از زمان پایان جنگ سرد، ایالات متحده مجازات اقتصادی را به عنوان ابزاری برای اجبار سایر کشورها در پذیرش سیاست های خود اعمال کرده است.
براساس داده های دانشگاه کلمبیا و دفتر کنترل دارایی های خارجی (OFAC) ایالات متحده تحریم های جامعی را در سه منطقه مختلف جغرافیائی جهان اعمال کرده است.
تحریم های صادراتی هدفمند شامل 19 کشور از جمله بلاروس، ایران، افغانستان، لیبی، سودان و زیمبابوه می شود و طبق قوانین آمریکا هرگونه روابط مالی و تجاری با شرکت ها یا افراد مشخص شده در این کشورها را ممنوع می کند.
تا سال 2021، ایالات متحده بیش از هزار تحریم را علیه افراد و شرکت‌های مختلف در سطح جهان اعمال کرده بود و هم اکنون آمریکا سه برابر بیش از هر کشور یا نهاد بین‌المللی دیگری به اعمال تحریم پرداخته و در این میان دولت «جو بایدن»، جلوی استفاده از این ابزار را نگرفته و باعث شده که کارمندان وزارت خزانه‌داری آمریکا نه فقط پیش‌نویس‌ها برای تغییر ساختار نظامهای تحریمی قبلی را لغو کنند بلکه همچنین به سراغ مجازات‌های اقتصادی جدید بروند.
آمریکا در حالی به رویکرد تحریم ادامه داده که اهداف تحریم ها در بسیار موارد محقق نشده است. به عنوان مثال تحریم‌هایی که به مدت چند دهه علیه کره شمالی اعمال شد نتوانست جلوی پیشرفت های تسلیحاتی و توانمندی موشک‌های بالستیک قاره‌پیمای این کشور را بگیرد.
تحریم هایی که بیش از ۶۰ سال پیش توسط آمریکا علیه کوبا اعمال شد، نتوانست حکومت کوبا را تغییر دهد.
در ایران، تحریم های آمریکا که مربوط به دهه ۱۹۷۰ است، این کشور را به ایجاد اتحاد با روسیه و چین سوق داده است. ارائه بسته های تحریمی جدید توسط بایدن و اتحادیه اروپا، از فوریه 2022 تاکنون به سرنگونی روسیه و یا موافقت آن با خواسته های غرب را برای خروج از اوکراین باعث نشده است.
استراتژی‌های ضد دلاری و تاکید بر مبادلات تجاری با ارزهای محلی، روسیه را به کشورهایی مانند چین، ایران و ترکیه نزدیک تر کرده است که برخی از آنها هدف مشترک محدود کردن نفوذ مالی آمریکا را دارند.
تحریم های ظالمانه آمریکا علاوه بر اینکه مردمان دولت های تحت تحریم را تحت فشار قرار می دهد و باعث تضییع حقوق آن ها می شود در مواردی آسیب های جدی نیز به کشور تحریم کننده و در راس آن آمریکا وارد می کند.
گسترش تحریم‌های آمریکا علیه سایر کشورها نه تنها به نیروی کار داخلی فشار آورده است بلکه کشورها را بر این داشته تا به دنبال بی اثر کردن تحریم‌های واشنگتن باشند.
به نوشته «واشنگتن پست» دشمنان آمریکا تلاش های خود را برای همکاری با یکدیگر برای دور زدن تحریم ها و مجازات های مالی افزایش می دهند. اگر تحریم ها وابستگی به دلار را مخاطره آمیز کند، آنها راه های دیگری برای تجارت پیدا خواهند کرد.
هشدار درباره تحریم‌ها به بالاترین سطوح دولت آمریکا رسیده است: برخی از مقامات ارشد به بایدن گفته‌اند که استفاده بیش از حد از تحریم‌ها خطر کم‌ارزش کردن این ابزار را به همراه دارد.
در مارس ۲۰۱۶، «جک لو» وزیر خزانه‌داری دولت «باراک اوباما» علناً درباره استفاده بیش از حد از تحریم‌ها و خطر این که «استفاده بیش از حد از آنها در نهایت توانایی آمریکا برای استفاده مؤثر از تحریم‌ها را کاهش دهد» هشدار داد.
استفاده ابرازی آمریکا از دلار باعث شده عزم جهانی برای پایین کشیدن این ارز به راه بیافتد. آمریکایی‌ها از واحد پولی خود به عنوان «ابزار فشار سیاسی» بر سایر کشورها استفاده می‌کنند که این امر، ناخواسته یک عزم جهانی برای سرنگونی پادشاهی دلار را به راه انداخته است.
بریکس یکی از این نهادهاست که به سرعت در برابر دلار آمریکا قد علم کرده است.
کشورهای عضو سازمان بریکس اعلام کرده‌اند قصد دارند در آینده از ارزهای داخلی در معاملات خود استفاده کرده و پس از مدتی یک ارز دیجیتال مشترک را جایگزین دلار کنند.
حال مهمترین سوالی که اینجا پیش می آید این است که چرا آمریکا حتی در زمانی که آثار مخرب تحریم ها دامن خود این کشور را نیز می گیرد و بر آن آسیب می رساند باز به آن ادامه می دهد و حتی در مواردی مانند دولت بایدن دامنه آن را گسترش می دهد؟
دست کم از دو منظر می توان به این سوال پاسخ داد: نخست اینکه با جایگزین‌شدن ابزاری به نام تحریم به جای جنگ و اعمال قوه قهریه، دامنه کاربرد این پدیده از دهه آخر قرن بیستم به گونه ای افزایش یافته است که برخی تحریم ها، همانند جنگ، یکی از واقعیتهای زندگی امروز قلمداد می‌شود.
از این دید آمریکا به تحریم ها به عنوان بدیل جنگ نگاه می کند و در مواردی مانند روسیه، چین و یا ایران که توان جنگ با این کشورها رادر خود احساس نمی کند به تحریم روی می آورد و لذا آخرین حربه آمریکا برای تحمیل قدرت خود بر دیگر کشورها، استفاده از ابزار تحریم می باشد.
دوم اینکه منافع عده ای در آمریکا با تحریم ها گره خورده است و این افراد به عمد دولت های آمریکا را به سمت تحریم ها هدایت می کنند.
برهمین اساس به نوشته «واشنگتن پست» انبوهی از لابی‌گرها و مقام‌های آمریکایی سابق از هزاران تحریمی که واشنگتن علیه رقبا و دشمنانش اعمال کرد کاسبی کردند و این تحریم‌ها بعضا میلیاردها دلار آن ها را ثروتمندتر کرد.
این بدین مفهوم است که تحریم ها علاوه بر هزاران پیامد انسانی مخرب در کشورهای تحت تحریم موجب بروز فساد در کشور تحریم کننده و در راس آن امریکا شده و موجبات یک شبکه مافیایی اختاپوسی را ایجاد کرده که از استمرار تحریم ها نفع می برند.
نویسنده: احمد کاظم زاده
117
