کواسی کوارتنگ (1) 38 روز پیش به عنوان وزیر دارایی دولت لیز تراس، نخست وزیر بریتانیا انتخاب شده بود، اما در استعفانامه خود که یک نسخه آن را در توییتر منتشر کرد، نوشت نخست وزیر از او خواسته از مقام خود کنار برود.
برکناری وزیر دارایی کابینه لیز تراس ضربه سیاسی جدی برای او محسوب می شود که ظرف چند ماهی که به قدرت رسیده با ناکامی های بزرگی مواجه شده است. در واقع این برکناری ، نشانه دیگری از شکست و ناکامی طرح های اقتصادی نخست وزیر محافظه کار جدید بریتانیا محسوب می شود که ادعا می کرد طرح های موثری برای مقابله با وضعیت بحرانی اقتصادی مالی این کشور دارد.
کواسی کوارتنگ در 23 سپتامبر برنامه اقتصادی دولت را که بزرگ‌ترین بسته کاهش مالیات در 50 سال اخیر نامیده می شود، ارائه کرد. در این برنامه او 45 درصد از مالیات میلیاردرها را حذف کرده و درصدد توسعه اقتصاد کشور بر پایه معیارهای بازار آزاد بود. اما در نتیجه این برنامه، ارزش پوند سقوط و میزان بدهی کشور شیب صعودی پیدا کرد. بانک مرکزی بریتانیا نیز از ترس جهش شاخص تورم اعلام کرد، نرخ بهره بین بانکی را که با اقساط وام مسکن میلیون ها خانوار بریتانیایی ارتباط مستقیم دارد افزایش خواهد داد. لیز تراس هفته پیش در اظهارنظری جنجال‌برانگیز که نشانگر شکاف در داخل دولت محافظه کار بریتانیا است، کوارتنگ را به عدم مشورت با اعضای کابینه درباره برنامه اقتصادی دولت متهم کرد. همین مساله سبب شد تراس پیش از سخنرانی در کنفرانس سالانه حزب حاکم محافظه‌کار، از جنجالی‌ترین بخش برنامه دولت خود عقب‌نشینی کرده و در توییتی بنوسید که صدای منتقدان دولت را شنیده است.
الیکس کولبرتسون (2) خبرنگار سیاسی بریتانیایی می گوید، تراس در جریان انتخابات گفته بود که افزایش نرخ مالیات از 19 به 25 درصد، افرادی را که خواهان سرمایه گذاری در بریتانیا هستند، منصرف می کند. او بر اساس این استدلال موفق شد که رقیب خود را کنار زده و سکان دولت را به دست بگیرد. اما حالا به طرز تحقیرآمیزی این سیاست را کنار گذاشته تا کسری بودجه را تامین کند.
شکست برنامه های نخست وزیر جدید بریتانیا موجب شده تا محبوبیت حزب حاکم کاهش یافته و در مقابل حمایت از حزب مخالف یعنی حزب کارگر افزایش یابد. نظرسنجی موسسه یوگاو محبوبیت حزب لیز تراس در مقابل حزب رقیب به ریاست کی‌یر استارمر 28 درصد کمتر است که یک اختلاف چشمگیر به شمار می رود. این درحالی است که اوضاع داخل حزب محافظه‌کار هم به تعبیر یکی از اعضای کابینه که خواست نامش فاش نشود، در یک آشفتگی وحشتناک است.
در عین حال چشم انداز بروز اعتصاب های گسترده در بریتانیا موجب شده تا وضعیت سیاسی نخست وزیر این کشور بیش از پیش در ابهام قرار گیرد. در این راستا درخواست‌ها برای برگزاری انتخابات سراسری زودهنگام در بریتانیا رو به افزایش است و بیش از 500 هزار شهروند این کشور طوماری را امضا کرده اند که در آن خواستار کناره گیری لیز تراس از مقام نخست وزیری و برگزاری انتخابات سراسری فوری شده اند.
البته مقامات دولت محافظه کار تلاش زیادی می کنند تا جنگ اوکراین و اقدامات تلافی جویانه روسیه در زمینه انرژی را مقصر افزایش بی سابقه تورم در بریتانیا و وضعیت بحرانی اقتصادی و اجتماعی این کشور قلمداد نمایند. با این حال به نظر می رسد مردم بریتانیا با این دیدگاه موافق نیستند. داده‌های آماری نشان می دهد که 63 درصد بریتانیایی ها سیاست‌های اقتصادی دولت محافظه کار را مقصر وضع موجود می‌دانند؛ درحالی که 17 درصد عکس آن فکر می‌کنند. این آمار در میان هواداران حزب حاکم نشان می‌دهد 57 درصد آنها اصلاحات اقتصادی دولت تراس را عامل تشدید اوضاع اقتصادی دانسته و عملکرد نخست وزیر را که رئیس حزب محافظه کار است را زیر سوال برده اند. در مجموع با برکناری ناگهانی وزیر دارایی بریتانیا به عنوان دومین مقام قدرتمند دولت، در کنار تداوم افول اقتصادی و سایه ورشکستگی جایگاه نخست وزیر این کشور را بشدت متزلزل و آینده سیاسی وی را در هاله ای از ابهام قرار داده است.
1- Kwasi Kwarteng
2- Alix Culbertson
نویسنده: سيدرضا ميرطاهر
115
بیشتر بخوانید:
طرح های اقتصادی جدید لیز تراس و تشدید وضعیت بحرانی بریتانیا
