بمباران شیمیایی منطقه کُردنشین حلبچه جنایتی جنگی بود که رژیم بعث عراق پس از حمله شیمیایی به شهر سردشت در استان آذربایجان غربی مرتکب شد.
استفاده از سلاح شیمیایی در معاهدات بین المللی منع شده است. بر اساس اسناد مصوب کنفرانس صلح لایحه 1899 و 1907، ماده 6 اساسنامه دادگاه نورنبرگ 1964، ماده 5 عهدنامه واشنگتن 1922، ماده 3 اعلامیه جهانی حقوق بشر 1948و مصوبات کنفرانس منع کاربرد از سلاح های شیمیایی؛ استفاده از این سلاح ها ممنوع است.
برغم این معاهدات، بیش از 200 شرکت اروپایی از جمله شرکت هایی از کشورهای هلند، آلمان و فرانسه در دوران جنگ تحمیلی به رژیم بعث عراق سلاح کشتار جمعی شیمیایی فروختند.
اسناد و سوابق نشان می‌دهد که امریکا از استفاده صدام از انواع سلاح های شیمیایی از جمله گاز سارین، گاز اعصاب و گاز خردل در جنگ با ایران آگاهی داشته و در این زمینه، کمک های فنی و اطلاعاتی به ارتش عراق داده است.
سلاح‌های شیمیایی که توسط کشورهایی همچون آلمان در اختیار رژیم صدام قرار گرفت سبب شد تا ۱۳ هزار ایرانی بر اثر این سلاح‌ها شهید و بیش از ۱۰۰ هزار نفر نیز مصدوم شوند.
حمله شیمیایی به حلبچه که پنج ساعت ادامه داشت، بخشی از «عملیات انفال» ارتش بعثی صدام حسین بود. عملیاتی که در استان‌های کرد نشین کرکوک، دیاله، نینوا و صلاح‌الدین عراق و تحت فرماندهی علی حسن مجید معروف به علی شیمیایی (پسرعموی صدام حسین) صورت گرفت.
در اثر این بمباران شیمیایی بیش از ۷ هزار نفر مسموم و زخمی شدند و تاثیرات این حمله نیز تا سالها نوزادان تازه متولد شده را دچارنقص عضو و بیماری‌های مختلف دیگر کرد.
پروفسور "اوبن هندریکس" رییس آزمایشگاه سم‌شناسی بیمارستان گان فلاندر بلژیک درباره این جنایت می گوید: رژیم بعث عراق از ۳ نوع گاز مرگبار در حمله شیمیایی به شهر حلبچه استفاده کرد.
این گازها شامل گاز خردل (ایپریت)، گازهای اعصاب (تابون، سارین یا سومان)، VX و گاز سیانوژن بودند. بنابراین باید گفت مرگ مردمان کُرد حلبچه، مرگی با طعم خردل و با چاشنی تاول‌زای گاز اعصاب تابون و سارین و بوی مرگ‌آور سیانوژن بود.
در این حملات بسیاری از ساکنان غیرنظامی در این شهر جان خود را از دست دادند و هزاران تن نیز در معرض گازهای سمی قرار گرفتند و مسموم شدند.
رژیم عراق پس از بمباران شیمیایی حلبچه، علی‌رغم اعتراضات مردمی در جهان، تهدید کرد همچنان از سلاح‌های شیمیایی استفاده خواهد.
وزیر دفاع وقت فرانسه که کشورش در آن زمان از تأمین‌کنندگان مهم تسلیحات نظامی عراق به‌شمار می‌رفت، در سخنانی که از رادیو بغداد پخش شد، گفت: عراق برای دفاع از حاکمیت و استقلال خود از هرگونه اسلحه‌ای که در دست دارد استفاده می‌کند.
نشریه "آبزرواتور" در مقاله‌ای ضمن ضعیف دانستن اقدامات مجامع بین‌المللی، فرانسه را به‌دلیل در اختیار قرار دادن تجهیزات نظامی به عراق سرزنش کرد.
پیش از حمله شیمیایی به حلبچه؛ شهر سردشت، نخستین شهر در جهان بود که مورد حمله شیمیایی قرار گرفته بود.
بمباران شیمیایی سردشت؛ روزی که نفس‌ها آتش گرفت
در بمباران شیمیایی سردشت در 24 ژوئن 1988 بیش از یکصد تن از ساکنان این شهر جان باختند و هشت هزار نفر دیگر نیز در معرض گازهای سمی قرار گرفتند و مسموم شدند.
«اسماعیل بقایی هامانه» نماینده دائم ایران نزد سازمان ملل متحد در ژنو در نشست کنفرانس خلع سلاح سازمان ملل متحد با یادآوری سابقه آلمان در تجهیز رژیم صدام به سلاح های شیمیایی، تاکید کرد که همه اشخاص حقیقی و حقوقی که به هر نحو در مسلح کردن دیکتاتور سابق عراق به تسلیحات شیمیایی سهیم بوده اند، در ارتکاب جنایات جنگی صدام شریکند و این موضوع به هیچ عنوان با گذشت زمان فراموش نخواهد شد.
نسرین خویی
بیشتر بخوانید:
روایت ظریف از عاملان کشتار حلبچه و خواب مصنوعی غرب
سالروز بمباران شیمیایی حلبچه، یاد تلخ یک فاجعه
