حساب کاربری سفارت روسیه در توییتر به نقل از لاوروف نوشت: "آمریکا علناً اعلام می‌کند که می‌خواهد دنیا را تا ابد تک‌قطبی نگاه دارد، در حالی که عملاً روند اوضاع در حال حرکت به سمت مخالف است. دنیا چندقطبی است."
تاکید جدید وزیر خارجه روسیه بر روند جهانی به سوی نظام چند قطبی با توجه به روندهای سیاسی، اقتصادی و حتی نظامی و امنیتی در سطح بین المللی به ویژه از سوی قدرت هایی مانند روسیه و چین است که واشنگتن در اسناد بالا دستی امنیتی خود آنها را قدرت های تجدید نظر طلب خوانده است.
موضع گیری آشکار روسیه در مخالفت با تلاش های آمریکا برای حفظ نظام تک قطبی با توجه به مواضع «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا ابراز شده است. بایدن که از اقدامات مخرب «دونالد ترامپ» رئیس جمهور قبلی آمریکا برای تثبیت یک جانبه گرایی و حفظ هژمونی آمریکا بر نظام جهانی به خوبی آگاه است تلاش کرده تا به نحوی دیگر و البته این بار به گونه ای موجه بر به اصطلاح تداوم رهبری ایالات متحده بر جهان تاکید نماید.
از جمله وی در 24 نوامبر 2020در جریان معرفی اعضای کابینه اش با اشاره به سیاست‌های ترامپ گفت: "این یک تیم است که قرار است این واقعیت را بازتاب دهد که آمریکا بار دیگر بازگشته و آماده است، به جای اینکه خود را کنار بکشد، جهان را رهبری کند."
اشاره بایدن به سیاست های یکجانبه گرایانه ترامپ بود که اعمال این سیاست ها منجر به واگرایی فزاینده بین اروپا و وآمریکا و نیز کاهش مقبولیت و نقش آمریکا در جهان و انزوای روز افزون آن در دوره 4 ساله زمامداری ترامپ شده بود.
بایدن بر این باور است که باید در دوره ریاست جمهوری خود، بار دیگر نقش جهانی آمریکا را احیا نماید. وی در این راستا تاکید کرده که آمریکا قصد دارد حضور نظامی خود را در منطقه ایندو پاسیفیک و نیز اروپا حفظ کند. این امر به معنای قصد واشنگتن برای تداوم ایفای نقش پلیس جهانی است.
در مقابل روسیه بارها اعلام کرده که به رغم اینکه آمریکا هنوز یک قدرت جهانی است، اما نظم بین المللی نوین به سوی چند قطبی شدن در حرکت است و ظهور قدرت‌های نوین به ویژه چین در عرصه اقتصادی که قادر به رقابت با آمریکا از لحاظ شاخص‌های متعدد از جمله شاخص تولید ناخالص داخلی بر مبنای «برابری قدرت خرید» و حتی در حال پشت سر گذاشتن آمریکا است، خط بطلانی بر ادعای واشنگتن در زمینه نظام تک قطبی است.
«دانیل نکسون» استاد دانشگاه جورج تاون می گوید: "آمریکا باید بپذیرد که جهان دیگر به دوران به لحاظ تاریخی استثنایی دهه 1990 و نخستین دهه سده جاری شباهت ندارد. دوران حاکمیت نظام تک قطبی به سر آمده و باز نخواهد گشت."
روسیه به عنوان قدرت بین المللی رقیب آمریکا همواره برمخالفت با نظام تک قطبی و یک جانبه گرایی ونیز استفاده از تحریم ها به عنوان ابزار فشار علیه دیگر کشورها تاکید ورزیده است.
از دیدگاه مسکو واقعیات نظام بین المللی کنونی حاکی از ظهور قدرت های جدید مانند چین، هند، روسیه و دیگر قدرت های نوظهور اقتصادی است که دارای توانمندی های قابل توجهی بوده و در عین حال شکل گیری نهادهاو گروه هایی مانند «بریکس» و نیز «سازمان همکاری شانگهای» نشان دهنده نوعی انتقال قدرت از غرب به شرق است.
لذا به رغم ادعاهای آمریکا واصرار آن بر ایفای نقش رهبری جهانی اما، روندهای اقتصادی، سیاسی، نظامی و امنیتی بر خلاف این خواسته واشنگتن است. هر چند که آمریکا در برهه کنونی با سوء استفاده از فرصت جنگ اوکراین درصدد کسب دوباره رهبری بلوک غرب و نیز به راه انداختن کارزاری بین المللی علیه روسیه است اما بسیاری از کشورها مانند چین، هند و حتی شرکای منطقه ای آن در غرب آسیا و ترکیه حاضر به همراهی با واشنگتن در این زمینه نشده اند.
نویسنده: سيدرضا ميرطاهر
117
