مساله مسمومیت ادعایی الکسی ناوالنی سرکرده مخالفان روس به دستاویزی برای تحقیر آلمان از جانب ترامپ تبدیل شده است؛ دونالد ترامپ روز سه شنبه اعلام کرد، از تهدید آلمان برای خروج از پروژه گازرسانی نورد استریم 2 در واکنش به مسمومیت ناوالنی حمایت می‌کند، اما فکر نمی‌کند برلین قدرت انجام این کار را داشته باشد، زیرا از نظر امنیت انرژی بیش از حد ضعیف است.
ترامپ تاکید کرد، دولت آمریکا مدت‌هاست که به همتای خود در ناتو توصیه می‌کند از پروژه گازی نورد استریم 2 خارج شود هرچند در حال حاضر برلین به شدت به انرژی روسیه وابسته است. وی در اظهارات خود صراحتا با اشاره به اینکه ناتو برای این است که از اروپا در برابر روسیه حفاظت می‌کند، اما با لحنی انتقادآمیز تصریح کرد، آلمان میلیارد‌ها دلار را به مسکو پرداخت می‌کند.
به نظر می‌رسد، با توجه به حساسیت آلمان به مسئله آلکسی ناوالنی و تهدیدهای اخیر آنگلا مرکل صدراعظم این کشور درباره امکان بازبینی پروژه خط لوله گازی نورد استریم 2 در اعتراض به مسمومیت ادعایی ناوالنی، ترامپ این موضوع را به محملی برای تحقیر برلین تبدیل کرده و در این زمینه دو محور را مطرح کرده است.
نخست اینکه آلمان هم چنان از نظر انرژی به روسیه متکی است و لذا توانایی عملی کردن تهدیدات اخیر خود علیه روسیه را ندارد. در واقع از نگاه ترامپ، خط لوله گازی نورد استریم 2 آلمان را «گروگان روسیه» کرده است. این مساله‌ای است که مقامات ارشد آلمانی نیز به آن اذعان کرده‌اند. «پیتر آلتمایر» وزیر اقتصاد آلمان در سخنانی درخصوص اثربخشی تحریم‌ها علیه روسیه ابراز تردید کرده و گفت: هیچ موردی را سراغ ندارم که کشوری مانند روسیه یا مشابه آن به واسطه تحریم‌ها در گذشته رفتار خود را تغییر داده باشد، اعمال تحریم و محدودیت احتمالا به تشدید سیاست های مسکو منجر خواهد شد. البته وی در یک موضع گیری ظاهری، اعمال تحریم‌ها علیه روسیه به دلیل وضعیت «آلکسی ناوالنی» را بعید ندانست.
محور دومی که از جانب ترامپ مطرح شده این است که با وجود صرف هزینه ای عظیم از جانب ناتو برای مقابله با مسکو اما برلین عملا با تداوم روابط اقتصادی خود با روسیه به ویژه در زمینه گازی، میلیارد ها دلار در اختیار مسکو قرار می دهد و بدین ترتیب آلمان با اینکه عضو اروپایی اصلی ناتو محسوب می‌شود، در زمین روسیه بازی کرده و در راستای منافع آن حرکت می‌کند.
اکنون آلمان با توجه به تهدیداتی که درباره تحریم روسیه به ویژه در زمینه بازنگری در مشارکت خود در خط لوله گازی نورد استریم 2 مطرح کرده بر سر دوراهی قرار دارد. به ویژه اینکه هایکو ماس وزیر خارجه آلمان از روسیه خواسته در روشن شدن پرونده «آلکسی ناوالنی» منتقد کرملین کمک کند و در غیر این صورت برلین حمایت خود را از خط لوله گازی نورد استریم 2 برخواهد داشت.
ترامپ با فرصت طلبی تمام و سوء استفاده از موضع اخیر برلین، در موضعی تحقیرآمیز از دولت آلمان خواسته اگر واقعا دراین زمینه صداقت دارد به اجرایی کردن تهدید تحریم علیه روسیه بپردازد. با این حال ترامپ با یادآوری وابستگی آلمان به روسیه در زمینه انرژی، به نحو ضمنی اشاره می کند، برلین اساسا توانایی عملی کردن این تهدید را ندارد. ریچارد گرنل، سفیر سابق واشنگتن در برلین می گوید: خط لوله نورد استریم 2 آسیب‌پذیری اروپا در برابر «باج‌خواهی روسیه» در عرصه انرژی را افزایش می‌دهد.
به نظر می رسد با وجود تهدیدات اخیر مقامات ارشد آلمانی درباره خروج از پروژه خط لوله گازی نورد استریم 2، اما برلین چاره‌ای جز ادامه حضور در آن ندارد. در عین حال این مسئله به یکی از موارد مهم اختلاف بین آمریکا و آلمان تبدیل شده و به همین دلیل نیز ترامپ اکنون که تنش بین مسکو و برلین بر سر مسمومیت ادعایی ناوالنی بالا گرفته، سعی دارد با تشدید فشار علیه آلمان و تحقیر آن، کاری کند که برلین ناچار به خروج از پروژه گازی نورد استریم 2 شود.
با توجه به اینکه آلمان به عنوان یکی مهم‌ترین کشور اروپا نقش تعیین‌کننده ای در شکل دادن به رویکردها و سیاست های اروپا بر عهده دارد، اما برلین با توجه به نگاه ترامپ به آلمان، بیش از پیش به غیرقابل اعتماد بودن آمریکا پی می‌برد. رالف موتسنیچ، رئیس فراکسیون حزب سوسیال دموکرات آلمان مناسبات دو سوی آتلانتیک را رو به وخامت ارزیابی کرده و گفته است، اتحادیه اروپا و آلمان ظاهرا برای ترامپ شرکای متحدی محسوب نمی‌شوند، بلکه دست نشانده و سرسپرده‌ای مشمول ادای احترام محسوب می‌شوند. 113
نویسنده: سيدرضا مير طاهر
بیشتر بخوانید:
پاسخ روسیه به ادعای آلمان درباره پرونده مسمومیت ناوالنی
درخواست ناتو برای انجام تحقیقات بین‌المللی درباره ماجرای ناوالنی
واکنش روسیه به اتهام آلمان درباره مسمومیت ناوالنی
