ایران و پنج کشورعضو دائم شورای امنیت سازمان ملل یعنی آمریکا، فرانسه، بریتانیا، روسیه و چین به علاوه آلمان در ژوئن 2015 به توافقی دست یافتند که قرار بود در ازای ایجاد محدودیت در بخش‌هایی از فعالیت‌های هسته‌ای ایران، همه تحریم های بین‌المللی و یکجانبه مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران را رفع کند.
هرچند دولت قبلی آمریکا نیز چندان پایبندی به برجام نداشت، با این حال کارشکنی‌های آمریکا در اجرای برجام از زمان روی کارآمدن دونالد ترامپ به عنوان رئیس‌جمهوری آمریکا شدت گرفت. ترامپ در اقدامی که نقض صریح مفاد برجام محسوب می‌شود، بارها تهدید کرد کشورش را از این توافق خارج خواهد کرد.
وی هم چنین درباره تجارت با ایران به کشورهای اروپایی هشدار داده و موانع عملی متعددی در مسیر رفع تحریم ها علیه ایران ایجاد کرد. ترامپ سرانجام در 8 مه آمریکا را از برجام خارج کرد و فرمانی را برای بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران پس از دوره‌های زمانی 90 و 180 روزه امضا کرد.
این اقدام با مخالفت شدید تروئیکای اروپایی، روسیه و چین مواجه شده و در این راستا این کشورها بارها پایبندی خود را به برجام اعلام کرده و بر ضرورت حفظ این توافق بدون آمریکا تأکید کرده اند. از دیدگاه پکن و مسکو، هیچ بهانه ای برای لغو برجام توسط واشنگتن وجود ندارد، به ویژه اینکه ایران با توجه به گزارش های یازده گانه آژانس بین المللی انرژی اتمی همه تعهدات هسته ای خود در چارچوب برجام را به طور کامل انجام داده است.
از نگاه روسها، ترامپ با اقدام ضد برجامی خود ثابت کرده که شریکی غیر قابل اعتماد در عرصه بین المللی است.
"میخائیل اولیانوف"Mikhail Ulyanov، نماینده روسیه در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می گوید: آمریکا نه تنها به توافق هسته‌ای ایران (برجام) احترام نگذاشته و از آن خارج شد، بلکه سعی دارد تا مانع از پایبندی دیگر طرف‌های برجام به این توافق شود.
مسکو بر این مساله تاکید دارد که آمریکا اکنون حداکثر تلاش خود را برای خارج شدن دیگر طرف های توافق هسته ای با ایران (برجام) و نیز تهدید به اعمال تحریم های ثانویه علیه این کشورها که به روابط تجاری و اقتصادی و یا نفتی خود با ایران ادامه دهند صورت می دهد.
اتحاد روسیه و چین در حمایت از برجام
به رغم فشارهای آمریکا و ایجاد شرایطی که ایران را وادار به خروج از برجام می نماید، اما موضع منطقی تهران، تحسین دیگر طرف های توافق هسته ای با ایران را برانگیخته است.
دراین راستا نماینده روسیه در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از ایران به دلیل «رویکرد متعادل و عاقلانه» تهران در قبال واشنگتن و تلاش‌های این کشور با وجود شرایط سخت تقدیر کرد و ابراز امیدواری کرد که «توافق هسته‌ای ایران همچنان به نفع صلح و ثبات جهانی پابرجا بماند.»
چین نیز به عنوان دومین اقتصاد جهان که روابط گسترده تجاری، اقتصادی و نفتی با ایران دارد، همانند روسیه از رویکرد برجامی ترامپ بارها انتقاد کرده و خواهان پایبندی همه طرف های توافق هسته ای با ایران شده است. چین همچنین بر ادامه همکاری با ایران به رغم فشارهای آمریکا تاکید کرده است.
به گفته ولی الله سیف، رئیس بانک مرکزی ایران: با وجود فشارهای بسیار زیاد و تحریم‌های اعمال شده در دوره پسا‌برجام، بانکها و شرکت‌های چینی همکاری بسیار خوبی با همتایان ایرانی خود داشته‌اند و قراردادهای متعددی بین بانکها و موسسات مالی و طرفین تجاری دو کشور منعقد و عملیاتی شده است.
درعین حال بیانیه مشترک روسای جمهوری روسیه وچین تاکیدی دوباره بر عزم این دو قدرت بین المللی بر حفظ برجام به عنوان توافقی است که موجب افزایش ثبات و امنیت بین المللی شده است.
نویسنده: سیدرضا میرطاهر
137/110
بیشتر بخوانید:
نشست قریب الوقوع سران 1+5 درباره برجام بدون آمریکا/عزم آمریکا برای نابودی برجام
بیانیه موگرینی در سالگرد برجام/ تایید انجام تعهدات ایران در قبال برجام
