در اولین روز معاملاتی پس از تعطیلات روز کارگر یازدهم ماه مه، ارزش سهام بانک‌های ژاپن به دلیل وحشت سرمایه گذاران از بحران بانکی اخیر آمریکا با افت شدید مواجه شد. بازار سهام ژاپن از چهارشنبه تا جمعه هفته گذشته تعطیل بود؛ اما در آغاز معاملات دوشنبه، زیرشاخص سهام تی‌اِس‌ای یک بار ۱.۲ درصد کاهش داشت در حالی که شاخص گسترده‌تر تی‌اِس‌ای تقریباً بدون تغییر بود.
اگر چه از جمله مهمترین دلایل سقوط بازار سهام ژاپن بحران بانکی در آمریکا قلمداد می شود اما به نظر می رسد تضعیف موقعیت دلار آمریکا در برابر سایر ارزهای بین المللی و ملی از جمله یوان چین در تجارت جهانی، از دیگر دلایل بروز بحران اقتصادی و مالی در آمریکا است.
خروج دلار آمریکا از مبادلات دو جانبه و بین المللی در ماه های اخیر شتاب بیشتری گرفته است و اندیشکده های غربی به خصوص آمریکا در تحلیل های خود از وضعیت اقتصاد جهانی چنین تصوری را نداشتند اما اکنون خارج شدن دلار از مبادلات جهانی و تضعیف برابری آن در برابر سایر ارزهای بین المللی تاثیر خود را بر اقتصاد کشورهای متحد آمریکا نیز می گذارد که دارای وابستگی های شدید اقتصادی به هم هستند.
«لی کان» کارشناس مسایل سیاسی در این باره می گوید: «اقتصاد کشورهای غربی به ویژه آمریکا و متحدان آنها از جمله ژاپن و کره جنوبی وابستگی شدیدی به هم دارند و بروز هر گونه بحران در اقتصاد امریکا تاثیر مخربی بر وضعیت اقتصادی متحدان ان دارد. در این میان بورس که آیینه تمام نمای اقتصاد کشورها است و به مسایل بحران زا به شدت حساس است بیش از هر بخش دیگر از اقتصاد متحدان امریکا، به وضعیت بحران مالی و تضعیف دلار در این کشور واکنش نشان می دهد.»
با افرایش قدرت اقتصادی کشورها در مناطق مختلف و تقویت همکاری های منطقه ای و بین المللی اقتصادی در چارچوب ائتلافها و تشکل های متطقه ای مانند بریکس استفاده از پول های ملی در مبادلات تجاری بیش از پیش در حال افزایش است و تمایل کشورها برای رهایی از آسیب های وارده از ناحیه نوسان ارزش دلار با استفاده از پول های ملی در مبادلات تجاری دو جانبه و چند جانبه هر روز در حال افزایش است که بیش از پیش موجبات تضعیف موقعیت اقتصادی آمریکا و به تبع آن سقوط جایگاه دلار در مبادلات جهانی را فراهم می کند.
«راجیا سینگ میدا» کارشناس مسایل بین المللی در این باره می گوید:«اقتصادهای جهانی پیشتر در همبستگی و پیوستگی با غرب به خصوص آمریکا قرار داشتند و مجموعه کشورها از هر اتفاق اقتصادی در کشورهای غربی تاثیر می پذیرفتند اکنون شرایط اقتصاد جهانی تغییر کرده است و این کشورهای غربی به خصوص آمریکا هستتد که از تغییر رویکرد کشورهای دیگر به خصوص در استفاده از پول ملی خود در تجارت خارجی تاثیر می پذیرند که نتیحه ان در تضعیف جایگاه دلار در مبادلات تجارت جهانی و تاثیر پذیری اقتصاد امریکا از آن کاملا مشهود است.»
در هر حال، با توجه به اینکه بانک‌های ژاپن مقادیر زیادی از اوراق خزانه آمریکا را در اختیار دارند بدون تردید بیشترین آسیب را از بروز بحران بانکی در امریکا و تضعیف دلار متحمل خواهند شد. به همین دلیل، سهام بانک های ژاپن آسیب پذیرترین سهام در برابر بحران بانکی آمریکا در آسیا به شمار می‌روند.
این در حالی است اقتصاد ژاپن سومین اقتصاد جهان محسوب می شود و بروز بحران در بازار سهام ژاپن جلوه ای از شرایط بد مالی و بحران بانکی امریکا است. در این حال با تضعیف بیش از پیش موقعیت دلار در بازارهای جهانی بایستی بیش از این شاهد بحران مالی در آمریکا باشیم که زنگ خطر جدی برای متحدان امربکا نیز محسوب می شود.
نویسنده: مجید وقاری
116
