پایگاه اینترنتی گلوبال تایمز به قلم دکتر «لی زونگ یی» (1) استاد ارشد موسسه مطالعات استراتژیک بین المللی و مرکز مطالعات آسیا و اقیانوس آرام، درباره نقش گروه بریکس در مقابله با سیاستهای حمایت گرایانه آمریکا چنین می نویسد:
دهمین دور از نشست سران کشورهای عضو بریکس (2) (ائتلاف اقتصاد های نو ظهورمتشکل از برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی) روز چهارشنبه در ژوهانسبورگ آفریقای جنوبی کار خود را آغاز کرد.
نشست امسال بریکس با محوریت «بریکس در آفریقا: همکاری برای رشد فراگیر و رفاه مشترک در چهارمین انقلاب صنعتی»، برگزار شد.
در این نشست تجاری برنامه های گسترده ای بر اساس مکانیسم «بریکس پلاس» که در سال گذشته (2017) در نشست بریکس در شهر «شیامن» چین پیشنهاد داده شد، طراحی شده است تا کشورهای عضو سازمانهای مختلف آفریقایی نیز در این نشست مشارکت داده شوند.
کشورهایی چون رواندا به عنوان رئیس دوره ای اتحادیه آفریقا، آنگولا به عنوان رئیس سازمان «سادک» (جامعه توسعه جنوب آفریقا)، نامیبیا به عنوان رئیس آینده جامعه توسعۀ جنوب آفریقا، آرژانتین به عنوان رئیس گروه بیست، اندونزی به عنوان رئیس مشترک و شریک استراتژیک آفریقای جنوبی در کنفرانس جدید آفریقا - آسیا و عضو با نفوذ در اتحادیه کشورهای جنوب شرق آسیا (آ.سه.آن)، در این نشست حضور یافته اند تا درباره همکاری و توسعه اقتصادی، چگونگی ایجاد یک اقتصاد جهانی باز و مقابله با انواع مختلف حمایت گرایی و یک جانبه گرایی تجاری با یکدیگر مذاکره کنند.
نشست ژوهانسبورگ حلقه گسترده تری را برای نقش فعالانه تر بریکس در فرآیند جهانی سازی و حاکمیت جهانی، فراهم می سازد.
نشست بریکس و چاره جویی در مقابل جنگ تجاری آمریکا
لذا با توجه به تغییرات سریع و عمیقی که در عرصه بین المللی در حال انجام است، کشورهای عضو اکنون بیش از گذشته با یکدیگر متحد هستند. به نظر می رسد نشست سال جاری بریکس به گونه ای طراحی شده است که دستاوردهای ثمر بخشی داشته باشد.
نشست ژوهانسبورگ در شرایطی برگزار می شود که دولت «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا رویکرد یک جانبه و حمایت گرایانه اقتصادی را دنبال می کند و در پی راه اندازی یک جنگ جهانی تجاری است.
این در حالی است که سیاست های تجاری ترامپ ضربه سنگینی به روند جهانی شدن و نظام حاکمیت جهانی وارد کرده است.
جنگ تجاری آمریکا نه تنها چین، بلکه متحدان واشنگتن همچون اروپا، کانادا و ژاپن و نیز شمار بسیاری از کشورهای در حال توسعه را هدف قرار می دهد.
مفهوم دقیق تر آن این است که جنگ تجاری در تقابل با پدیده جهانی شدن، زنجیره های ارزش و عرضه جهانی است.
رشد و پیشرفت کشورهای عضو بریکس ناشی از مغتنم شمردن فرصت هایی است که تحت تاثیر یکپارچگی اقتصاد جهانی، هم گرایی زنجیره های ارزش و عرضه جهانی و جذب سرمایه های بین المللی، بوجود آمده است.
گروه بریکس در تلاش است تا اصلاح حاکمیت جهانی را به گونه ای ترویج دهد که نظام و قوانین بین المللی از جمله سیستم تجارت جهانی، عادلانه تر، صحیح تر و موثرتر عملی شوند.
گروه بریکس، نه تنها یک مکانیسم همکاری در میان کشورهای عضو آن است، بلکه ایجاد چارچوبی برای همکاری های جنوب - جنوب است.
با توجه به اینکه رویکرد یک جانبه و حمایت گرایانه اقتصادی آمریکا در تضاد با پدیده جهانی شدن است، می توان گفت: اگر این امر کنترل نشود رشد و توسعه زنجیره های ارزش و عرضه جهانی دوباره از یکدیگر متمایز شده و شمار زیادی از کشورهای در حال توسعه قربانی خواهند شد.
اگرچه اروپا و ژاپن با سیاست یک جانبه گرایی و حمایت گرایانه آمریکا مخالف هستند، اما هنوز می توان انتظار داشت که منازعات تجاری آنها با آمریکا تا حدی از طریق مذاکرات حل و فصل شود.
از طرفی، آمریکا و اتحادیه اروپا در جنگ تجاری با یکدیگر کوتاه آمده و آتش بس را اعلام کرده اند، در این شرایط کشورهای عضو بریکس و کشورهای در حال توسعه هیچ گزینه دیگری ندارند مگر آنکه متحد شده و در زمینه های مختلف با یکدیگر مشارکت داشته باشند.
کشورهای عضو بریکس در زمینه روابط بین الملل، به محرک اصلی رشد اقتصاد جهانی و عامل مهمی برای ترویج پدیده جهانی سازی و دموکراسی تبدیل شده اند.
در حال حاضر آنها بیش از پیش با یکدیگر متحد هستند. اگر چه در میان برخی اعضاء آن، از جمله چین و هند مناقشات تا پیش از برگزاری نشست سال گذشته در چین، حدودی به صورت مسالمت آمیز، حل و فصل شد، اما تنش های مرزی آنها بر سر منطقه «دوکلم» سایه تلخی بر نشست بریکس در شهر شیامن چین گذاشته بود.
از آغاز سال جاری، هند با توجه به تغییراتی که در سیاست داخلی و خارجی خود بوجود آورد، رویکرد نوینی را در سیاست خارجی خود اتخاذ کرده است، اما یک نکته همچنان در خورتوجه است و آن اینکه، اگرچه بریکس به‌عنوان یک ایده نو در عرصه اقتصادی موجودیت خود را اعلام نموده اما بر اساس مطالبی که گذشت، اختلافات میان اعضای این گروه به مراتب بیشتر از نقاط اشتراک اعضای آن می‌باشد.
تفاوت در نظام‌های سیاسی، مانعی در برابر ارتقای همکاری‌های کشورهای عضو بریکس
در مقایسه با رشد سریع و فزاینده همکاری های اقتصادی کشورهای عضو بریکس، این گروه به دلیل تفاوت در نظام های سیاسی خود، اجماع کلی میان پنج کشور عضو وجود ندارد و در ارتقای همکاری های سیاسی و امنیتی و ارتباطات مردمی با یکدیگر، ضعیف هستند.
در سال های اخیر، اعضاء بریکس تبادلات انسانی را تقویت کرده اند، اما فقدان اعتماد متقابل استراتژیک میان برخی از کشورهای عضو و عدم ایدئولوژی قدرتمند و هدف مشترک در کنار منافع متعارض ملی اعضا و مسائل ژئوپلیتیکی خاص هر کشور، امکان اینکه اعضای بریکس به یک توافق جمعی در تعیین استراتژی‌های راهبردی به خصوص در امور خطیری چون ارتقاء سطح همکاری های سیاسی و امنیتی در سطح جهانی، دست یابند را بسیار دشوار و پیچیده ساخته است.
با توجه به افزایش رقابت های ژئوپلیتیکی میان قدرت های اصلی و اراده ضعیف قدرت غالب جهان در تأمین کالاهای عمومی، آشفتگی و هرج و مرج به ویژه در مناطقی عقب ماندگی اقتصادی دارند و درگیری های مذهبی و قومی گسترده شده است، افزایش یافته است.
بی ثباتی جهانی و منطقه ای، مانعی در روند توسعه اقتصادی می باشد. در نظر گرفتن این نکته برای کشورهای بریکس ضروری است که در جهت اعتماد متقابل استراتژیک و مشارکت در روند صلح و ثبات جهانی و منطقه ای، قدم بردارند.
مترجم: بهارک آجیل چی
Liu Zongyi-1
2- بریکس واژه‌ای مرکب از حروف اول نام انگلیسی کشورهای تشکیل‌دهنده آن یعنی برزیل، روسیه، هند، چین، آفریقای جنوبی می‌باشد که حدود یک دهه پیش شکل گرفت و نمایانگر نیمی از جمعیت جهان است و ۲۸٪ قدرت اقتصادی دنیا را در اختیار دارد.
141/116
بیشتر بخوانید:
کشورهای عضو بریکس علیه جنگ تجاری آمریکا متحد شدند+ ویدئو
راشاتودی: نکات کلیدی اجلاس «بریکس» در آفریقای جنوبی
