سامانه ضد زره پیشرفته پیروز علاوه بر تامین نیازهای داخلی نیروهای مسلح، از امکان صادرات مناسبی نیز برخوردار هستند. اگرچه نمونه های مشهور آن مانند موشک های ضد زره دهلاویه و طوفان در نمایشگاههای مختلف داخلی به نمایش گذاشته شده بودند، اما در جریان نمایشگاه دفاعی که در بغداد، پایتخت عراق در سال 1396 برگزار شد محصول جدیدی از صنایع دفاعی ایران رونمایی شد که گام مهمی در افزایش توان ضد زره ایران محسوب می شود.
این محصول سامانه ضد زره و ضد استحکامات پیروز نام دارد که مرکب از پرتابگر موشک دهلاویه و ادوات هدایت آن مستقر بر روی خودروی تاکتیکی ارس است. البته این سامانه بر روی انواع خودرو و نفربر قابل نصب است و به موشکهای ضد زره قدرتمند دهلاویه مجهز است. سامانه پیروز که بدست متخصصان صنایع دفاعی کشور طراحی و تولید شده در سال 1396 معرفی شده و در نیروی زمینی سپاه عملیاتی و تعداد قابل توجهی از این سامانه به این نیرو تحویل شده است. عملیاتی شدن سامانه پیروز در کنار تحویل سایر سامانه های ضد زره و ضد استحکامات به نیروی زمینی سپاه قدرت آتش یگان‌های رزمی این نیرو در صحنه‌های مختلف نبرد افزایش می‌دهد و این نیرو را قادر می‌ساز تا با انواع تهدیدات زرهی از فواصل ایمن مقابله کند.
موشک دهلاویه
موشک دهلاویه یکی از جدیدترین دستاوردهای اعلام شده دفاعی ایران در بخش سلاح های ضد زره محسوب می شود که توسط وزارت دفاع و پشتیبانی نیروی های مسلح ساخته و در تیر 1391 رونمایی شد.بر اساس اطلاعات اعلام شده از این موشک، دهلاویه برد موثری بین 100 الی 5500 متر دارد. این برد، این موشک را از برد عملیاتی تمام توپ های نصب شده بر روی تانک های عملیاتی حال حاضر در جهان خارج می کند. درزمینه هدایت نیز این موشک از سیستم هدایتی لیزری نیمه خودکار، فرمان به خط و موج سواری لیزری دید بهره می برد. در این روش کاربر مورد نظر پرتویی از لیزر را به سمت هدف تابانده و تا لحظه برخورد باید تابش لیزر را بر روی هدف حفظ کند.
از نکات مثبت این سامانه هدایتی این است که در لحظات اولیه لزومی بر تاباندن یک لیزر نیرومند به هدف که ممکن است باعث فعال شدن سامانه های دفاع متقابل زره پوش شود، نیست و موشک مورد نظر نیز صرفا بر روی موج لیزری که از پشت و از سمت لانچر با آن در ارتباط است حرکت کرده و به نسبت بسیاری از اقدامات متقابل ایمن است. وزن سر جنگی این موشک 6.8 کیلوگرم بوده و از نوع دو مرحله ای است و توان نفوذ در 1000 الی 1200 میلی متر زره را دارد که البته این میزان مربوط به بعد از عبور از زره های واکنش گر است. وجود سر جنگی دو مرحله ای یکی از توانایی های مناسب این موشک برای مقابله با تانک ها و یا زره پوش های مجهز به زره های چند لایه است. سر جنگی مرحله اول وظیفه نابودی لایه های اولیه مثل زره های واکنشگر را داشته و مرحله دوم نیز به داخل هدف نفوذ کرده و آن را نابود می کند.
سرعت این موشک در حدود 250 متر بر ثانیه بوده و مدت زمان پرواز آن در بیشینه برد در حدود 22 ثانیه است. وزن موشک و پرتابگر آن بر روی هم 27 کیلوگرم است. هر موشک در پرتابگرهای استوانه ای شکل یک بار مصرف قرار گرفته است که نیروهای پیاده توان حمل آن را دارند. معمولا تیم های ضد زره دهلاویه از 2 یا 3 نفر تشکیل می شوند. مدت زمان بارگذاری هر موشک بر روی لانچر در حدود 30 ثانیه و در هر دقیقه می توان یک یا دو تیر موشک را شلیک کرد. این موشک در دمای منفی 20 الی مثبت 60 درجه سانتی گراد توان فعالیت دارد. اخیرا مدل جدیدتری از موشک دهلاویه با برد 8 کیلومتر و قدرت نفوذ 1300 میلیمتر نیز توسط صنایع دفاعی ساخته شده و به نیری زمینی سپاه تحویل شده است که شکل ظاهری شبیه به نوع اولیه این موشک است با این تفاوت که در این مدل جدید برخلاف مدل اولیه بالک‌های انتهایی موشک بجای ذوزنقه به صورت نیم بیضی طراحی شده‌اند تا موشک مقاومت کمتری در مقابل هوا داشته باشد.
سامانه پیروز
موشک دهلاویه در شکل اولیه طراحی خود به صورت تک لانچر طراحی شده بدین معنی که روی پرتابگر این موشک تنها یک تیوپ موشک قرار می گیرد. اما تجهیز تانک‌ها و ادوات زرهی به سامانه دفاع فعال به آنها توانایی مقابله با پرتابه‌های ضد زره را داده است و این موضوع کار را برای یگان‌ها ضد زره مشکل می‌سازد. این سامانه‌ها در دو نوع مقابله نرم (soft kill) و مقابله سخت (hard kill) طراحی شده‌اند. در هر دو نوع، حسگر‌ها یا رادارهای کوچکی در چهار طرف برجک نصب شده اند که نزدیک شدن موشک را به کاربر داخل تانک هشدار می‌دهند. در نوع مقابله نرم کاربر با استفاده از امواج موشک را منحرف میکند و در نوع مقابله سخت با شلیک یک پرتابه موشک را منهدم میکند.اما برای مقابله با این سیستم حفاظتی نیز چاره‌اندیشی شده است که سامانه پیروز یکی از این راه حل‌ها است.
از آنجایی که سامانه‌های دفاع فعال پس از مقابله با یک موشک مدت زمان مشخصی را باید طی کنند تا با موشک بعدی مقابله کنند، با استفاده از همین زمان خلاء می‌توان موشک دوم را به سمت تانک شلیک کرده بدون واکنش سامانه دفاع فعال آن را منهدم کرد.حال برای شلیک دو موشک پشت سر هم باید لانچری طراحی کرد که توانایی این کار را داشته باشد. سامانه موشکی پیروز از یک سکوی دو درجه آزادی که قابلیت نصب 4 موشک ضد زره دهلاویه به همراه یک سامانه الکترو اپتیک را دارد، تشکیل شده است. این سامانه همچنین دارای یک سیستم هدایت است که امکان هدفگیری و شلیک از طریق آن برای کاربر ممکن می‌شود.
این سامانه به صورتی طراحی شده که قابل نصب روی خودروهای تاکتیکی ارس بوده و به صورت آسانسوری طراحی شده است تا در زمان‌های غیر عملیاتی به درون خودرو رفته و با این کار مانع از آسیب دیدن سامانه خارج از میدان نبرد شود. علاوه بر اینکه این نوع طراحی سامانه پیروز موجب می‌شود تا در صحنه نبرد نیز پوشش مناسبی برای خودروی حامل این سامانه ایجاد کند.
سامانه الکترواپتیکی پیروز امکان استفاده از این سامانه در شب و روز با استفاده از دوربین‌های حرارتی و دید در شب و همچنین قفل روی هدف را برای این سامانه میسر می‌سازد. از طرف دیگر کنسول هدایت این سامانه در داخل خودرو تعبیه شده است که کاربر را از خطرات احتمالی مصون می‌سازد.ویژگی مهم این سامانه آن است که قادر است هر موشک را به فاصله تنها 0.4 ثانیه از موشک بعدی شلیک کند که به این سامانه قابلیت مقابله با سامانه‌های دفاع فعال تانک‌ها را می‌دهد و پیروز را به سلاحی مهلک برای تانک‌ها و ادوات زرهی بدل می‌سازد.
همچنین سامانه پیروز قادر است در ارتفاع 2 کیلومتری و برد 5 یا 8 کیلومتری (بسته به نوع موشک دهلاویه مورد استفاده) با اهداف هوایی نیز درگیر شود. از سوی دیگر تحرک پذیری سامانه پیروز نیز فاکتور بسیار مهم در نبردهای امروزی است نصب این سامانه روی خودروی راهکنشی ارس این قابلیت را به سامانه پیروز داده است.
روی سامانه پیروز تحویلی به نیروی زمینی سپاه 2 تیوپ موشک نصب شده که قابلیت نصب 4 تیوپ موشک را نیز دارد. سامانه پیروز به لطف سیستم هدف گیری خاص، توان درگیری با اهداف هوایی را مثل بالگردها یا پهپادها که تا ارتفاع 2 کیلومتری در حال پرواز هستند دارد. این سامانه توان نصب بر روی خودروهای تاکتیکی، زره پوش ها و حتی شناورهای نظامی را دارد.
نویسنده: سیدرضا میرطاهر
115
