انتخابات ریاست جمهوری سوریه در داخل این کشور روز چهارشنبه 26 می برگزار خواهد شد. سوری‌های مقیم خارج روز پنجشنبه گذشته (20 می) رأی خود را به صندوق انداختند. ترکیه و آلمان مانع برگزاری انتخابات در خاک خود شدند و این انتخابات در عربستان و ایتالیا به دلیل بسته بودن سفارت سوریه و در قطر نیز به دلیل نبود نمایندگی دیپلماتیک سوری در آن برگزار نشد.
بر اساس قانون اساسی جدید سوریه که از سال 2012 اجرایی شده است، طول دوره ریاست جمهوری در این کشور 7 سال است و تنها یک بار این دوره قابل تمدید است. در قانون اساسی سوریه آمده است که رئیس جمهوری برای بیش از دو دوره 7 ساله نمی‌تواند رئیس جمهور شود. با این حال، این موضوع شامل رئیس جمهور کنونی سوریه یعنی بشار اسد نمی‌شود زیرا از انتخابات سال 2014 حساب می‌شود و به اسد استثنائا حق نامزدی یک دوره دیگر داده شده است.
شرایط داوطلبان ثبت نام در انتخابات
این انتخابات در شرایطی برگزار می‌شود که قانون اساسی سال 2014 سوریه شرایط خاصی را برای داوطلبان انتخابات ریاست جمهوری تعیین کرده است. مطابق فصل پنجم ماده 30 قانون انتخابات سوریه برای پذیرش نامزدی هر فرد، ۱- وی باید ۴۰ سال تمام سن داشته باشد ۲- دارای تابعیت سوری باشد ۳- پدر و مادر وی نیز سوری باشند ۴- همچنین تابعیت کشور دیگری غیر از سوریه را نداشته باشد ۵- از حقوق مدنی و سیاسی محروم نباشد و مرتکب جرمی بزرگ نشده باشد ۶- همسر وی نباید غیر سوری باشد ۷- تاییدیه دست کم ۳۵ نماینده مجلس از مجموع ۲۵۰ نماینده مجلس نمایندگان را داشته باشد ۸- همچنین نامزد این انتخابات باید هنگام نامزدی به مدت دست کم ۱۰ سال به صورت پیوسته در سوریه سکونت و اقامت داشته باشد.
رقبای بشار اسد در انتخابات
در انتخابات سال 2014، بشار اسد در رقابت با دو رقیب خود موفق به کسب نزدیک به 89 درصد آراء شد. به گفته «محمد جهاد اللحام»، رئیس دادگاه قانون اساسی در انتخابات اخیر 51 فرد نامزدی خود را اعلام کرده بودند که در نهایت صلاحیت 3 نفر شامل بشار اسد، محمد مرعی و عبدالله سلوم عبدالله تائید شد. بشار اسد دبیرکل حزب بعث با شعار «امید برای کار»، عبدالله سلوم از حزب سوسیال وحدت‌گرا با شعار «اقتدار سوریه در گرو وحدت و انسجام ملی» و احمد مرعی، نامزد حزب اتحاد ناصری با شعار «با هم سوریه را آباد می‌کنیم»، وارد کارزار انتخابات شدند.
مخالفت و کارشکنی غربی‌ها با انتخابات سوریه
اگرچه مردم سوریه برای مشارکت در انتخابات اعلام آمادگی کردند، اما مخالفان نظام سوریه با تبلیغات گسترده تلاش می‌کنند انتخابات را «نمایشی جدید برای تحکیم قدرت بشار اسد» در سوریه نشان دهند. «نیکولا دی ریویر» نماینده فرانسه در سازمان ملل در جلسه شورای امنیت در مورد سوریه گفت، پاریس انتخابات ماه می سوریه را به رسمیت نمی شناسد. «جفری دلورنتیس» معاون نماینده آمریکا در سازمان ملل نیز اعلام کرد که دولت «جو بایدن» هرگز نتایج انتخابات در سوریه را اگر تحت نظارت سازمان ملل برگزار نشود، نخواهد پذیرفت. نظام سوریه از انتخابات به منظور تایید مشروعیت بشار اسد رئیس جمهور نظام بهره برداری می‌کند. «سونیا فاری»، نماینده انگلیس در سازمان ملل نیز ادعا کرد، این انتخابات در نبود محیطی امن و بی‌طرف و در فضای ترس دائمی برگزار می‌شود.
حمایت روسیه و ایران از انتخابات سوریه
با این حال، روسیه از انتخابات سوریه حمایت کرد. «واسیلی نیبینزیا»، نماینده روسیه در سازمان ملل گفت، این غم‌انگیز است که برخی کشورها با برگزاری این انتخابات مخالفت می‌کنند و آن را غیر قانونی می‌دانند. وی دخالت این کشورها در امور داخلی سوریه را به شدت محکوم کرد. محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز با حمایت از انتخابات ریاست جمهوری سوریه گفت: جمهوری اسلامی ایران از دولت و مردم سوریه برابر پدیده شوم افراط گرایی و تروریسم حمایت می‌کند.
انتقاد نامزد انتخابات ریاست جمهوری از تحریم انتخابات
اغلب مخالفان سوریه نیز تصمیم به تحریم انتخابات گرفتند. مخالفان وابسته به ترکیه مدعی شدند پارلمان اسد فاقد مشروعیت است و درخواست برگزاری انتخابات آن هم باطل است و این نمایش مضحک جدیدی و تلاشی برای بازتولید اسد و نظام آن است. گروه هماهنگی اپوزیسیون سوریه هم انتخابات را تحریم کرد که این اقدام آنها با واکنش محمود مرعی مواجه شد.
«محمود مرعی» نامزد انتخابات ریاست جمهوری سوریه، از «گروه هماهنگی اپوزیسیون سوریه» بابت تصمیم برای تحریم انتخابات سوریه انتقاد کرد. مرعی که عضو جبهه دموکراتیک سوریه، از احزاب اپوزیسیون داخلی در این کشور است، در مصاحبه با خبرگزاری آلمان گفت «گروه هماهنگی» که بزرگ ترین تشکل احزاب اپوزیسیون داخلی سوریه محسوب می‌شود عضو هیئت عالی مذاکره کننده در تدوین قانون اساسی سوریه است. وی تأکید کرد که این گروه تصمیم گرفت انتخابات را تحریم کند که علت چنین تصمیمی «وابستگی آنها به برنامه های خارجی درباره سوریه» است.
استقبال از انتخابات در داخل سوریه
با این وجود در داخل سوریه، شخصیت‌ها، مردم و رسانه‌ها از برگزاری انتخابات حمایت کردند. «محمد حورانی»، رئیس اتحادیه نویسندگان سوریه گفت، مردم را به حضوری گسترده در انتخابات دعوت می‌کنیم، چرا که حضور انبوه مردم به نظام سیاسی در سوریه وجاهت قانونی می‌بخشد و فرافکنی دشمن را خنثی می‌سازد. «غسان عبدالعزیز»، رئیس حزب العهد نیز گفت: حضور گسترده مردم در انتخابات پاسخی قاطع به دشمنان سوریه است، آن کسانی که این انتخابات را فاقد وجاهت قانونی قلمداد می‌کنند.
تفاوت‌های انتخابات 2014 و 2021
انتخابات سال 2021 با انتخابات سال 2014 تفاوت‌هایی دارد. از جمله این تفاوت‌ها این است که بر خلاف سال 2014 بخش اعظم جغرافیای سوریه تحت کنترل دولت دمشق قرار دارد و مخالفان و تروریست‌ها در موضع ضعف هستند. در انتخابات 2014، رأی‌گیری در مناطق تحت کنترل شورشیان در مناطق شمالی ادلب و حلب و مناطقی که منحصراً توسط نیروهای به رهبری کردها کنترل می‌شد، برگزار نشده بود.
تفاوت دیگر این است که اگرچه دولت دمشق به لحاظ جغرافیایی دست برتر را در تحولات سوریه دارد، اما تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا لطمه شدیدی به اقتصاد سوریه وارد کرده و سبب کاهش ارزش پوند سوریه و کمبود مواد غذایی، برق و سوخت شده است. تفاوت مهم دیگر نیز همه‌گیری کرونا است که در سوریه نیز مانند همه کشورهای جهان شیوع پیدا کرده است و می‌تواند مانع مهمی برای مشارکت مردم در انتخابات ریاست جمهوری باشد.
انتخابات ریاست جمهوری؛ عبور سوریه از فروپاشی و رسیدن به ثبات
نکته پایانی اینکه، انتخابات ریاست جمهوری سال 2021 سوریه حامل پیام‌های مهمی نیز است. یکی از مهم‌ترین پیام‌ها این است که سوریه علی‌رغم تمامی هزینه‌های مخالفان داخلی و خارجی در حمایت از گروه‌های تروریستی طی یک دهه گذشته، اکنون به سمت ساحل ثبات و آرامش حرکت می‌کند و نه به سمت فروپاشی. سوریه به ثبات سیاسی و امنیتی رسیده و جغرافیای آن نیز حفظ شده است. // 114
نویسنده: سید رضی عمادی
بیشتر بخوانید:
آغاز انتخابات ریاست جمهوری سوریه در خارج از این کشور
