«هادی احمد» در تحلیلی در روزنامه لبنانی الاخبار نوشت: بر اساس گزارشی که به شیخ «صباح الاحمد الجابر الصباح» امیر کویت ارائه شده است، از نظر کویتی ها، تهدید این کشور از سوی عربستان سعودی، سناریویی ناممکن نیست و می تواند کاملا جدی باشد و کویتی ها بر اساس این سناریو خود را برای رویارویی با هر احتمالی آماده می کنند که حمله به این کشور می تواند یکی از این احتمالات باشد.
در این گزارش مفصل که اخیرا به امیر کویت ارائه شده است، اهداف خصمانه عربستان سعودی نسبت به این کشور برملا شده است.
همچنین در این گزارش به مشکلاتی اشاره شده است که ممکن است کویت در صورت تصمیم «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان سعودی برای اجرای سناریوی مشابه قطر درباره این کشور و منزوی ساختن کویت، با آنها مواجه شود و نیز راه حل هایی برای حل این مشکلات، ارائه شده است.
با توجه به تاریخ طولانی روابط محتاطانه میان دو کشور همسایه عربستان سعودی با کویت و اختلافات آنها درباره سیاست های خارجی شان و همچنین آغاز عصر جدید در عربستان سعودی، اقدامات این کشور علیه کویت احتمالی ناممکن و عجیب نیست.
اقدام عربستان سعودی علیه کویت تهدیدی دائمی است که در سایه زیاده روی عربستان سعودی و امارات در دشمنی با قطر و آمادگی این کشورها برای برخورد با طرف هایی که در کنار قطر قرار گرفته اند، هنوز علنی نشده است.
کویت پس از پایان اشغال این کشور توسط عراق در سال 1991، در مقابل هر بحرانی که میان کشورهای عربی و یا حوزه خلیج فارس رخ داده است، موضع احتیاط را در پیش است.
کویت سعی دارد زمینه ای را فراهم کند تا مورد قبول همه کشورها قرار گیرد و به عنوان یک میانجی، ایفای نقش کند.
از این رو، کویت در سال 1995 به دنبال بروز بحران میان قطر با عربستان سعودی و در سال 2009 پس از بروز بحران میان امارات و عربستان سعودی و نیز امارات و عُمان و همچنین در بحران اخیر میان عربستان سعودی و امارات با قطر، به عنوان میانجی ایفای نقش کرده است.
علت تنش بین عربستان وکویت
در سال 2015 و پس از آن که عربستان سعودی تصمیم گرفت تا میادین نفتی مشترک خود با کویت را در منطقه الخفجی، تعطیل کند، تنش میان دو کشور تا حدی علنی شد. البته ریشه های این نزاع به دوره استعمارگری این منطقه از سوی بریتانیا بازمی گردد.
با تعطیل شدن این میادین نفتی، کویت متحمل خسارات اقتصادی هنگفتی شد و در پی آن، امیر کویت ناچار شد برای بازگشایی این میادین نفتی راهی عربستان شود که این سفر، بدون هیچ نتیجه ای پایان یافت.
کویتی ها آرامش خود را حفظ کردند تا آن که بحران قطر در ژوئن 2017 آغاز شد.
با وجود آن که کویتی ها موضعی بی طرفانه اتخاذ کرده و تلاش خود را برای میانجی گری میان طرفین درگیر، آغاز کردند، اما عربستان سعودی نسبت به اهداف این دولت بی طرف، دچار تردید است.
تردید عربستان سعودی در این رابطه، در مواضع غیر سیاسی و غیر رسانه ای عربستان سعودی آشکار بود. عربستان به دنبال سفر «خالد الروضان» وزیر بازرگانی و صنعت و جوانان کویت به قطر و دیدار با شیخ «تمیم بن حمد» امیر قطر، «ترکی آل الشیخ» رییس اداره کل ورزش عربستان سعودی به شدت از وی انتقاد کرد.
وزیر بازرگانی و صنعت کویت با هدف قدردانی از تلاش های قطر برای لغو ممنوعیت فوتبال کویت که از اکتبر 2015 علیه این کشور اعمال شده است، با امیر قطر دیدار کرده بود.
با توجه به همه این اطلاعات، نهادهای تصمیم گیری کویت، با بررسی اوضاع، تاثیرات احتمالی هر نوع محاصره این کشور را مورد بررسی قرار دادند و مسوولان کویتی گزارشی مفصل را برای ارائه به امیر کویت، تنظیم کردند.
در این گزارش آمده است، نخستین راهکار برای مواجهه با محاصره زمینی کویت در صورت تصمیم عربستان سعودی برای مسدود کردن مرزهای مشترک خود با این کشور، تامین نیازهای کویت از طریق مرزهای مشترک آن با عراق است.
اهمیت افتتاح بندر بزرگ المبارک
در رابطه با مرزهای دریایی نیز افتتاح بندر بزرگ المبارک در سال 2021 در سواحل جزایر بوبیان نزدیک بندر ام قصر عراق، می تواند یک مسیر مهم دریایی را برای کویت ایجاد کند.
بر اساس این گزارش، کویت قادر خواهد بود تا پیش از افتتاح بندر المبارک در موعد مقرر آن، حمل و نقل و خدمات مربوط به آن را در این بندر انجام دهد که این مساله، از فشار بر دیگر بنادر کویت، می کاهد.
«ناصر الصباح» وزیر دفاع کویت نیز در سخنانی، اهمیت این منطقه و حساسیت و موقعیت جغرافیایی آن و نیز مجاورت این منطقه به تمدن های بین النهرین (عراق و ایلام در ایران) و نیز موقعیت اروند رود را زمینه ساز ارائه این طرح دانست .
همچنین با اجرای این طرح، چشم انداز همکاری با کشورهای همسایه (ایران و عراق) تقویت خواهد شد زیرا این منطقه از محیطی مناسب برای سرمایه گذاری و سکونت و نیز منطقه آزاد تجاری فوق العاده آن، در خدمت به شمال خلیلج فارس خواهد بود.
در صورت بروز بحران در کویت چه اتفاقی خواهد افتاد؟
در ادامه گزارش ارائه شده به امیر کویت آمده است، در صورت بروز بحران در کویت، این کشور در تامین مواد اولیه و رفع نیازهای خود، دچار مشکل نخواهد شد به ویژه آن که این کشور از سال 2017، فهرستی از کشورهای عربی را برای تامین امنیت غذایی خود، تهیه کرده است.
تجربه محاصره قطر نشان داده است که محاصره کویت، بر تامین شبکه برق رسانی کشورهای شورای همکاری خلیج فارس تاثیرگذار نخواهد بود، کویت، در سال 2018 حدود 200 مگاوات برق در اختیار امارات و 150 مگاوات نیز در اختیار بحرین قرار داده است.اما ضربه احتمالی ناشی از محاصره کویت، جنبه اقتصادی داشته و به بخش گردشگری این کشور وارد خواهد شد.
بر اساس آمارهای رسمی، کویت در سال 2016، میزبان حدود 3 میلیون مسافر از کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس بوده است که 2 میلیون و 500 هزار نفر از این گردشگران را سعودی ها، بحرینی ها و اماراتی ها تشکیل می دادند. از این رو هرگونه محاصره و یا تحریم کویت، از سفر این گردشگران به کویت جلوگیری کرده و در نتیجه بخش گردشگری و نیز بودجه خطوط و سفرهای هوایی کویت که انتظار می رود در سال 2021 بدون کمک دولت کویت، به نقطه تعادل برسد، متضرر خواهد شد.
با این حال، شرط مدیریت مشترک تعدادی از شرکت های عربی که حجم تبادل تجاری بسیار بالایی نیز دارند، از سوی کویت، عربستان سعودی، امارات و بحرین همچنان باقی خواهد ماند.
اما آن چه که سبب آسودگی خیال مسوولان کویتی شده است، حجم بالای ذخایر ارزی-مالی این کشور است که بیش از 524 میلیارد دلار است.
احتمال لغزش کشوری با این حجم ذخایر ارزی، بسیار اندک است به ویژه آن که شرکت های بین المللی (استاندارد اند پورز)، (مودیز) و (فیچ) به کویت امتیاز«AA2» و «AA» اعطا کرده اند که این بالاترین امتیاز بلند مدت در میان کشورهای عربی به شمار می رود.
این شرکت های رتبه سنجی، خطرات ناشی از بدهی ها را برای شرکت ها و یا دولت ها ارزیابی می کنند و مهم ترین شاخص اعتبار، توانایی کشورها برای پرداخت سود بدهی و اقساط آنهاست.
وام های کویت بیش از 18.6 درصد نیست و با هر محاصره و یا تجاوز به کویت، این کشور می تواند با وام هایی با سود بسیار اندک، این بحران را پشت سر گذارد. همچنین ذخایر ارزی بانک مرکزی کویت بیش از 33 میلیارد دلار است و این کشور می تواند برای مقابله با هر تجاوزی، از ارزهای دیگر استفاده کند.
کویت در طول سالیان طولانی، از یکسو در جنوب تحت فشار برادر بزرگ تر خود یعنی عربستان سعودی قرار داشته و از شمال و غرب نیز تحت فشار رژیم صدام بوده است.
این کشور پس از حمله نظامی آمریکا به عراق در سال 2003، از فشار رژیم صدام رهایی یافت و اکنون به دنبال راهی است تا از طریق ایجاد اتحادهای جدید اقتصادی با عراق و ایران از فشار عربستان نیز خلاصی یابد و بدین ترتیب عقده آن به خاطر مساحت اندک این کشور، گشوده شود.
مترجم: سیده زهرا محب احمدی
138/110
بیشتر بخوانید:
توافق چین و کویت برای گسترش همکاریهای راهبردی + ویدئو
پاسخ فعالان به توهم نویسنده کویتی درباره اسرائیل
نماینده کویت در سازمان ملل: فلسطینی ها در برابر ماشین نابودگر اسرائیل حق دفاع دارند
«مقتدی صدر» با امیر کویت دیدار کرد