رویکرد عربستان در سیاست خارجی طی دو سال گذشته با تغییراتی همراه بود. پس از به قدرت رسیدن محمد بن سلمان در سال 2015، سیاست منطقهای عربستان وجه تهاجمی پیدا کرد.
برداشت بن سلمان این بود که با سیاست منطقهای تهاجمی میتواند عربستان را به قدرت اول منطقهای تبدیل کند. بر همین اساس نیز به یمن حمله کرد، روابط با قطر و ایران را قطع کرد و روابط عربستان با ترکیه نیز پرتنش پیگیری شد.
با گذشت شش سال، بن سلمان متوجه شد سیاست منطقهای تهاجمی موجب اجماع قدرتها و بازیگران منطقهای علیه عربستان میشود.
از این رو، تغییرات در سیاست منطقهای عربستان در دستور کار قرار گرفت و ریاض به مصالحه با کشورهای منطقه روی آورد. روابط با قطر و ترکیه احیا شد، گفتگوها برای احیای روابط با ایران آغاز شد و براندازی نظام سوریه نیز از دستور کار خارج شد.
اگرچه تاکنون عربستان مانند امارات روابط با سوریه را احیا نکرد، اما شکست در تغییر نظام دمشق را پذیرفته است.
اخیراً نشریه تحلیلی - خبری «اکونومیست» گزارشی از تغییر در سیاست خارجی عربستان سعودی در قبال طرفهای منطقهای منتشر کرده و نوشته بود: ریاض از راهبرد خصومت با کشورهای منطقه و تلاش برای سرنگونی نظامهای آنان برای مثال در سوریه و یمن به راهبرد مصالحه روی آورده است. پذیرفتن شکست معمولاً سخت است، اما اظهارات فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه سعودی گویای شکست سیاستهای ریاض در قبال «بشار اسد» رئیسجمهور سوریه است.
با وجود پذیرش شکست در سوریه، اما عربستان همچنان یک مانع برای پیوستن دمشق به اتحادیه عرب است. عربستان سعی دارد روی هویت عربی سوریه مانور دهد و آنرا دلیلی برای کاستن اختلافات با سوریه عنوان کند، اما ریاض همچنان با نظام حاکم بر سوریه اختلاف دارد.
در همین راستا، فیصل بن فرحان در خصوص بازگشت دولت دمشق به آغوش کشورهای عربی نیز گفت: "گفتوگوهایی برای بازگشت سوریه به آغوش کشورهای عربی وجود دارد، هر چند که برای این کار هنوز خیلی زود است."
زمینه های اختلاف عربستان با امارات
نکته دیگر در اظهارات وزیر خارجه عربستان، پذیرش وجود اختلاف در روابط با امارات است.
پیشتر روزنامه والاستریتژورنال در گزارشی اعلام کرده بود: "مقاماتی از کشورهای حاشیه خلیج فارس به این روزنامه گفتهاند عدم حضور «محمد بن زاید آل نهیان»، رئیس امارات و «محمد بن سلمان» در مراسمهایی به میزبانی یکدیگر، اقدامی عمدی بوده و نشاندهنده شکافهای در حال گسترش میان امارات متحده عربی و عربستان سعودی است."
اکنون فیصل بن فرحان اختلاف با امارات را تأیید میکند، اما شدت اختلافهای بیان شده را اغراق آمیز عنوان کرد. بن فرحان در این خصوص گفت: "گزارشها مبنی بر وجود اختلاف در روابط کشورش با امارات «اغراقآمیز» است."
به نظر میرسد اختلاف عربستان با امارات در سه زمینه شامل رقابتهای دو کشور برای جذب سرمایهگذاری خارجی، افزایش نفوذ در بازارهای جهانی نفت و همچنین اختلافها بر سر مسیر حرکت جنگ یمن است.
نویسنده: