جمهوری اسلامی ایران بلافاصله پس از این سانحه در اطلاعیه ای با تاکید بر پیگیری علل بروز این سانحه و تحقیق همه جانبه اعلام کرد، نتایج بررسی های علل سقوط هواپیمای خطوط هوایی اوکراین بطور شفاف به اطلاع عموم خواهد رسید.
ستاد کل نیروهای مسلح ایران در اطلاعیهای با اشاره به تهدیدهای رئیس جمهور و فرماندهان نظامی آمریکا مبنی بر حمله به اهدافی در خاک ایران و افزایش پروازهای جنگی تروریستهای آمریکایی پیرامون ایران اعلام کرد، بروز خطای انسانی غیرعمد به دلیل چرخش هواپیما و نزدیک شدن به یک مرکز حساس نظامی، عامل هدف قرار گرفتن و سقوط هواپیمای اوکراینی بوده است.
حضرت آیتالله خامنهای رهبر معظم انقلاب اسلامی در پی اطلاع از نتایج تحقیقات ستاد کل نیروهای مسلح درباره سقوط هواپیمای مسافربری اوکراینی و اثبات دخالت خطای انسانی در آن، روز شنبه در پیامی با ابراز همدردی عمیق و مجدد با خانوادههای داغدار این حادثه، بر مراقبت و پیگیریهای لازم برای تکرار نشدن چنین سانحهای را از مدیران و مقامات ستاد کل نیروهای مسلح ایران مطالبه کردند.
رهبر معظم انقلاب اسلامی، ستاد کل نیروهای مسلح را مأمور پیگیری کوتاهیها یا تقصیرهای احتمالی در حادثه سقوط هواپیمای مسافربری اوکراینی کردند.
همزمانی این سانحه با فضا سازی ها و تهدیدهای پی در پی آمریکا پس از ترور سردار سپهبد "قاسم سلیمانی" در حمله هوایی نزدیک فرودگاه بغداد موضوعی قابل تامل است.
سردار سرتیپ پاسدار "امیرعلی حاجی زاده" فرمانده نیروی هوا و فضای سپاه، امروز (شنبه) در مصاحبه ای با تایید خطای انسانی در این حادثه اظهار کرد، در زمان حادثه با توجه به افزایش بیسابقه تحرکات هوایی در منطقه، نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران به منظور پاسخگویی به تهدیدات احتمالی در بالاترین سطح آمادهباش قرار گرفتند.
احتمال شلیک موشک کروز از سوی دشمن به سمت اهدافی نیز در زمان حادثه گزارش شده بود و این احتمال با یک خطای تشخیص منجر به تصمیمی شتابزده و شلیک پدافند به سمت هواپیما شد.
براساس اطلاعیه ستاد کل نیروهای مسلح، پرواز شماره 752 اوکراین که از فرودگاه امام خمینی (ره) پرواز کرده بود در چنین شرایط حساس و بحرانی، در هنگام چرخش، کاملاً در حالت نزدیک شونده به یک مرکز حساس نظامی سپاه پاسداران و در ارتفاع و شکل پروازی یک هدف متخاصم قرار گرفته بود که بر اثر بروز خطای انسانی و به صورت غیر عمد، مورد اصابت قرار می گیرد.
اینکه چرا پرواز شماره 752 اوکراین از فرودگاه امام خمینی (ره) درهنگام چرخش، کاملاً در حالت نزدیک شونده به یک مرکز حساس نظامی سپاه پاسداران و در ارتفاع و شکل پروازی یک هدف متخاصم قرار گرفته است؛ مسئله ای است که باید علت آن مشخص شود.
نکته دیگر میزان دقت و احتمالات در نقص فنی در سیستم ناوبری هواپیماست که احتمال دارد در شرایطی خاص یا عمل نکرده و یا در داده های پروازی دچار خطا شده باشد. لذا هرگونه اظهار نظر قطعی و نهایی درباره عواملی که منجر به این فاجعه شد با بررسی های کارشناسان و متخصصان بر روی اطلاعات جعبه سیاه هواپیما امکانپذیر است.
این احتمال نیز وجود داد که در سامانه پدافند تشخیص هواپیمای دوست از دشمن خطایی صورت گرفته است. این خطا می تواند در شرایطی بر اثر بروز خطای انسانی و به صورت غیر عمد، سبب شلیک پدافند گردد و هواپیما مورد اصابت قرار گیرد.
ماجرای سرنگونی هواپیمای نظامی "ایل-20" نیروی هوایی روسیه در سوریه که یکسال قبل رخ داد در این زمینه قابل توجه به نظر می رسد.
17 سپتامبر سال 2019 یک فروند هواپیمای روسی "ایل-20" که به پایگاه خود در حیمیم برمی گشت، در فاصله 35 کیلومتری ساحل دریای مدیترانه به اشتباه مورد هدف پدافند سوریه قرار گرفت و سقوط کرد.
وزارت دفاع روسیه اطلاع داد که تقریبا در همان لحظه چهار جنگنده "اف-16" اسرائیلی به تاسیسات سوری در لاذقیه حمله کردند. بر اساس اطلاعات وزارت دفاع روسیه، جنگنده های اسرائیلی، هواپیمای روسی را مخفی کرده و آنرا در معرض شلیک سیستم ضد هوایی سوریه قراردادند.
درهر حال با توجه به ابعاد این فاجعه، تاکید مقامات ایران بر بررسی همه جوانب و رفع کامل هرگونه شبهه و گمانه در این زمینه و پیگیری خطاها و عوامل احتمالی تاثیر گذار در حادثه سقوط هواپیمای مسافربری اوکراین است.
نویسنده: جمشید امین زاده
116/117
بیشتر بخوانید:
تشریح جزئیات حادثه سقوط هواپیمای مسافربری اوکراینی توسط سردار حاجی زاده
دستور رهبر معظم انقلاب به ستادکل نیروهای مسلح در پی سقوط هواپیمای مسافربری اوکراینی
دستور رئیس قوه قضاییه برای تسریع در اقدامات قضایی حادثه سقوط هواپیمای اوکراینی
بیانیه رئیس جمهور در پی سانحه سقوط هواپیمای مسافربری اوکراینی
اطلاعیه ستادکل نیروهای مسلح در خصوص سقوط هواپیمای مسافربری خطوط هوایی اوکراین