«بهرام عین‌اللهی» وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در هفتاد و پنجمین مجمع جهانی بهداشت در ژنو با بیان اینکه جنگ‌های اقتصادی و مالی به سلامت و بهداشت جوامع آسیب‌های بیشتری می زنند، گفت: اقدامات قهری یکجانبه آمریکا موجب افزایش تاثیرات کووید- 19 و محدودیت در دسترسی ایران به واکسن‌ها و تجهیزات پزشکی شد.
جمهوری اسلامی ایران پس پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357 شمسی با تحریم های متعدد در تجارت خارجی، نفت، خدمات مالی و بانکی روبرو بوده است، اما اعمال مجدد تحریم های غیر قانونی و یکجانبه آمریکا در سال 2018 علیه شرکت ها و به طور خاص در بخش مالی - تجاری، به گونه ای مستقیم و غیر مستقیم مردم را هدف قرار داد و حتی دسترسی بیماران را به دارو و خدمات پزشکی محدود کرد.
تحریم های یکجانبه آمریکا علیه ایران که با تهدید سایر کشورها و جلوگیری از ارائه خدمات و تجهیز مراکز درمانی و بهداشتی و فروش داروهای خاص و فوری و انتقال تجهیزات آزمایشگاهی همراه بود، مشکلاتی را نیز در تبادل مالی، ارزی، بیمه و حمل ونقل شرکت ها برای ورود کالاها و محصولات پزشکی بوجود آورد که تبعات منفی بر سلامت مردم داشته است.
در واقع، به رغم ادعای آمریکا مبنی بر تحریم نبودن تجهیزات درمانی و دارویی، بسیاری از بانک‌ها، موسسات و شرکت‌ها از ترس مجازات احتمالی، در تجارت با ایران بسیار محتاطانه عمل کردند. به عنوان مثال شرکت سوئدی «مونلیکه» از ارسال باندهای پزشکی برای بیماران پروانه ای (EB) در ایران به دلیل تحریم های آمریکا خودداری کرد. این در حالی است که نزدیک به هزار و 200 بیمار پروانه‌ای در ایران به این باندهای پزشکی نیاز فوری دارند.
کارشناسان سازمان ملل در امور حقوق بشر، اکتبر 2021 در گزارشی با اشاره به مشکلاتی که برخی بیماران در ایران برای دسترسی به دارو و تجهیزات درمانی مورد نیاز خود در نتیجه تحریم‌های آمریکا با آن مواجهند، تاکید کردند: "این تحریم ها مانع برخورداری بیماران از حقوق بشر به ویژه حق سلامت می‌شود."
واضح است که تحریم‌های یکجانبه آمریکا که بدون مجوز سازمان ملل متحد اعمال می شود از حیث انطباق با موازین حقوقی بین‌المللی نیز نامشروع و مغایر با اصل حاکمیت قانون در جامعه بین‌المللی است؛ این تحریم ها که به بهانه اعمال فشارهای سیاسی بر دولت ها وضع شده اند، حقوق بشر را نیز در کشورهای هدف نقض می کنند؛ ماده 25 اعلامیه جهانی حقوق بشر تصریح می‌کند: "هر فرد حق یک زندگی استاندارد را از منظر بهداشت و رفاه خود و خانواده‌اش شامل غذا، لباس، مسکن و مراقبت‌های بهداشتی و خدمات موردنیاز اجتماعی دارد."
«النا دوهان» گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد درباره تأثیر منفی اقدامات یکجانبه قهرآمیز بر بهره‌مندی از حقوق بشر نیز اخیرا اعلام کرد: تحریم هایی که علیه ایران اعمال شده است، از دید شورای حقوق بشر و مجمع عمومی سازمان ملل قابل توجیه نیست؛ این تحریم‌ها، به تحریم صادرات کالاها و تحریم بانک‌های ایران و تحریم غذا و دارو منجر شده که باعث کاهش درآمد دولت و افزایش قیمت‌ها و فقر افراد آسیب‌پذیر و پناهندگان و زنان سرپرست خانوار شده است.
بنابراین، آمریکا درحالی که ادعای حمایت از حقوق بشر در سراسر جهان دارد، از طریق تحریم‌ها، به نقض حقوق اساسی مردم ایران ادامه داده است؛ تحریم‌ها، یک اقدام جنگی از نوع اقتصادی محسوب می شود چرا شهروندان عادی کشور تحت تحریم را در معرض رنج و درد فراوان و نقض حقوق ابتدایی‌شان، قرار می‌دهد.
نویسنده: حسن عقیقی
117
