سیدرضا میرطاهر- پس از اعلام مخالفت روسیه و چین با این اقدام غیرقانونی دولت ترامپ، اکنون سه کشور اروپایی این گروه موسوم به تروئیکای اروپایی نیز با آن به مخالفت برخاسته اند.
در این راستا آلمان، فرانسه و بریتانیا روز شنبه از تصمیم آمریکا برای پایان دادن به معافیت‌های تحریمی ایران که اجازه همکاری با تاسیسات هسته‌ای تهران را می‌دهد، انتقاد و از این تصمیم ابراز تاسف کردند.
این سه کشور اروپایی با انتشار بیانیه مشترکی اعلام کردند:
"ما عمیقا از تصمیم آمریکا برای پایان دادن به سه معافیت تحریمی علیه ایران متاسف هستیم؛ سه پروژه ای که مورد تایید و حمایت قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد و در خدمت منافع منع اشاعه تسلیحات است و به جامعه بین‌المللی اطمینان می‌دهد که ماهیت فعالیت‌های هسته‌ای ایران، کاملا مسالمت آمیز است."
جوزف بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز روز پنج شنبه با انتقاد از لغو تمدید معافیت های تحریمی آمریکا درباره همکاری های صلح آمیز با ایران، این اقدام را موجب دشوار شدن نظارت بر برنامه هسته ای تهران اعلام کرد.
بورل، برجام را بهترین و تنها روش حصول اطمینان از ماهیت صلح آمیز برنامه هسته‌ای ایران دانست و گفت: من به همین دلیل از تصمیم آمریکا برای لغو تمدید معافیت‌های تحریمی مربوط به طرح‌های هسته‌ای مرتبط با برجام متأسفم.
معافیت‌های هسته ای به شرکت‌های روسی، چینی و اروپایی اجازه می داد تا برای بازطراحی رآکتور آب سنگین اراک، تامین اورانیوم غنی شده برای رآکتور تحقیقاتی تهران و انتقال سوخت هسته‌ای به خارج از ایران، همکاری کنند.
آمریکا پس از خروج از توافق هسته ای برجام در 8 مه 2018، تحریم های هسته ای علیه ایران به اجرا درآورد. این تحریم‌ها یک‌جانبه و نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد است.
هر چند واشنگتن ناچار شده بود تا برخی معافیت ها از جمله معافیت همکاری های هسته ای ایران را رعایت کند، اما اکنون همین را نیز کنار نهاده است.
هدف آمریکا در آن معافیت ها اطمینان از این بود که ایران غنی‌سازی اورانیوم را در سطح محدود نگاه دارد و آن را ارتقا ندهد.
با این حال واشنگتن اواسط 2019 برخی از این معافیت‌ها، از جمله معافیت از تحریم خرید آب سنگین و اورانیوم با غنای پایین از ایران را لغو کرد.
این اقدام آمریکا کاملا برخلاف مفاد توافق هسته ای برجام و قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد و صرفا بر مبنای خواسته زورمدارانه دولت ترامپ به منظور بازداشتن دیگر کشورها از هرگونه همکاری هسته ای با ایران انجام شد.
با توجه به این که کارزار فشار حداکثری آمریکا علیه ایران با بن بست مواجه شده، اکنون دولت ترامپ در اقدامی از سر استیصال حتی اندک معافیت های باقی مانده در زمینه همکاری های هسته ای با ایران از جانب اعضای گروه 1+4 را نیز تاب نیاورده و آنها را نیز مشمول تحریم های خود کرده است.
مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا روز چهارشنبه اعلام کرد که تا دو ماه آینده، معافیت‌های تحریمی ایران ذیل برجام به پایان میرسند و دیگر تمدیدی صورت نخواهد گرفت.
وزیر خارجه آمریکا با طرح این که ایران برنامه‌ها و فعالیت‌های هسته‌ای خود را افزایش داده است، گفت تشدید این فعالیت‌ها تنها باعث فشار بیشتر آمریکا روی ایران می‌شود.
دولت آمریکا از زمان خروج از برجام در مه 2018 تاکنون تحریم‌های بی سابقه و بسیار گسترده ای را علیه ایران در بخش های مختلف اقتصادی، تجاری، انرژی، صنعتی، سیاسی و قضایی وضع کرده و حتی اتباع و شرکت‌های خارجی را به بهانه ارتباط با ایران هدف تحریم‌های خود قرار داده است.
به گفته برایان هوک نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران، راهبرد واشنگتن در قبال تهران شامل فشار اقتصادی، انزوای دیپلماتیک و بازدازندگی نظامی است.
به رغم اعمال بی سابقه ترین تحریم ها در طول تاریخ علیه ایران که در چارچوب کارزار فشار حداکثری علیه ایران اعمال می شود، به اذعان تحلیل گران و نیز نهادهای بین‌المللی، اثر تحریم‌های آمریکا بر اقتصاد ایران تخلیه شده و آمریکا ابزار تحریمی بیشتری برای اعمال فشار بر ایران در اختیار ندارد و به همین دلیل حتی اندک معافیت هایی را نیز که تا کنون وجود داشته اند لغو کرده است.
اکنون با لغو معافیت های هسته ای ایران، شرکای اروپایی واشنگتن نمی توانند بهانه ای برای ترغیب ایران به پایبندی به مفاد برجام و اجرای تعهدات تهران در چارچوب این توافق داشته باشند.
بیشتر بخوانید:
طرح پمپئو برای ممانعت از لغو تحریم تسلیحاتی ایران
تحریم‌های غیرقانونی آمریکا و ویروس کرونا، دو تهدید همسو
