اکنون با روی کارآمدن «جو بایدن» به نظر می رسد دور جدیدی از تنش ها بین واشنگتن و پکن کلید خورده است.
جو بایدن رئیس‌جمهور جدید آمریکا با اعلام اینکه تماس تلفنی اخیرش با «شی جین پینگ» رئیس‌جمهور چین دو ساعت تمام به‌طول انجامیده است، مدعی شد: "اگر ایالات متحده اقدامی در قبال سیاست‌های چین انجام ندهد، آنها حقمان را خواهند خورد."
کاخ سفید بامداد پنج‌شنبه در بیانیه‌ای در خصوص تماس تلفنی بایدن و شی جین‌پینگ اعلام کرد: "رئیس‌جمهور بایدن بر نگرانی‌های اساسی خود درباره شیوه‌های اقتصادی زورگویانه و غیرمنصفانه پکن، سرکوب در هنگ‌کنگ، نقض حقوق بشر در سین‌کیانگ و اقدامات جسورانه در منطقه از جمله در قبال تایوان تأکید کرد."
ابعاد مختلف انتقادات واشنگتن از قدامات چین
این در حالی است که بایدن پیش از این از منتقدان رویکرد سختگیرانه دونالد ترامپ نسبت به چین بود و سخت گیری ها و اعمال تعرفه هایی که در زمان ترامپ تصویب شده بود را غیرضروری و بی نتیجه می دانست.
به نظر می رسد، مواضع بایدن نسبت به چین در مقایسه با آن چه در سخنرانی های سال 2019 ایراد می کرد، تفاوت کرده است.
لبه تیز انتقادات واشنگتن بر اقدامات چین در ابعاد مختلف اقتصادی و تجاری، نظامی و امنیتی و حقوق بشری متمرکز شده است.
در بعد اقتصادی و تجاری، اکنون بایدن مانند ترامپ بر این عقیده است که رویکرد و اقدامات چین در برابر آمریکا موجب خسارات اقتصادی زیادی شده و شیوه های اقتصادی پکن را غیرقابل قبول می داند.
به رغم جنگ تجاری که ترامپ علیه چین از سال 2018 به راه انداخت و در نهایت موجب انعقاد توافقنامه ای بین دو کشور شد که طبق آن واشنگتن توانست امتیازات تجاری بزرگی به ویژه در زمینه افزایش صادرات کالاها و محصولات آمریکایی به چین به دست آورد اما آمارها نشان می دهد که هنوز تراز تجاری بین دو کشور کاملا به نفع چین است.
در واقع ترامپ به بهانه بالا بودن کسری تراز تجاری با چین وارد جنگ تجاری با این کشور شد و قرار بود با اجرای تعرفه بر واردات کالا از چین، این شاخص کاهش یابد، اما پس از آنکه چینی‌ها توانستند شیوع کرونا را کنترل کنند، افزایش تقاضا برای تجهیزات پزشکی و ابزار مربوط به دورکاری کارکنان، با وجود تعرفه‌های اعمال شده باعث شد تا واردات کالاهای چینی به آمریکا افزایش یافته و این امر بار دیگر موجب افزایش کسری تراز تجاری آمریکا به خصوص با چین شد.
وزارت بازرگانی آمریکا در فوریه 2021 اعلام کرد کسری تراز تجاری این کشور در سال 2020 به بالاترین میزان در 12 سال گذشته یعنی رقم 678.7 میلیارد دلار رسید. دولت بایدن اکنون خواهان تغییر این روند شده است و به نظر می رسد در آینده نزدیک تقابل تجاری جدیدی بین دو کشور شکل بگیرد.
به گفته «ماجینگ گانگ» کارشناس سیاسی، آمریکا وارد دوره ای شده است که بر اساس آن باید از خیزهای بلند چین و جهش های اقتصادی و پیشرفت های این کشور جلوگیری کند.
البته تقابل آمریکا و چین ابعاد مهم دیگر نیز دارد. یکی از مهمترین جنبه های آن، تقابل نظامی واشنگتن و پکن در پیرامون چین به ویژه دریای چین جنوبی و تنگه تایوان است.
واشنگتن با ادعای حمایت از متحدان آمریکا در منطقه آسیا -اقیانوس آرام و نیز جلوگیری از تهاجم چین به تایوان از سال 2012 تاکنون اقدام به تمرکز نیروی دریایی خود در شرق آسیا کرده است. ضمن اینکه آمریکا با گشودن جبهه جدیدی به بهانه سرکوب و نقض حقوق بشر در چین به خصوص در هنگ کنگ و سین کیانگ، به افزایش فشار علیه پکن پرداخته است.به نظر می رسد در دوره بایدن نیز این روند استمرار یافته و تشدید شود.
نویسنده: سيدرضا مير طاهر
117
بیشتر بخوانید:
اولین تماس تلفنی بایدن و شی جین‌پینگ
