لبنان بیش از همه به دلایل سیاسی برای عربستان سعودی اهمیت دارد.
لبنان را می توان قلب محور مقاومت در خارومیانه نامید زیرا حزب الله به عنوانی یکی از اصلی ترین ارکان مقاومت اصالت لبنانی دارد و در این کشور فعال است.
عربستان سعودی به عنوان رهبر محور سازش در خاورمیانه از مهمترین مخالفان حزب الله لبنان است که بر اساس برخی گزارش ها حتی اواخر سال 2017 خواستار حمله آمریکا و رژیم اسرائیل به مواضع حزب الله در لبنان شده بود.
مجموعه رفتارهای عربستان سعودی حاکی از این است که ریاض در قبال لبنان دچار سردرگمی شدیدی است و با وجود اینکه می داند از لبنان چه می خواهد، اما نمی داند که چگونه به اهداف خود دست یابد.
عربستان سعودی در شرایط کنونی دو هدف مهم درباره لبنان دارد:
نخستین هدف این است که موقعیت حزب الله را در لبنان تضعیف کند. از این رو، خواستار تشدید فاصله میان سعد الحریری و حزب الله و همچنین خلع سلاح حزب الله است.
دومین هدف ریاض نیز تاثیرگذاری بر انتخابات پارلمانی لبنان است که قرار است روز ششم ماه می 2018 برگزار شود. عربستان درصدد این است که لیست وابسته به جریان المستقبل در انتخابات آتی پارلمانی لبنان حایز اکثریت آراء شود.
با این حال، ریاض امکان تحقق این اهداف خود در عربستان را نمی بیند زیرا از یک سو، در لبنان اختلاف چندانی در خصوص جایگاه حزب الله وجود ندارد و حزب الله نیز بیش از هر زمان دیگری از وضعیت مطلوبی در داخل لبنان و همچنین در سطح خاورمیانه برخوردار است.
از سوی دیگر، تحولات لبنان از 2014 به بعد به خصوص در زمینه انتخاب رئیس جمهوری جدید گویای این است که حزب الله لبنان به لحاظ سیاسی نیز شرایط مطلوبی برای انتخابات آتی این کشور دارد.
این شرایط، مطلوب ریاض نیست، زیرا دولت کنونی سعودی نشان داد که اهداف جاه طلبانه دارد، اما این جاه طلبی هم با توان دولت سعودی همخوانی ندارد و هم اینکه رقبای منطقه ای آن از جمله جمهوری اسلامی ایران قدرت بازیگری بالایی دارند.
از این رو، دولت عربستان درباره لبنان بیش از هر چیز دچار سردرگمی شده است.
سعد الحریری، نخست وزیر لبنان
نشانه های این سردرگمی نیز شامل فراخواندن سعد الحریری، نخست وزیر لبنان به ریاض در نوامبر 2017 و مجبور کردن وی به قرائت بیانیه از پیش تعیین شده استعفاء، بازداشت سیاسی الحریری در ریاض برای مدت 18 روز، بازگشت الحریری به بیروت و پس گرفتن استعفای اجباری و همچنین تعیین ولید الیعقوب به عنوان سفیر جدید در بیروت و برکناری وی پس از کمتر از سه ماه است.
به نظر می رسد که برکناری الیعقوب بی ارتباط با سفر هیئت سعودی در مارس جاری نباشد. هیئتی سعودی به ریاست «نزار العولا» اوایل ماه جاری میلادی به لبنان سفر و با مقامات این کشور دیدار و گفتگو کرد.
تنها دو روز پس از این سفر نیز سعد الحریری، نخست وزیر لبنان، نخستین بار پس از وقایع نوامبر گذشته به ریاض سفر و با ملک سلمان، پادشاه و محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی دیدار و گفتگو کرد.
در همین راستا، روزنامه الاخبار چندی پیش نوشت که عربستان به زودی ولید الیعقوب را برکنار و ولید بخاری را بار دیگر با ارتقاء مقام از کاردار به سفیر به بیروت باز خواهد گرداند.
این خبر روزنامه الاخبار به منزله نارضایتی هیئت سعودی و همچنین الحریری از عملکرد الیعقوب در لبنان بود که اکنون با برکناری وی نیز این تحلیل تائید می شود.
این در حالی است که ولید الیعقوب سپتامبر 2017 به عنوان سفیر جدید عربستان در بیروت منصوب شد و در ژانویه نیز استوارنامه خود را تقدیم «میشل عون»، رئیس جمهوری لبنان کرد. الیعقوب همچنین از سال 2010 تا 2014 نیز در سفارت عربستان در بیروت فعالیت می کرد.
میشل عون، رئیس جمهوری لبنان
این گونه به نظر می رسد که با توجه به سابقه الیعقوب در بیروت و همچنین زمان اندکی که وی در دور اخیر ماموریت خود در بیروت در اختیار داشت، نمی توان تنش ها در روابط بیروت – ریاض را به کارکرد ضعیف وی ارتباط داد بلکه این تنش ها بیش از هر چیزی ناشی از «کمبود درایت سیاسی» محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی است که سیاست خارجی عربستان از جمله در قبال لبنان را دچار سردرگمی کرده است.
نگرانی های آل سعود از انتخابات آتی پارلمانی لبنان بر سردرگمی دولت سعودی افزوده است.
نویسنده: سیدرضی عمادی
116/110
بیشتر بخوانید:
دخالت عربستان در امور لبنان؛ این‌بار در انتخابات پارلمان
استراتژی عربستان برای مداخله در انتخابات آتی لبنان / تحلیل
