تحلیل:

ایران پرس: سرپرست ریاست جمهوری اسلامی ایران با ابراز خرسندی از روند رو به گسترش مناسبات تهران و دهلی نو، هند را شریک عمده و راهبردی تهران در منطقه دانست.

«محمد مخبر» سرپرست ریاست جمهوری اسلامی ایران در پیامی با تبریک پیروزی دوباره حزب «بهاراتیا جاناتا» به رهبری «نارندرا مودی» نخست وزیر هند در انتخابات سراسری این کشور، تصریح کرد: "تحت هدایت و رهبری آقای مودی، هند به شریک عمده و راهبردی جمهوری اسلامی ایران در منطقه تبدیل شده است."

سرپرست ریاست جمهوری ایران اظهار امیدواری کرد: "با اراده موجود نزد مسولان دوکشور شاهد بهترین روابط میان دو ملت دوست، ایران و هند باشیم."

نارندرا مودی نخست وزیر هند نیز با قدردانی از پیام مخبر تصریح کرد: "ایران و هند به همکاری با هم برای گسترش روابط دوجانبه و تقویت صلح، امنیت و رفاه منطقه‌ای ادامه خواهند داد."

کمیسیون انتخابات هند روز چهارشنبه گذشته رسما پیروزی ائتلاف ملی دموکراتیک (NDA) به رهبری حزب «بهاراتیا جاناتا» متعلق به «نارندرا مودی» نخست‌وزیر هند در انتخابات پارلمانی این کشور را تایید کرد.

مناسبات ایران و هند در سالهای اخیر بویژه دولت سیزدهم به رهبری «سیدابراهیم رئیسی» رئیس جمهور فقید جمهوری اسلامی ایران شتاب مضاعفی گرفته است.

سفر پی درپی مسئولان ارشد بویژه وزرای خارجه دوکشور به دهلی نو و تهران در این مدت نیز نقش مهمی در امضا و اجرای توافقنامه های اقتصادی و تجاری ایران و هند در سه سال گذشته داشته است.

در آخرین مورد، «سارباناندا سونوال» وزیر بنادر، کشتیرانی و آبراهه‌های هند ماه گذشته در تهران پس از امضای قرارداد تجهیز و بهره برداری از پایانه‌های بندر چابهار در جنوب شرق ایران، امضای این قرارداد را فرصتی مهم برای گسترش حجم مناسبات تجاری دوکشور و منطقه ارزیابی کرد.

طرح توسعه بندر چابهار با در جنوب شرق ایران با سرمایه گزاری هند، اکنون به نمادی از همکاری دوکشور تبدیل شده است.

بندر چابهار در استان سیستان و بلوچستان ایران، تنها بندر اقیانوسی ایران است که در کرانه دریای مکران و اقیانوس هند واقع شده است. این بندر به‌ علت موقعیت راهبردی، نزدیک‌ترین راه دسترسی کشورهای محصور در خشکی شامل افغانستان، جمهوری آذربایجان و ارمنستان و پنج کشور آسیای مرکزی شامل ترکمنستان، ازبکستان، تاجیکستان، قرقیزستان و قزاقستان به آب های آزاد بین المللی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

بندر و منطقه آزاد چابهار ایران، علاوه بر ایجاد مسیری مطمئن و کوتاه میان اقیانوس هند، آسیای مرکزی، قفقاز و اروپا، مسیر مستقیم به افغانستان را نیز برای هند فراهم می کند و دهلی نو در تلاش است تا با ایجاد ارتباط جاده ای و ریلی از چابهار، ضمن صادرات محصولات خود به افغانستان، منابع طبیعی این کشور را نیز با هزینه کمتر دریافت کند. 

«کوتام موکرجی» کارشناس مسایل راهبردی هند در این‌ باره می گوید: "بندر چابهار ایران به عنوان مهمترین آبراه مرتبط اقیانوسی، نه تنها موقعیت ترانزیتی و انتقال سهل، امن و ارزان کالا را تقویت می کند بلکه جمهوری اسلامی ایران را به بازیگر مهم نه تنها در غرب و مرکز آسیا بلکه در جهان تبدیل می کند."

ورای توسعه مناسبات و تلاش تهران و دهلی نو برای توسعه بندر چابهار باید در نظرداشت که روابط تهران و دهلی نو روابطی تاریخی و چند صدساله است است که از چند ویژگی مهم از جمله زبان فارسی و فرهنگ شرقی ملهم از روابط تاریخی سود می برد که باعث شده تا باوجود فرازو فرودها، روابط دو طرف همواره رو به توسعه باشد و مقامات هندی از هر دوحزب کنگره و همچنین حزب حاکم «بهاراتیاجاناتا»، نگاهی متفاوت برای گسترش و تعمیق روابط با جمهوری اسلامی ایران داشته باشند.

به همین دلیل، روابط نزدیک با ایران برای دولت هند مهم است، زیرا این کشور برای ایجاد توازن منطقه ای و حفاظت از منافع بلند مدت امنیتی و اقتصادی خود در منطقه از جمله در افغانستان، به همکاری با ایران نیاز دارد؛ توافق سه‌جانبه بین ایران، هند و افغانستان درباره کریدوری که قرار است از چابهار به افغانستان و آسیای مرکزی برسد و همچنین کریدور حمل‌ و نقل بین‌المللی شمال - جنوب از دیگر عوامل مهمی است که موجب می شود هند نگاهی استراتژیک به ایران داشته باشد.

نویسنده: علی محمدی

117

بیشتر بخوانید:

 

فصل جدید همکاری‌های اقتصادی ایران هند