پایگاه خبری الخلیج آنلاین در گزارشی تحلیلی در این زمینه نوشت: با توجه به اظهارات اخیر «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان سعودی و اختلافات طرفین سعودی و کویتی می توان به حقیقت و انگیزه سفر کوتاه بن سلمان به کویت که روز 30 سپتامبر انجام شد و فشارهای آمریکا بر ریاض پیش از اجرایی شدن تحریم های نفتی علیه ایران در نوامبر آینده پی برد.
«دونالد ترامپ» رییس جمهوری آمریکا، عربستان سعودی را برای افزایش تولید نفت خام خود پیش از اجرای تحریم های نفتی علیه ایران، تحت فشار قرار داده و این در شرایطی است که بن سلمان نیز در راستای اجرای خواسته های ترامپ، درصدد افزایش تولید نفت خام عربستان به میزان 250 میلیون بشکه در روز از میدان نفتی مشترک این کشور با کویت است.
بن سلمان بدون توجه به موضوع اشتراک کویت در این میدان نفتی که برای این کشور حایز اهمیت بوده است، سعی در افزایش تولید نفت خام عربستان از این منطقه دارد.
بلومبرگ افشاگر راز
با وجود تلاش های کویت برای کاهش شدت بحران این کشور با عربستان سعودی و علائمی که از موضع سخت و شدید ریاض در مذاکره با کویت وجود دارد، بن سلمان اظهار داشته است که کشورش و کویت در رابطه با دو میدان نفتی مشترک در نوار مرزی دو کشور (منطقه بی طرف) با یکدیگر توافقات احتمالی خواهند داشت. سقف تولید نفت خام دو کشور از این میدان نفتی مشترک، روزانه پانصد هزار بشکه خواهد بود.
ولیعهد عربستان سعودی تاکید کرد، با وجود سفر چند روز پیش به کویت، موضوع تعیین سهم دو طرف بر منطقه مشترک بی طرف همچنان بلاتکلیف است؛ اما با این حال می توان تولید نفت در این منطقه را با ادامه بررسی این موضوع از سر گرفت.
در این حال، مسوولان کویتی ضمن رد این مساله تاکید دارند، تا زمانی که موضوع حاکمیت بر این مناطق مشترک نفتی حل نشود، تولید نفت از آنجا را نخواهند پذیرفت.
به نظر می رسد، ریاض تحت فشارهای آمریکا از شروطی که در گذشته مطرح کرده بود، صرف نظر کرده است و پس از آن که کویت را به تعطیل کردن تولید نفت از میادین نفتی الوفره و الخفجی در سال های 2014 و 2015 مجبور کرد، اکنون خواهان بهره برداری مجدد از میادین مشترک نفتی با این کشور است.
ریاض در آن سال ها برای توقف بهره برداری از این چاه های نفتی، دلایل زیست محیطی را مطرح کرده بود.
«علی العمیر» وزیر نفت کویت نیز «علی النعیمی» همتای سعودی و دولت عربستان را مسوول زیان اقتصادی کشورش در اثر توقف تولید نفت در این میادین نفتی دانسته بود.
مذاکرات عربستان سعودی و کویت در این رابطه، در سال 2015 بی نتیجه پایان یافت و رسانه های خبری خلیج فارس از تصمیم کویت برای رجوع به حکمیت بین المللی برای دستیابی به راه حلی برای پایان دادن به مناقشه میادین نفتی مشترک خود با عربستان سعودی خبر دادند.
مساحت میادین نفتی الوفره و الحفجی بالغ بر پنج هزار کیلومتر مربع است و کویت و ریاض بر اساس معاهده ای که عمر آن بیش از 50 سال است، در این میدان های نفتی سرمایه گذاری کرده اند.
پیش از توقف تولید نفت در میادین نفتی الخفجی و الوفره، روزانه بیش از 500 هزار بشکه نفت خام از این منطقه استخراج می شد که نیمی از این تولیدات، سهم کویت بود.
تمدید قرارداد ریاض با شرکت آمریکایی- سعودی «شِورون» در سال 2009 برای مدت 30 سال بدون مشورت و جلب موافقت دولت کویت، عامل تشدید اختلافات میان طرفین کویتی و سعودی بود.
کویت این اقدام را نقض توافقنامه های دو جانبه و حاکمیت این کشور و عامل بدبینی آنها نسبت به مسوولان سعودی و اهداف آنها در میادین نفتی مشترک با کویت دانست.
ریشه های بحران
محمد بن سلمان در گفت وگو با شبکه آمریکایی بلومبرگ اظهار داشت، برخی مسوولان کویتی با پیشنهاد ازسرگیری تولید نفت خام از میادین نفتی مشترک هم زمان با حل اختلافات بر سر این مناطق، موافقت کرده اند.
در این حال برخی دیگر از آنها نیز بر ضرورت حل مساله حاکمیت منطقه مشترک نفتی، پیش از تولید مجدد نفت خام از چاه های آن تاکید دارند.
بن سلمان معتقد است 50 سال از عمر اختلافات ریاض و کویت بر سر مساله منطقه بی طرف می گذرد و امکان حل این اختلافات طی چند هفته غیرممکن است. از این رو، ریاض می کوشد تا درباره تولید نفت خام از این منطقه به مدت 5 – 10 سال با کویت توافق کند و در عین حال، به حل اختلافات دو جانبه، بپردازند.
ولیعهد عربستان حل اختلافات درباره منطقه بی طرف را مساله وقت دانست و اظهار داشت، دستیابی به چنین مناسباتی، به مصلحت طرفین است.
مسوولان سعودی طی 50 سال گذشته نه تنها برای حل این مشکل تدبیری نیندیشیده اند، بلکه برای بهره برداری از میادین نفتی مشترک با کویت، به طور یکجانبه با شرکت های خارجی توافقنامه امضا کرده اند.
به گفته منابع آمریکایی، عربستان سعودی قصد دارد تا تولید نفت خام خود را به میزان 1/5 میلیون بشکه در روز افزایش دهد تا در صورت اجرای تحریم های نفتی آمریکا علیه ایران در ماه نوامبر و جلوگیری از صادرات نفتی این کشور، کمبود نفت را در بازارهای جهانی جبران کند.
دولت ریاض به پست های توییتری رییس جمهوری آمریکا درباره تعادل در بهای نفت طی ماه های گذشته، پاسخ داده است و شرکت سعودی آرامکو نیز می تواند روزانه یک میلیون و 300 هزار بشکه صادرات نفتی خود را افزایش دهد؛ اما به گفته منابع خبری سعودی، در این میان ریاض به تولید روزانه 250 هزار بشکه نفت خام از سهم مشترک خود با کویت نیاز دارد.
این مساله سبب شد تا بن سلمان در سفری فوری راهی کویت شود و در این باره با مسوولان این کشور گفت وگو کند؛ اما بر خلاف تصورات و پیش بینی های وی، این سفر بی نتیجه پایان یافت.
ریشه اختلافات میان کویت با عربستان سعودی به سال 1922 و هنگام ترسیم مرزهای دو کشور باز می گردد. در حالی که موضوع تعیین حاکمیت بر سر نوار مرزی مشترک دو کشور که مشرف بر خلیج فارس است، همچنان بلاتکلیف ماند اما این مساله نتوانست در مقابل کشف و حفر چاه های نفتی در این منطقه که دارای ذخایر بزرگ نفتی است، مانعی ایجاد کند.
عربستان سعودی و کویت در ابتدای سال 1970 پس از امضای توافقنامه بهره برداری از این مناطق نفتی، درباره تعیین سهم در منطقه بی طرف توافق کردند.
با این حال طی سال های گذشته، اختلافات میان دو کشور، پنهان و مسکوت باقی ماند؛ اما طی 10 سال اخیر، به دنبال مناقشه دو کشور، این اختلافات علنی شده و در نتیجه، طرح کویت برای احداث پالایشگاه نفتی «الزور» به تعویق افتاده است.
شرکت نفتی شورون به عنوان نماینده طرف سعودی حاضر نیست تحت نظر شرکت کویتی نفت خلیج، به فعالیت خود ادامه دهد و از این نظر، کویتی ها، شورون را مقصر می دانند.
سفری کوتاه
سفر چند ساعته ولیعهد عربستان سعودی به کویت در روز 30 سپتامبر، سفری پر رمز و راز بود. اختلافات منطقه ای و رویدادهای منطقه و حتی بحرانی که کشورهای عربی حوزه خلیج فارس از ژوئن 2017 تا کنون، شاهد آن هستند، موضوع مورد بحث بن سلمان با مسوولان کویتی نبوده است.
در این میان، رسانه های خبری سعودی فقط به انتشار تصاویری از ضیافت شام شیخ «صباح الاحمد الصباح» امیر کویت که بن سلمان در آن حضور داشت، اکتفا کردند.
قرار بود بن سلمان روز شنبه، 20 سپتامبر به کویت سفر کند؛ اما این سفر به مدت یک روز به تعویق افتاد.
در این میان گزارش هایی منتشر شد که نشان می داد سیاستمداران کویتی، علت تعویق سفر بن سلمان را با تلاش های وی برای دیکته کردن شروط خود در ارتباط با بحران قطر و میادین نفتی مشترک دو کشور مرتبط می دانستند. همچنین «عادل الجبیر» وزیر امور خارجه عربستان سعودی چند ساعت زودتر از ولیعهد این کشور راهی کویت شد تا از پاسخ نهایی دولت این کشور درباره این مسایل اطلاع یابد که با پاسخ منفی آن مواجه شد.
شبکه خبری روسیا الیوم نیز در گزارشی اعلام کرد، بن سلمان در دیدار با امیر کویت به مسایلی مانند بحران ناشی از محاصره قطر از سوی ریاض، ابوظبی و منامه، تشکیل ائتلاف کشورهای عربی خلیج فارس و مصر و اردن برای رویارویی با ایران و میادین نفتی مشترک عربستان و کویت که قرار بود درباره آنها مذاکره شود، نپرداخته است و فقط در ضیافت شام در کاخ امیر کویت، گفت وگوهای عادی انجام شده است.
«ولید الطبطبائی» عضو مجلس امت کویت با انتشار مطلبی در صفحه توییتری خود نوشت، میان دو کشور برادر –عربستان سعودی و کویت – اختلافاتی وجود دارد که دیر یا زود با توافق یکدیگر حل خواهند شد.
الطبطبائی تاکید کرد، هر یک از طرف ها حق ابراز عقیده دارد؛ اما بیان نظرات باید به شیوه ای دوستانه و به گونه ای باشد که بر روابط تاریخی و سرنوشت مشترک دو کشور، تاثیرگذار نباشد.
مترجم: سیده زهرا محب احمدی
133/110
بیشتر بخوانید:
سفر بی دستاورد؛ بازگشت «بن سلمان» از کویت/ تحلیل
دور شدن تدریجی کویت از عربستان / تحلیل
