«رجب طیب اردوغان» پس از نشست نمایندگان حزب حاکم عدالت و توسعه در آنکارا درباره عدم تحویل جنگنده‌های اف - ۳۵ با اشاره به این که تصمیم گیرنده در این باره، شخص رئیس جمهوری آمریکا است نه کنگره، تصریح کرد: آقای ترامپ در جریان نشست بروکسل دست خطی به من نشان داد و تاکید کرد: چنین مساله‌ای هرگز در میان نخواهد بود.
کنگره آمریکا پیش از این نیز طی مصوبه ای فروش جنگنده اف 35 به ترکیه را ممنوع کرده بود، اما وزارت دفاع آمریکا ( پنتاگون) ضمن واگذاری دوفروند جنگنده از این نوع به ترکیه، تعدادی از نظامیان تُرک را برای آموزش به این کشور دعوت کرد.
موافقت کنگره آمریکا با طرح تعلیق فروش جنگنده های اف - 35 درحالی است که پیش ازاین در راستای اجرایی شدن قرارداد فروش اف - ۳۵، آمریکا دوفروند از این جنگنده ها را به ترکیه تحویل داده است. خلبان های تُرک طی دو هفته گذشته مشغول فراگیری دوره‌های آموزشی جنگنده اف - 35 در آمریکا بوده اند.
با توجه به هزینه ۹۰۰ میلیون دلاری ترکیه برای جنگنده اف - ۳۵، مقام های آنکارا تهدید کرده اند، در صورت توقف فروش سلاح از سوی آمریکا، به اقدام تلافی‌جویانه دست خواهند زد. دولت ترکیه قصد دارد 116 فروند جنگنده اف - 35 از آمریکا خریداری کند. در این زمینه دوطرف مذاکراتی نیز داشته اند.
دولت آمریکا انتظار دارد، ترکیه که یکی از اعضای اصلی سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) محسوب می شود با توجه به ناهمخوانی سامانه اس - 400 روسیه با تجهیزات ناتو، ضمن انصراف از خرید این سامانه روسی، به خرید سامانه پاتریوت از آمریکا اقدام کند. یعنی ترکیه باید وارد یک معامله با آمریکا شود و در قبال آنچه که به دست می آورد، از برخی خواسته های خود نیز بگذرد.
تحلیلگران بر این باورند، اطلاعاتی که سامانه اس-۴۰۰ جمع‌آوری می‌کند، می‌تواند نقاط ضعف جنگنده‌های اف - ۳۵ را آشکار کند. در این ارتباط، هیدی گرنت (Heidi Grant) معاون جانشین فرمانده نیروی هوایی ارتش آمریکا گفته است: این یک نگرانی عمده نه تنها برای آمریکا، بلکه برای همه شرکای واشنگتن وجود دارد که ترکیه پیش از خرید اس -400، جنگنده‌های اف - ۳۵ را خریداری کرده‌است.
در واقع، ترکیه به عنوان یک عضو سازمان نظامی ناتو، سیستم نظامی خود را با تسلیحات اعضای این پیمان کامل کرده است. قرار دادن تکنولوژی اف -۳۵ دراختیار ترکیه -کشورس که روابط رو به رشدی با روسیه دارد- از نگاه سیاستمداران غربیغیرقابل تصور است.
علاوه بر این آشکار شدن ضعف‌های احتمالی جنگنده اف - 35 توسط سامانه روسی اس - 400 بر نگرانی های سیاستمداران آمریکایی افزوده است. 118/112
محمد علی طالبی خاکیانی
