شاه محمود قریشی با ادعای اینکه کشورهای غربی درصددند در ارتباط با تحولات اخیر افغانستان، پاکستان را قربانی کنند، حل بحران این کشور را خارج از توان دولت اسلام آباد دانست.
بسیاری از تحلیلگران منطقه ای و بین المللی براین باورند توافقنامه دوحه که در زمان ریاست جمهوری دونالد ترامپ میان طالبان وآمریکا امضا شد در واقع توافقنامه میان این کشور و پاکستان برای بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان بود.
پاکستان که دو دهه از طالبان حمایت کرد تا باردیگر این گروه را برعمق استراتژیک خود یعنی افغانستان حاکم کند پس از سقوط کابل از سوی طالبان، خود را پیروز جنگ افغانستان می دید، اما تصور نمی کرد که آمریکا با سیاست بازی های خود در مورد طالبان و آینده تحولات افغانستان، پاکستان را در باتلاقی قرار دهد که هر روز احساس فرو رفتن بیشتر در آنرا دارد.
پاکستان با حمایت های همه جانبه نظامی و لجستیکی از طالبان، آن را به قدرت رساند اما تصور نمی کرد آمریکا با مسدود کردن دارایی های افغانستان بخواهد نبض تحولات این کشور را در دست داشته باشد.
به همین دلیل بلافاصله پس از سقوط کابل از سوی طالبان، اختلافات آمریکا و پاکستان در مورد آینده تحولات افغانستان آغاز شد به گونه ای که وزیر امور خارجه آمریکا، پاکستان را به حمایت از تروریسم متهم کرد.
عبدالرحیم کامل کارشناس افغان مسایل سیاسی در این باره معتقد است: پاکستان از آن جهت که یکی از بنیانگذاران اصلی گروه طالبان است به عنوان حامی اصلی این گروه شناخته می شود.
از اینرو دولت پاکستان به خصوص ارتش این کشور در سمت و سو دادن به تحولات افغانستان نقش موثر و برجسته ای دارد. هر چند آمریکا و انگلیس هم در این خصوص نقش داشته اند اما به نظر می رسد دولت پاکستان اکنون احساس تنهایی می کند.
آمریکا با توجه به سابقه عملکرد پاکستان در همکاری با ارتش آمریکا پس از حمله به افغانستان در سال 2001 ، با در دست گرفتن نبض مالی افغانستان، دو هدف اساسی را دنبال می کند.
اول آنکه به پاکستان بفهماند که کشورگشایی و حاکم کردن یک گروه شبه نظامی بدون تامین مالی آن ممکن نیست و اسلام آباد را به خاطر آنچه بازی دوگانه اش می داند، تنبیه کند.
دوم آنکه طالبان را به حرکت در مسیر سیاست های آمریکا و تبعیت از این کشور وادار نماید و پس از این، طالبان بیش از آنکه عامل پاکستان باشد در خدمت اهداف و منافع آمریکا باشد و این کشور هم در ازاء آن کمک های مالی را به افغانستان از سر بگیرد و دارایی هایش را آزاد کند.
ایشان تارو کارشناس مسایل افغانستان در شبه قاره در این خصوص براین باور است: پاکستان خود را قربانی ناآرامی و تخاصم در افغانستان می دانند.
این در حالی است که اسلام آباد با تجهیز و حمایت از طالبان خود مسبب بروز ناآرامی و خشونت در منطقه است و به همین دلیل هر گونه تحول مرتبط با طالبان و افغانستان در ارتباط با پاکستان تعریف می شود.
به هرحال، اگر چه اطلاعات دقیقی در مورد مفاد پنهان توافقنامه دوحه در دست نیست اما به نظر می رسد پاکستان احساس می کند قربانی دسیسه آمریکا شده و به عنوان عامل این کشور سیاست های آتی آمریکا را در افغانستان اجرا کرده است و اکنون پاکستان و طالبان از سوی آمریکا به گروگان گرفته شدند. زیرا پاکستان نه تنها توان مالی حمایت از طالبان و دولت آنرا در افغانستان ندارد بلکه حامیان پاکستان همچون چین نیز بدون هماهنگی با آمریکا بعید است کمکهای مالی لازم را در اختیار طالبان قرار دهند. چرا که هر کشوری براساس منافع خود در مورد آینده تحولات افغانستان سرمایه گذاری می کند و حاضر نخواهد بود از دریچه پاکستان به تحولات افغانستان نگاه کند.
نویسنده : مجید وقاری
112
بیشتر بخوانید:
مذاکرات پاکستان با طالبان برای تشکیل دولتی فراگیر در افغانستان
ملاقات رئیس سیا با مقام‌های ارشد نظامی و اطلاعاتی هند و پاکستان
