نام خوانسار از دو کلمه خوان به معنای چشمه و سار به معنای فراوانی مشتق شده است، شهری جذاب و جادویی که همانطور که از اسمش پیداست جایگاه چشمه های پرآب و طبیعتی وصف نشدنی می باشد.
می توان از خوانسار به عنوان جایگاه باغ های زیبا، خانه های سنتی شگفت انگیز، لاله های واژگون و کوچه باغ های رویایی نام برد، جاییکه ترکیبی فوق العاده از جذابیت های طبیعی را در دل خود جای داده و در میان علاقمندان به طبیعت مقصدی بهشت گونه به شمار می رود.
دیدار از شهری خوش آب و هوا با ارتفاع ۲۲۵۰ متر بالاتر از سطح دریا و پوشش گیاهی متنوع اعم از گردو و سرو و درختان میوه همچون آلو و سیب و باغات متنوع در فاصله کمی از کویر زیبایی های این شهر را دو چندان کرده است. خوانسار، شهر مردمان فرهیخته، مهمان نواز و هنرمندان موسیقی و خوش نویسی است. همچنین این شهر پرورش دهنده عالمان و پیشوایان دین و مدرسان عالی مقام حوزه های نجف و قم و اصفهان بوده است.
اکثر منابع آب خوانسار بصورت چشمه است. حدود ۴۵۰ چشمه جاری در داخل شهر یکی از عوامل سرسبزی و زیبایی این شهر است.
مسجد جامع خوانسار
مسجد جامع خوانسار معروف به «مسجد چهارراه» در جنوب شرقی شهر واقع شده است و دارای سیصد و پنجاه سال قدمت میباشد و در عهد صفویه بازسازی شده است.
این مسجد با مساحتی حدود سه هزار مترمربع و گچبریهای بسیار نفیس، فاقد گنبد است و تنها دارای یک گلدسته کوچک سه متری است. اثر تاریخی مسجد دری چوبی است که درب شمالی مسجد است و منبت کاری ظریف و پر ارزشی دارد. محراب آن از جمله صنایع هنری بسیار ظریف است.
آرامگاه باباپیر
«آرامگاه بابا پیر» یا «شیخ اباعدنان» از دیگر یادگارهای روزگار صفوی در پارک سرچشمه خوانسار واقع شده است. هر چند شیخ عدنان، عارفی است که در سده ی ششم هجری می زیسته، لیکن بنای کنونی با گنبد هرمی و دوپوش آن به شکل 12 پهلو که فاقد تزیینات کاشی کاری است، در دوره ی صفویه بنا شده است.
در این آرامگاه که در شمال شرقی پارک سرچشمه خوانسار قرار دارد شش تن از مشایخ و عارفان دیگر نیز به خاک سپرده شده اند.
پارکسرچشمه با وسعتی حدود ۱۵ هکتار در جنوب شهر خوانسار و در دامنه کوه خوانسار قرار دارد و به عنوان منطقه نمونه گردشگری برگزیده شده است. این پارک به دلیل وجود چشمههای آب متعدد از جمله چشمه مرزنگوش، چشمه شترخون و چشمه پیر که در جنب آرامگاه شیخ اباعدنان قرار دارد از طراوت و زیبائی خاصی برخوردار است.
همچنین وجود جنگل انبوه از درختان مختلف در دامنهٔ کوه و محلهای استراحت و سکوهای مخصوص مسافران و میهمانان بر جاذبه طبیعی این پارک زیبا افزوده است. چشمه اصلی این پارک ضمن افزایش بر زیبائی پارک تأمین کننده آب کشاورزی خوانسار بوده و نهرهای ۱۱ گانه خوانسار از آن بهرهمند میشوند.
پارک ملی سرچشمه در طول سال و در فصول مختلف پذیرایی میهمانان و گردشگران زیادی از شهرهای استان و دیگر نقاط ایران است.
منطقه حفاظت شده گلستانکوه
منطقه حفاظت شده گلستانکوه یکی از کمیابترین گونههای لاله را در خود جای داده است. گلستانکوه منطقهای است دیدنی در جنوب شهرستان خوانسار و منطقه سرسبز و بسیار خوش آب و هوا و دارای شرایط ییلاقی مناسب میباشد.
در فصل بهار سرتاسر منطقه گلستان کوه پوشیده از گونهای گزانگبین و پیاز وحشی (موسیر) و انواع گلهای زیبا که ازآن جمله میتوان گلهای لاله، اشک مژگان، انواع لالههای سرنگون، لاله بیشه زار، لاله آتشی، لاله کوهی را نام برد.
این گلها درمیان بوتههای گزانگبین وحتی به روی صخرهها میرویند و خاصیت داروئی نیز دارند، اوج زیبائی این منطقه از فروردین ماه تا اواسط خرداد ماه میباشد.
سوغات خوانسار
مهمترین سوغات خوانسار عسل آن است که در ایران شهرت زیادی دارد. گردو، بادام و آلو از محصولات باغی از دیگر سوغاتهای خوانسار است. هر چند شیرینی گز، سوغات معروف اصفهان است ولی گز خوانسار با کیفیت بسیار عالی سوغاتی استثنایی این شهر است.
البته خوانسار در زمینه تولید انواع صنایع دستی نیز مشهور است. قالیبافی، کوزهگری، سفالگری، چیت سازی و عصاری از صنایع دستی این منطقه به شمار می آید که در این میان فرش خوانسار از اعتبار خاصی برخوردار است.
یکی از اصیلترین فرش های ایران به نام ساروق در روستای ویست شهر خوانسار بافته میشود. این فرش به صورت ذهنی بافته میشود و در آن از رنگهای روناس طبیعی استفاده میشود.
این فرش با قدمتی ۲۴۰ ساله فقط در روستاهای ویست، ارجنک و کهرت بافته میشود. این نوع فرش در سال ۱۳۹۱ در فهرست آثار ناملموس به ثبت رسیده است.
116