سودان 38 میلیون نفری از 19 دسامبر 2018 تاکنون شاهد اعتراض های مردمی است، اعتراض هایی که با هر حرکت عمرالبشیر نه تنها خاموش نشد بلکه شعله ورتر شد.
اعتراض ها علیه "عمرالبشیر"، که از سال 1989 تاکنون قدرت را در سودان در اختیار داشت، با مشکل های اقتصادی مردم آغاز شد، اما در ادامه وجه سیاسی در تداوم و شدت گرفتن اعتراض ها برتری یافت.
در بعد اقتصادی، افزایش مشکل های معیشتی از جمله گران شدن قیمت نان و کالاهای اساسی و همچنین سوء مدیریت ها و فساد اقتصادی از علل شکل گیری اعتراض ها در سودان است.
قیمت مواد غذایی در سودان 60 درصد افزایش یافته است و بر اساس گزارشهای دولتی میانگین تورم نیز در ماه نوامبر 2018، حدود 69 درصد بود. از این رو، معترضان سودانی در تظاهرات خود شعار «نه گرسنگی، نه گرانی» سر می دهند.
در بعد سیاسی، شرایط خاص داخلی، همسویی با ائتلاف سعودی علیه یمن و همچنین مداخله بازیگران خارجی در امور داخلی سودان ازعلل اصلی شکل گیری و تداوم اعتراض ها علیه عمر البشیر بود.
به لحاظ شرایط داخلی، نبود دموکراسی، عدم چرخش نخبگان سیاسی و حکومت سه دهه ای "عُمرالبشیر" عامل همیشگی اعتراض ها در سودان است که پس از شکل گیری اعتراض ها در دسامبر 2019 نیز بار دیگر برجسته شد زیرا سودان از جمله کشورهایی است که مخالفان در آن از پیشینه و سابقه ای قوی به لحاظ تجربه سیاسی برخوردار هستند.
در همین حال، "عمرالبشیر" به جای آنکه به مطالبه های مردم سودان در ابعاد اقتصادی و سیاسی توجه و آنها را تامین کند از سال 2015 با عربستان سعودی در جنگ علیه یمن همسو شد تا شاید بتواند با دلارهایی که از آل سعود می گیرد، مشکل های اقتصادی مردم را تا حدودی رفع کند.
اما این برداشت "عمرالبشیر" اشتباه بود، زیرا هم دلار چندانی نصیب وی نشد و هم اینکه مردم سودان به دلیل فاجعه انسانی که مردم یمن در اثر این جنگ با آن مواجه شده اند، رویکرد همسویی با آل سعود را بر نتابیده اند و این خود به عاملی برای شدت گرفتن اعتراض ها علیه "عمرالبشیر" تبدیل شد.
اعتراض ها در این مرحله، با حمایت بازیگران خارجی به خصوص عربستان سعودی، امارات، آمریکا و اسرائیل مواجه شد زیرا عمرالبشیر با ناامید شدن از کمک های عربستان و خروج غیررسمی از ائتلاف علیه یمن، چرخشی دیرهنگام به سمت تقویت روابط با قطر و همچنین احیای روابط با سوریه داشت.
نکته قابل ذکر این است که آمریکا و رژیم اسرائیل پیش از این در سال 2011 با حمایت از جدا شدن بخش جنوبی سودان از این کشور، عملاً در افزایش مشکل های اقتصادی دولت عمر البشیر نقش ایفا کرده بودند زیرا 75 درصد از ذخایر نفتی سودان در مناطق تحت کنترل سودان جنوبی قرار داشت و با جدایی این بخش، خارطوم از این درآمدهای نفتی محروم شد.
نکته پایانی اینکه، اگرچه پیشینه شکل گیری کودتا و دولت برآمده از کودتا در سودان وجود دارد، اما موضوع مهم در شرایط کنونی چگونگی تامین مطالبه های مردم سودان اعم از اقتصادی و سیاسی است.
نویسنده: سید رضی عمادی
117
بیشتر بخوانید:
ارتش سودان در بیانیه‌ای برکناری و بازداشت "عمرالبشیر" را تایید کرد
کودتای نظامی در سودان/ عمرالبشیر برکنار شد
تشدید بحران در سودان/ تحلیل
