انور قرقاش در توییتی نوشت: «توجه بین‌المللی، تاریخی و جدید به امنیت منطقه خلیج [فارس] باید با اعتمادسازی آغاز شود؛ مسئله‌ای که در چند سال [اخیر] با مداخلات ایران در امور کشورهای عربی حاشیه خلیج [فارس] تحت تأثیرات منفی بوده است. بدون اعتمادسازی، حرکت به سوی گام‌های ساختاری و جدید و ایجاد تصورات آتی برای تقویت صلح و ثبات، دشوار است».
باری بوزان و منطقه امن
بدون شک، اعتمادسازی شرط نخست ایجاد منطقه‌ای امن است. باری بوزان، نظریه‌پرداز روز بین‌الملل معتقد است منطقه خلیج فارس از جمله مناطق است که به دلیل وجود فاکتورهای مذهبی و زبانی و همچنین جغرافیایی شرایط لازم را برای تشکیل یک مجموعه امنیتی دارد. منظور از مجموعه امنیتی نیز مجموعه‌ای از کشورها است که به دلیل داشتن منافع مشترک، در جهت ایجاد امنیت در منطقه حرکت می‌کنند.
با این حال، منطقه خلیج فارس از جمله مناطقی است که نه تنها مجموعه امنیتی در آن شکل نگرفته بلکه مجموعه‌های امنیتی کوچک‌تر نظیر شورای همکاری خلیج فارس نیز عملاً با شکست مواجه شده است. دلایل مختلفی در این خصوص وجود دارد که دلیل اصلی آن نبود اعتماد در روابط میان کشورها است. نکته مهم، اما این است که مسبب نبود اعتماد، جمهوری اسلامی ایران و سیاست منطقه‌ای آن نیست.
سیاست تهاجمی برخی کشورهای عربی؛ عامل ناامنی
جمهوری اسلامی ایران هیچ‌گاه در منطقه غرب آسیا، سیاست تهاجمی نداشته بلکه در مقابل تهاجمات از خود یا متحدانش دفاع کرده است. حضور جمهوری اسلامی ایران در سوریه کاملاً ماهیت دفاعی دارد چرا که سوریه از متحدان جمهوری اسلامی است و خواستار کمک ایران برای مقابله با تروریست‌هایی شده که مورد حمایت آمریکا، رژیم صهیونیستی و برخی کشورهای عربی به خصوص عربستان سعودی و امارات قرار دارند. در مقابل، عربستان سعودی و امارات در منطقه غرب آسیا و علیه کشور عربی یمن سیاست تهاجمی را در پیش گرفته و طی 6 سال گذشته این کشور را هدف حملات روزانه قرار دادند و امروز یمن با بزرگ‌ترین فاجعه انسانی جهان مواجه است.
امنیت وارداتی، عامل ناامنی
نکته دیگر این است که ناامنی در منطقه غرب آسیا ناشی از امنیت وارداتی برخی از کشورهای عربی منطقه است. حضور قدرت‌های غربی به خصوص آمریکا در منطقه که با هدف محاصره جمهوری اسلامی است، در عمل ممکن است به امنیت حکام یا کشور خاصی منجر شده باشد، اما به امنیت منطقه منجر نشده و به ویژه برای جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از قدرت‌های مهم منطقه ناامنی در پی داشته است. نمونه آشکار این ناامنی، ترور سردار قاسم سلیمانی، فرمانده شهید سپاه قدس و ابومهدی المهندس، نایب رئیس شهید حشد الشعبی است که ژانویه گذشته از سوی دولت آمریکا انجام شده است. علاوه بر این، نظامیان آمریکایی که در خاک عراق حضور دارند حملات مکرری علیه گروه‌های مقاومت منطقه انجام می‌دهند.
وجود رژیم صهیونیستی، عامل ناامنی
بدون شک یکی از علل اصلی ناامنی در منطقه غرب آسیا، وجود رژیم اسرائیل در این منطقه است. اسرائیل ضمن اینکه جنگ‌های متعددی به کشورهای عربی تحمیل کرد، سرزمین فلسطین را نیز با حمایت آمریکا و برخی کشورهای اروپایی اشغال کرده، به نحوی که امروز کمتر از 15 درصد سرزمین فلسطین در اختیار مردم این کشور قرار دارد. عادی‌سازی روابط کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی نه تنها امنیت بیشتر منطقه را در پی نخواهد داشت بلکه سبب افزایش ناامنی خواهد شد چرا که فلسطینی‌های عزم جدی برای مقابله با جنایت‌های رژیم صهیونیستی دارند.
نکته پایانی اینکه، بر خلاف اظهارات انور قرقاش، جمهوری اسلامی پیشگام هر نوع اعتمادسازی است، اما رویکرد برخی کشورهای عربی، «قومی کردن» منطقه با طرح این ادعا که جمهوری اسلامی نباید در امور کشورهای عربی دخالت کند، و سوق پیدا کردن به سمت رژیم اسرائیل با هدف مقابله با جمهوری اسلامی ایران، مانع هر نوع اعتمادسازی می‌شود.//114
بیشتر بخوانید:
تأکید ایران بر لزوم همکاری کشورها برای ارتقای صلح و امنیت در غرب آسیا
وزیر امور خارجه: امنیت وارداتی و توهمات هژمونیک عواقب ناگواری برای غرب آسیا داشت
