شورای اتحادیه اروپا در بیانیه‌ای اعلام کرد: این سند که «قطب‌نمای استراتژیک» نامیده می‌شود، یک برنامه اقدام برای تقویت سیاست امنیتی و دفاعی اتحادیه اروپا تا سال 2030 را ارائه می‌کند.
در بیانیه مذکور آمده است که این «قطب‌نمای استراتژیک» استقلال استراتژیک اتحادیه اروپا و توانایی آن برای همکاری با شرکا به منظور حفظ ارزش‌ها و منافع خود را افزایش می‌دهد.
هدف این برنامه تبدیل اتحادیه اروپا به یک تامین کننده امنیتی قوی‌تر و توانمندتر به عنوان مکمل تعهدات ناتو است. اتحادیه اروپا به منظور اقدام در بحران‌های بین‌المللی، یک «نیروی واکنش سریع » پنج هزار نفری ایجاد می‌کند و 200 متخصص امنیتی و دفاعی کاملا مجهز را در حالت آماده باش قرار می‌دهد تا ظرف 30 روز مستقر شوند.
ارتش‌های کشورهای اتحادیه اروپا همچنین رزمایش های منظم زمینی و هوایی انجام می‌دهند و ظرفیت‌هایی علیه حملات سایبری، تهدیدهای چندجانبه و اطلاعات نادرست را توسعه می‌دهند. این اتحادیه همچنین قرار است استراتژی امنیت فضایی را توسعه دهد. این سند همچنین شراکت با کشورهای همسو و شرکای استراتژیک، مانند آمریکا، کانادا، نروژ، بریتانیا و ژاپن و همچنین سازمان‌هایی مانند ناتو، سازمان ملل، سازمان امنیت و همکاری در اروپا و آ سه آن را تشریح می‌کند.
به نظر می‌رسد، پس از تحولات امنیتی در سال 2021 به ویژه خروج عجولانه آمریکا از افغانستان بدون مشورت با شرکای اروپایی خود و نیز شکافی که در دوره ریاست جمهوری «دونالد ترامپ» رئیس جمهور پیشین آمریکا بین دو سوی اقیانوس اطلس درباره هزینه های نظامی و میزان مشارکت در ناتو رخ داده بود، اکنون تحولات جدید کشورهای اروپایی را وادار به تحقق هر چه سریع تر ظرفیت های مستقل دفاعی و نظامی اروپایی انداخته است.
به ویژه طرح بازنگری استراتژی امنیتی اتحادیه اروپا سال گذشته و پس از خروج فضاحت بار نیرو‌های آمریکایی و ناتو از افغانستان به دنبال سقوط کابل پایه ریزی شد.
حمله روسیه به اوکراین که پس از جنگ جهانی دوم در قاره سبز بی سابقه تلقی می شود موجب شده تا تحولی جدی و عمیق در رویکردهای نظامی و امنیتی و حتی تسلیحاتی کشورهای اروپایی رخ دهد.
مثال بارز این امر افزایش بی سابقه بودجه نظامی دو کشور آلمان و لهستان و نیز سفارش تسلیحات جدید به آمریکا است. ضمن اینکه آلمان که قبلا و به رغم اصرارهای واشنگتن در دوره ترامپ مایل به عملی کردن خواسته های آمریکا نبود اکنون خود پیش قدم شده و 100 میلیارد یورو به بودجه نظامی اختصاص داده و سفارش جنگنده های نسل پنجمی اف- 35 را به آمریکا داده است.
اکنون اتحادیه اروپا سطح تهدیدات امنیتی را بسیار جدی تلفی کرده و حتی هراس از سرایت جنگ اوکراین به کشورهای همسایه آن به ویژه لهستان وجود دارد. همین امر موجب شده تا به موجب سندی که وزرای خارجه کشورهای اتحادیه اروپا آن را تصویب کردند این کشورها متعهد گردند تا به طرز چشمگیری هزینه‌های دفاعی خود را افزایش دهند و از صنعت دفاعی اروپا نیز حمایت کنند.
«ادگارس رینکوویچ» وزیر امور خارجه لتونی، در پیامی در این باره نوشت: "این اقدام در اختیار اتحادیه اروپا جعبه ابزار لازم را قرار می‌دهد تا بتواند در کنار ناتو به یک بازیگر واقعی دفاعی و امنیتی ژئوپلیتیکی تبدیل شود."
«جوزپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، با استقبال از اتخاذ استراتژی امنیتی و دفاعی که بیش از دو سال روی آن کار شده، گفت: "شرایط خصمانه کنونی نیاز به یک جهش کوانتومی رو به جلو دارد."
ضمن اینکه آمریکا به عنوان برنده وخامت اوضاع امنیتی اروپا از این فرصت کمال استفاده را برای همسو کردن هر چه بیشتر اروپایی ها با سیاست ها و مواضع خود علیه روسیه می کند.
واشنگتن نه فقط به دنبال هر چه وابسته تر کردن کشورهای اروپایی عضو ناتو به خود است بلکه خواهان تشدید خصومت ها بین اتحادیه اروپا و روسیه و گسستن پیوندهای بین این دو در ابعاد مختلف اقتصادی، تجاری، انرژی، مالی و بانکی، سیاسی و امنیتی است تا بتواند به عنوان قدرت برتر در قاره سبز به اعمال نفوذ در راستای گسترش منافع خود بپردازد.
نویسنده: سيدرضا ميرطاهر
117
