پایگاه اینترنتی روزنامه نیویورکربه قلم «رابین رایت» نوشت: رئیس جمهور ترامپ با دو تصمیم اخیر خود مبنی بر به رسمیت شناختن «قدس» به عنوان پایتخت اسرائیل و انتقال سفارت آمریکا از «تل آویو» به آن شهر، بمبی را میان فرایند سازش خاورمیانه منفجر کرد.
تصمیمی شب گذشته ترامپ، مبنی بر انتقال سفارت آمریکا از «تل آویو» به «قدس» یکی از وعده های انتخاباتی وی بود که مورد اعتراض متحدان این کشور به ویژه «پاپ فرانسیس» رهبر کاتولیک های جهان ، سازمان کنفرانس اسلامی و گروه های یهودی آمریکایی قرار گرفت.
رسمیت شناختن «قدس» به عنوان پایتخت اسرائیل و انتقال سفارت آمریکا از «تل آویو» به آن شهر از سوی ترامپ بزرگترین تعهد ترامپ در سیاست خارجی این کشور، یعنی میانجیگری برای سازش بین اسرائیلی ها و فلسطینی ها را با تهدید بزرگ روبرو می کند؛ هم اکنون فلسطینیان در واکنش به این تصمیم، با اعلام «سه روز خشم» دست به تظاهرات گسترده ای زدند.
ترامپ در اظهاراتی گفت: تصمیمش گامی است که از مدت ها پیش باید برداشته می شد.
وی ادامه داد، «امروز ما در نهایت آنچه را که عیان بود به رسمیت شناختیم، اینکه اورشلیم (قدس) پایتخت اسرائیل است. چیزی بیشتر و کمتر از قبول واقعیت نیست و تصمیم درست هم همین است. این کاری است که باید انجام می شد.»
وی گفت معاونش به زودی به منطقه سفر می کند تا بر تعهدات آمریکا تاکید کند.
ترامپ گفت: بی شک مخالفت ها و اعتراض هایی به این اظهارات صورت می گیرد، ولی اطمینان دارم که سرانجام به همکاری و درک بیشتری ختم می شود.
سفارت آمریکا قطعه ای ارزشمند در پیچیده ترین طراحی مذاکرات صلح از جنگ جهانی دوم به این سو به شمار می آید و اکنون رئیس جمهور از این کارت، استفاده معکوس کرده و در ازای آن هم چیزی به دست نیاورده است. در واقع، این حرکت باعث شد دولت ترامپ اعتبار خود را پیش از آنکه به دست آورده باشد، از دست بدهد.
«رامی حمدالله» نخست وزیر دولت وفاق ملی فلسطین در واکنش به تصمیم شب گذشته ترامپ، گفت: این اظهارات «فرایند سازش را نابود می کند» و بسیاری از مقامات بلند پایه فلسطینی که از مذاکرات سازش استقبال و از پیمان «اسلو» به این سو با اسرائیل به مدت بیش از 25 سال در تعامل بودند همین هشدارها را تکرار کردند.
«حنان عشراوی» از نمایندگان مجلس فلسطین روز چهارشنبه در گفتگو با «سی ان ان» گفت: «رئیس جمهور ترامپ با یک ضربه نه فقط سازش بلکه ثبات و امنیت در منطقه را نیز از میان برد و نزدیک ترین متحدانش در دنیای عرب را تضعیف کرد.
خلیل شیکاکی از جمله فلسطینی هایی است که در اوایل دهه نود میلادی با همتایان اسرائیلی خود و با استفاده از نظرسنجی های پیش از توافق، میزان امکان پذیر بودن سازش را بررسی می کرد ، معتقد است «اگر این کار جدای از تلاش هایی که برای سازش انجام می گیرد، صورت گرفته باشد باید گفت کاری بیهوده است.
نظرسنجی های شیکاکی از افکار عمومی فلسطین در ماه سپتامبر نشان می دهد حدود سه چهارم از مردم فلسطین باور داشتند دولت ترامپ در رسیدن به سازش جدی نیست.
به گفته شیکاکی تصمیم ترامپ درباره قدس باعث می شود نیروهای میانه رو و افراط گرا در منطقه متحد شوند و ایجاد هر گونه ائتلاف عربی در کنار آمریکا که از جمله سیاست های عمده نیز به شمار می رود، اکنون با خطر روبرو شده است.
بعد از گفت و گوی تلفنی ترامپ با «ملک عبدالله» پادشاه اردن در روز چهارشنبه، رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه این موضوع را به شخصیت و هدف های سیاسی داخلی ترامپ مرتبط دانست و گفت «بلند پروازی های شخصی هیچ کسی نباید امکان یابد تا سرنوشت میلیاردها نفر را تغییر دهد. چنین حرکتی فقط می تواند به گستاخ تر شدن سازمان های تروریستی منجر شود.» ترکیه از جمله معدود کشورهای اسلامی است که با اسرائیل رابطه دارد هر چند که این رابطه نیز شکننده نشان داده است.
روسیه و چین نگرانی خود را از تنش های جدید در منطقه ای که هم اکنون نیز درگیر چهار جنگ در سوریه، عراق، لیبی و یمن است، ابراز کرده اند. آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل گفته است وضعیت قدس باید در گفتگوهای اسرائیل و فلسطین روشن شود. وی درباره اتخاذ «تدابیر یک جانبه» که به تضعیف تلاش های بین المللی برای سازش می انجامد هشدار داد ولی از ترامپ نامی نبرد.
تصمیم ترامپ چند ماهی بعد از آن گرفته شد که وی خود را فردی توانمند در میانجی گری بین اسرائیلی ها و فلسطینی ها ارزیابی کرد. وی در دیدار خود از فلسطین در ماه مه در گفتگو با محمود عباس گفته بود «باید به صراحت بگویم به نظر من این مساله آن قدرها هم که برخی ها در طول این سالها فکر می کردند کار سختی نیست.» 118/112
مترجم: حسین جعفریامی
بیشتر بخوانید:
واکنش روزنامه های اروپایی به اقدام ترامپ درباره قدس
پیامدهای تصمیم ترامپ درباره قدس اشغالی بر امنیت خاورمیانه/تحلیل
ولایتی: قدس، قبله اول مسلمانان و متعلق به فلسطینی‌ها است
