سختگیری های واشنگتن علیه شرکت های چینی و توقف مذاکرات تجاری، دولتمردان چینی را برآن داشته تا با جدیت بیشتری به دنبال حذف دلار باشند.
این پرسش مطرح است که چرا چین به دنبال حذف دلار و جایگزین کردن یوان در مبادلات تجاری با دیگر کشورها هستند ؟ واساسا حذف دلار چه پیامدهایی برای دولت امریکا به همراه خواهد داشت ؟
آنچه مسلم است اینکه، آمریکا و چین چندین دهه است که درگیر اختلافات مالی و بانکی، تجاری، سیاسی و نظامی هستند اما اختلافات آنها پس از روی کار آمدن دونالد ترامپ و بخصوص با شیوع ویروس کرونا شدت گرفته است.
در اوج تنش چین وامریکا، رسانه های چینی این روزها مطالب فراوانی درباره ضرورت کاهش وابستگی به دلار منتشر می کنند و معتقدند باید نظام ارزی دیگری جایگزین دلار شود آنها می نویسند بتدریج باید با استفاده از سامانه های ارزی دیگر و حتی ایجاد سامانه های مبادلاتی جدید، هم سویفت را کنار گذاشت و هم دست آمریکا را برای تحریم کشورها و جلوگیری از مبادلات مشروع و قانونی آنها بست.
از مجموع گفته های رسانه های چینی چنین بر می آید که یکی ازراههای مقابله مثل چین دربرابر هجمه های تجاری-سیاسی امریکا، حذف دلار درمبادلات تجاری چین با دیگر کشورها است .
البته چین سال ها است در تکاپوی پایان دادن به سلطه دلار در عرصه تجارت بین المللی است، اما از زمانی که دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا قدرت را در اختیار گرفت و بازی جنگ تجاری با چین را راه انداخت، عزم پکن برای تحقق این هدف جزم تر شد. به همین دلیل ،چین به طور قاطع تصمیم گرفته است وابستگی اش را به دلار کاهش دهد .
البته در کنار چین، یکجانبه گرایی آمریکا، جنگ‌های تجاری و تحریمهای غیرقانونی آمریکا علیه کشورهای مختلف جهان موجب شده که بسیاری از کشورهای بزرگ جهان به فکر کنار گذاشتن دلار آمریکا از مبادلات تجارت خارجی خود باشند.
روسیه ، هند ، ترکیه ، ایران و برخی کشورها اروپایی از پیش قراولان حذف دلار در مبادلات تجاری هستند . "لی خون هوی" از اقتصاددان آکادمی علوم اجتماعی چین در این باره می گوید:
"وقتی اعتمادها از بین برود طبیعی است که کشورها به دنبال دفاع از خود خواهند بود و ساز و کارهای تازه ای راه اندازی خواهند کرد که منافع آنها را تامین کند. کشورهای دیگر هم از نزدیک در حال مشاهده درگیری های تجاری و سیاسی آمریکا و چین هستند و می دانند که باید از خود در برابر واشنگتن دفاع کنند آنها می خواهند به سلطه دلار پایان داده شود آنها نمی خواهند بیش از این برای تجارت به دلار تکیه کنند. "
به هر حال آنچه مسلم است اینکه، اگر چین تا کنون هم چنین اندیشه ای نداشت اما اکنون، به این نتیجه رسیده است که باید گام هایش را برای جهانی کردن یوان بلندتر از هر زمانی بردارد.
چین تصمیم گرفته است دلار را در تبادلات اقتصادی خود با دیگر کشورها حذف کند.
آنچه چین دنبال می کند افزودن بر سطح تبادلات تجاری یوانی با کشورهای دیگر است و کشورهای همسایه خود را نیز نشانه گرفته است و سال های طولانی است که تبادلاتی را با یوان به صورت آزمایشی با آنها انجام می دهد.
در واقع هدف چین این است که ضمن خاتمه دادن به دلار، پول خود یعنی یوان را که در زبان رسمی «رن مین بی» نامیده می شود، به عنوان ارز جهانی جایگزین کند با این حساب کنترل چین بر اقتصاد دنیا بیشتر خواهد شد.
با درک همین شرایط است که به باور برخی کارشناسان، اگر کشورها بتوانند در راستای همین هدف از دلار فاصله بگیرند و بجای آن با استفاده از ارزهای خود با یکدیگر مبادلات اقتصادی انجام دهند سلطه آمریکا بر نظام مالی و بانکی دنیا در هم می شکند.
"آنتونی راولی" تحلیگر مسایل اقتصادی چین و آمریکا می گوید:
"کشورها شاهد تضعیف اقتصادی، به چالش کشیده شدن قوانین بین المللی و تعهدات جهانی از سوی آمریکا هستند و در اندیشه فاصله گرفتن از دلار فرو رفته اند. وقایعی که اخیرا در دنیا بوجود آمده است و آنچه برایند تضعیف اقتصادی آمریکا می باشد این است که دلار بتدریج به سوی مرزهای بی اعتباری به پیش می رود. اگر کشورها معاملات بیشتری را با ارزهای دیگر انجام دهند و بازرگانان دست بازتری برای استفاده از ارزهای دیگر از جمله یوان چین داشته باشند بزرگترین بازنده این میدان آمریکا خواهد بود."
ارایه چنین تحلیل در شرایطی است که بانک مرکزی چین اخیرا اعلام کرده است که می‌خواهد نمونه رمز ارز ملی خود را که چندوقت پیش در مبادلات اقتصادی برخی شهرهای این کشور به صورت آزمایشی به کار گرفته شده بود، توسعه دهد.
برخی کارشناسان معتقدند که این اقدام چین می‌تواند توازن نفوذ اقتصادی در جهان را به نفع چین تغییر دهد. در عمل یعنی تضعیف جایگاه دلار و به تبع آن تضعیف موقعیت کنونی آمریکا در عرصه اقتصاد جهانی.
به هر تقدیر انچه واضح است اینکه، چین سال ها است می کوشد با بین المللی کردن «یوان» پول ملی خود و تبادلات تجاری با کشورهای دیگر با ارزهای ملی آنها، به «سلطه دلار» پایان دهد اکنون نیز در بحبوحه جنگ تجاری آمریکا و چین و همچنین تحریمهای اعمال شده علیه شرکای جاری بزرگ چین این کشور را مجبور کرده به طور جدی تری روی این موضوع متمرکز شود و در این باره گامهایی به سمت کاهش وابستگی به دلار بردارد.
آنچه مسلم است اینکه تسلط آمریکا بر بازارهای مالی دنیا دیگر برای چین و بسیاری از کشورهای دیگر قابل قبول نخواهد بود و امروز از گوشه و کنار دنیا شنیده می شود که شرکت ها، کشورها و ملت ها می خواهند با ارزهای دیگری غیر از دلار با یکدیگر معامله کنند و تحریم ها را بشکنند و تسلیم زورگویی ها نشوند.
چین و کشورهای دیگر می خواهند ارزهای دیگر را جایگزین دلار کنند. ادامه زورگویی و دخالتهای امریکا در عرصه جهانی و تحولاتی از این دست طبیعتا عزم آنها را برای رسیدن به این هدف جزم تر می کند.
نویسنده : فرهاد همتی
بیشتر بخوانید:
بن بست ترامپ پشت دیوار چین
