مصاحبه رادیو ترکی استانبولی ایران پرس با "فیکرت باش کایا"، رئیس دانشگاه اوزگور استانبول ترکیه
س/ نظر شما درباره احتمال تغییر رویکرد دولت ترکیه در روابط با سوریه چیست؟
ج/ جمهوری ترکیه از زمان تاسیس تا گذشته ای نه چندان دور، با پشت کردن به کشورهای همسایه و تکیه بر سیاست های آمریکا و کشورهای غربی حرکت کرده است.
در دوره اخیر بعد از حاکمیت حزب عدالت و توسعه بر این کشور، تغییر این رویکرد مطرح شد و بنا بود به غیر از سیاست عادی و معمول منطقه ای، دولت ترکیه سیاست دیگری برای روابط با کشورهای منطقه برگزیند، ولی به دلیل آنکه صلاحیت اعمال یک سیاست درست و منطقی را در این زمینه نداشت، بدترین سیاست خارجی را در تاریخ جمهوریت ترکیه اعمال کرد و با برداشتن هر گامی در خا ورمیانه خود را در باتلاقی از اشتباهات فرو برد، نمونه آن خطایی بود که در سوریه مرتکب شد که هیج حد و حسابی ندارد.
حزب حاکم ترکیه این طور فکر می کرد که با عهده دار شدن نقشی در مساله خاورمیانه بزرگ بعد از تحولات تونس و مصر، از مراکش تا اندونزی می توانند یک نسل مسلمان سنی مذهب ایجاد کنند که تنها حامی این نسل مذهبی خودشان باشند، از این رو توانایی درک و تحلیل درست از وقایع و تحولات سیاسی کشورها را نداشتند و فکر می کردند که عاقبت بشار اسد، همانند قذافی خواهد شد، اما این تصور نادرست، مستقیماً به سوی ترکیه منعکس شد زیرا سوریه دارای ارتشی بزرگ و قدرتمند است که یک دولت مشروع در پشت این ارتش ایستاده است.
به علاوه اینکه حمایت های مردم سوریه از دولت این کشور و حامیان قدرتمندی مانند جمهوری اسلامی ایران، حزب الله لبنان و نیز رویکرد ضد تروریستی و حمایت کشورهای قدرتمندی مانند روسیه و چین در بحران سوریه وجود دارد.
انتظارات دولتمردان ترکیه این بود که دولت سوریه طی دو هفته سرنگون شود و ترکیه در آنجا اخوان المسلمین را به قدرت برساند.
با محقق نشدن این خواسته و قطع حمایت های آمریکا و اروپا از ترکیه در مساله سوریه، آنکارا خود را در انزوای کامل در منطقه خاورمیانه دید و چاره ای به جز جبران اشتباهات خود در ارتباط با سوریه نمی بیند.
دولت ترکیه جمله "ما در مورد سوریه اشتباه بزرگی کردیم" را به زبان نمی آورد، اما وضعیت موجود دولت ترکیه را به سمتی سوق می دهد که سیاست خود را در ارتباط با سوریه تغییر دهد اگر چه می دانیم تمایلی به این کار ندارد.
س/ همراهی ترکیه با رژیم آل سعود در تحولات منطقه خاورمیانه به ویژه در عراق و سوریه تا چه حدی در انزوای این کشور در منطقه نقش داشته است؟
ج/ دولت ترکیه به رژیم هایی مانند عربستان و قطر تکیه کرده است اما هیچ وقت نمی تواند با همکاری با این رژیم ها، افتخار و موفقیتی برای خود کسب کند.
رژیم آل سعود از سال 1945 مانند ایالتی از آمریکا در منطقه حضور دارد و آمریکا با کنترل قیمت نفت در این کشور، رژیم حاکم بر عربستان را محافظت می کند، در مقابل؛ عربستان برای گسترش وهابیت در منطقه فعالیت می کند، از آن تاریخ تاکنون میلیاردها دلار هزینه برای تحقق این مساله پرداخت شده است.
به نظر می رسد در آینده، در درس تاریخ سیاست کشورهای منطقه برای دانشجویان، سیاست خارجی افتضاح ترکیه به عنوان بدترین نوع تجربه سیاست خارجی در خاورمیانه تدریس خواهد شد.
