مردم ارمنستان مانند سال های گذشته با حضور در مکان بنای یادبود قربانیان واقعه تلخ سال 1915 میلادی درایروان، با نثار گل، یاد و خاطره قربانیان این حادثه تلخ را گرامی می دارند. بر اساس ادعای ارامنه، روز 24 آوریل سال 1915 میلادی، سالگرد کشتار بیش از یک و نیم میلیون ارمنی توسط سپاه عثمانی است.
با وجود طرح این ادعای لابی ارمنی در محافل بین المللی، دولت ترکیه همواره این ادعاها را رد و اعلام کرده است.
در جریان جنگ جهانی اول ، به دلیل یاغی گری های مداوم و عصیان گروه های ارمنی ، حکومت عثمانی تصمیم گرفت ارامنه ساکن در عثمانی را به اجبار کوچ دهد و سیاست "تهجیر" (وادار کردن به کوچ و هجرت) را برای دور کردن ارامنه از مراکز قدرت ، در دستور کار قرار داد.
اما در جریان کوچ اجباری ارامنه، برخی از آن ها در طول مسیر کوچ ، از سرما یا گرسنگی ، جان خود را از دست دادند. مقام های آنکارا در عین حال ، اعلام کرده اند ، در جریان جنگ داخلی میان ترک ها و ارامنه در امپراطوری عثمانی ، در مجموع 350 تا 500 هزار ارمنی جان باخته اند و همین تعداد از اتباع امپراطوری عثمانی نیز جان خود را ازدست داده اند.
در همین ارتباط ، "نیکول پاشینیان" نخست وزیر ارمنستان سال گذشته میلادی ، در چنین روزی ، از آمادگی دولت ایروان برای گفتگوی منطقه ای در همین زمینه خبر داد. نخست وزیر ارمنستان در پیامی به مناسبت صد و ششمین سالگرد آن چه که نسل کشی ارامنه توسط امپراطوری عثمانی خوانده می شود ، با تاکید بر این مطلب افزود: "گفتگوی مورد نظر ایروان نمی‌تواند از موضع زور باشد ، بلکه می‌بایست بر پایه اصل حقوق برابر انجام شود".
همان طور که انتظار می رفت ، مقام های دولت آنکارا نیز به این موضوع واکنش منفی نشان داده اند. "رجب طیب اردوغان" رئیس جمهوری ترکیه با انتقاد از مواضع ارامنه ، گفته است: "مساله نسل کشی ارامنه ، سیاسی شده است. هدف از این اقدام ، این بوده است تا طرف سومی بتواند به منظور مداخله در امور داخلی ترکیه استفاده شود".
برخی محافل سیاسی مستقل، موضع گیری های دولتمردان آنکارا در قبال مساله ارامنه را امری غیراصولی قلمداد می کنند.
بدیهی است که انکار نسل کشی ارامنه توسط مقام های آنکارا به زیان مردم ترکیه و حتی دولت گرایی دراین کشور در جریان است. علی الخصوص که این موضوع با حمایت های بیشتری از سوی کشورهای مختلف جهان پیش می رود. ضمن آن که ادعاهای ارامنه نیز مدام بیشتر می شود. در همین ارتباط ، "آرا پاپیان" کارشناس مسائل سیاسی ارمنستان در گفتگو با خبرنگاران در ایروان گفته است:
"هدف اصلی ترکیه از نسل کشی ارامنه اشغال اراضی متعلق به ارمنستان بود. به همین دلیل نیز دولت های حاکم بر ایروان موظف هستند طرح موضوع اشغال اراضی ارمنستان را در محافل سیاسی منطقه ای و بین المللی مطرح و از آن دفاع کنند".
با سپری شدن زمان، تردیدی نیست که طرح این ادعاها در آینده می تواند دولت و مردم ترکیه را در شرایط نامطلوب تری قرار دهد. در همین راستا ، باید گفت: دولت آمریکا به رهبری "جو بایدن" رئیس جمهوری این کشور نیز اخیرا" به صفوف کشورهایی پیوسته است که نسل کشی ارامنه را تصویب کرده اند.
با مرور این واقعیت ها ، مقاومت مقام های دولت اردوغان در زمینه نپذیرفتن طرح مورد ادعای دولت ارمنستان، امری غیراصولی و مغایر با منافع مردم ترکیه ارزیابی می شود. دولتمردان ترک باید هر چه سریعتر در این زمینه، به مذاکره با ارمنستان اقدام نمایند.
کارشناسان بر این باورند که دولتمردان ترک نمی توانند در مقابل خواسته‌های آمریکا و کشورهای مختلف جهان - که اکثر آن ها متحدان استراتژیک ترکیه خوانده می شوند - در سال های آینده مقاومت کنند.
این در حالی است که به نظر می رسد مقام های آنکارا تصور می کنند با تقویت لابی و رایزنی با دولت های قدرتمند غربی ، می توانند موضوع کشتار ارامنه را در آینده در جهت منافع ترکیه پیش ببرند.
در حالی که بخش اعظم حمایت ها از ارمنستان توسط همین دولت هایی صورت می گیرد که به اشکال مختلف مخالفت خود را با سیاست های ترکیه در سطح منطقه و جهان ابراز می دارند.
نویسنده: محمد علی طالبی خاکیانی
112
بیشتر بخوانید:
انتقاد ترکیه از آمریکا و اروپا درباره پذیرش و تصویب نسل کشی ارامنه
گفتگوی علی اف و اردوغان درباره موضوع ارامنه
واکنش ترکیه به رسمیت شناخته شدن کشتار ارامنه توسط آمریکا
بایدن نسل‌کشی ارامنه را برسمیت شناخت
"نسل کشی"؛ بهانه «جو بایدن »برای جلب آرای لابی ارامنه آمریکا
انتقاد ترکیه از مواضع آمریکا درباره کشتار ارامنه/ تحلیل
