ایران پرس- کشور جنگ زده لیبی عملاً از سال 2014 به بعد دارای حاکمیت دوگانه شده و بخشی از آن دراختیار دولت «وفاق ملی» به نخست وزیری «فائز السراج» مستقر در طرابلس است که جامعه بین المللی آن را به رسمیت می شناسد.

در شرق لیبی در «طبرق» همزمان دولت موازی دیگری به نخست وزیری «عبدالله الثنی» و «عقیله صالح» رییس مجلس نمایندگان وجود دارد که ژنرال «خلیفه حفتر» فرمانده نظامی لیبیایی و فرمانده نیروهای موسوم به «ارتش ملی لیبی» مورد حمایت آنان است.

درحال حاضر لیبی به رغم همه تلاش‌ها با گسترش دامنه جنگ داخلی و مداخله نظامی مستقیم کشورهای خارجی روبه رو است. خلیفه حفتر از 4 آوریل 2019 حملات خود برای تصرف طرابلس را آغاز کرده و با همراهی کشورهای حامی خود به ویژه مصر، عربستان و امارات دامنه حملات خود را شدت بخشیده است.

در این راستا، برای نخستین بار نیروی هوایی امارات با استفاده از پهپادهای رزمی شنبه شب (4 ژانویه‌) حمله بی سابقه ای را به طرابلس انجام داد که با تلفات زیادی همراه بوده است. این حمله را می توان سرآغاز تبدیل بحران لیبی از بحرانی داخلی به بحرانی منطقه ای قلمداد کرد.

دولت وفاق ملی لیبی اعلام کرد، پهپادهای اماراتی خوابگاه دانشجویان دانشکده افسری لیبی واقع در جنوب طرابلس را هدف قرار داده‌اند.

براساس اعلام وزارت بهداشت دولت وفاق ملی لیبی، در این حمله دستکم 28 نفر کشته و 18 نفر نیز زخمی شده‌اند.

امارات از حامیان اصلی ارتش ملی لیبی به فرماندهی «خلیفه حفتر» است‌.

از سوی دیگر ترکیه با توجه به تصویب قانون کمک به لیبی در پارلمان این کشور اکنون مهیای ارسال آشکار کمک‌های نظامی و اعزام نظامیان و تجهیزات نظامی برای کمک به دولت وفاق ملی می شود.

پارلمان ترکیه روز پنجشنبه (2 ژانویه) لایحه‌ای را تصویب کرد که براساس آن دولت ترکیه  اجازه خواهد داشت برای حمایت از دولت وفاق ملی لیبی به این کشور نیروی نظامی اعزام کند.

325 نماینده پارلمان به لایحه دولت رأی مثبت و 184 نماینده به آن رأی منفی دادند. تصویب این لایحه به دولت ترکیه اجازه می‌دهد درباره میزان، زمان و گستردگی اعزام نیرو به لیبی به صلاح‌دید خود عمل کند.

آنکارا اعزام نیرو به طرابلس را برای حفظ منافع خود در لیبی و شرق مدیترانه ضروری می‌داند. عصمت یلماز،‌ نماینده حزب عدالت و توسعه،‌ حزب حاکم بر ترکیه در دفاع از این لایحه اعلام کرد:‌"اگر دولت قانونی لیبی در خطر باشد، آثار بی‌ثباتی‌اش تا ترکیه گسترش پیدا می‌کند."

قبل از آن  در 27 نوامبر 2019، آنکارا و دولت وفاق ملی لیبی دو توافقنامه امضا کردند که یکی از آن‌ها به همکاری نظامی دو طرف و دیگری به مرز‌های دریایی کشور‌ها در مدیترانه شرقی مرتبط بود.

به دنبال این توافق نظامی، اردوغان گفت اگر دولت وفاق ملی درخواست کند، ترکیه نیروی نظامی خود را به لیبی اعزام می‌کند. ترکیه در نظر دارد در چارچوب اجرای مفاد تفاهم‌نامه ترکیه و لیبی، اولین گروه از نیرو‌های ترک را که شامل حدود 200 نظامی می‌شود به لیبی اعزام کند. این اقدامات ترکیه با مخالفت سازمان ملل متحد مواجه شده است .

«آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل روز 3 ژانویه در مورد عملیات نظامی ترکیه در لیبی هشدار داد. وی گفت که هر گونه حمایت خارجی از طرف‌های درگیر در لیبی باعث تشدید نزاع می‌شود و تلاش‌ها برای یافتن راه حل صلح‌آمیز را پیچیده‌تر می‌کند. 

نکته مهم اینکه شمار نیروها و سطح دخالت نظامی ترکیه در هفته‌های آینده و تصمیم آنکارا برای میزان حمایت از نیروهای دولت وفاق مشخص می کند که آیا ترکیه خطوط قرمز تنش با کشورهای رقیب مانند مصر و امارات را رعایت می کند یا قصد درگیری تمام عیار و تحکیم قدرت خود در شمال آفریقا و شرق دریای مدیترانه را دارد.

بحران لیبی عملا تبدیل به یک  بحران بین المللی شده که در آن هر یک از دو طرف درگیری تلاش می کنند تا با دعوت از کشورهای حامی خود به منظور اعزام نیروها و تجهیزات نظامی، زمینه برتری خود و شکست رقیب را فراهم آورند.

حمله پهپادی بی سابقه امارات به طرابلس و تلفات بی سابقه آن نشان می دهد که جنگ داخلی در لیبی وارد مرحله جدی و بسیار خطرناکی شده که می تواند در نهایت به مرگ هزارها نفر منجر شود. در مجموع از آوریل 2019 بیش از 1100 نفر در طرابلس کشته و دست کم 5700 نفر نیز زخمی شده‌اند.

نویسنده: سيدرضا مير طاهر 

141/116

بیشتر بخوانید:

حمله پهپادهای اماراتی به پایتخت لیبی؛ 46 نفر کشته و زخمی شدند

دولت وفاق ملی لیبی: مصر، عربستان و امارات ناقض قطعنامه شورای امنیت هستند