در این راستا، «جوزپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بار دیگر ضمن تاکید بر اینکه اتحادیه اروپا باید مسئولیت امنیت خود را بر عهده گیرد از تشکیل نیروهای نظامی اروپایی سخن گقت.
بورل با اشاره به اینکه محیط امنیتی جدید نشان می‌دهد اتحادیه اروپا باید مسئولیت بیشتری در قبال امنیت خود بپذیرد، گفت: "ما برای انجام این کار، به یک ارتش اروپایی مدرن و قابل تعامل نیاز داریم که در سطح بالاتری فعالیت کند و به دنبال افزایش قابلیت‌ها و نیروهای خود باشد."
اظهارات بورل درحالی است که طی سال های اخیر مقامات اروپایی بارها از تشکیل نیروهای دفاعی مشترک اروپایی سخن گفته اند، به ویژه «امانوئل مکرون» رئیس جمهوری فرانسه و «آنگلا مرکل» صدراعظم پیشین آلمان از جمله مقاماتی بودند که پیشنهاد تشکیل «نیروی دفاع مشترک اروپایی» را مطرح کردند.
در این راستا چندی پیش نیز پیش نویس یک سند محرمانه منتشر شد که نشان می داد اتحادیه اروپا در حال بررسی تشکیل نیروهای نظامی مشترک متشکل از پنج هزار سرباز تا سال 2025 بدون اتکا به آمریکا است.
به رغم خواست اروپا، آمریکا مانع بزرگی بر سر این راه است. در واقع طی چند دهه اخیر هیچ گاه اروپاییان موفق نشده اند به صورت مستقل و بدون حضور آمریکا وارد منازعات بین المللی شوند.
ضمن اینکه آمریکا به عنوان یکی از اصلی ترین اعضا ناتو که بخش بزرگی از بودجه این سازمان دفاعی را می پردازد همواره نفوذ قابل توجه ای در این سازمان و در راستای منافع و خواست خود داشته است؛ به طوری که پیش تر «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری وقت آمریکا ایده تشکیل نیروی دفاعی مستقل اروپا را توهین آمیز خوانده و خواستار پرداخت سهم بیشتری از بودجه ناتو توسط اروپا شده بود.
با این حال خروج یکباره نیروهای نظامی آمریکا از افغانستان، نیز هشدار جدی دیگری برای اروپا بود. مقامات ارشد اتحادیه اروپا تاکید کرده اند که خروج آشفته نیروهای غربی از افغانستان نشان داد اتحادیه اروپا باید بتواند در بحران هایی از این دست، بدون تکیه بر نیروهای آمریکایی مداخله نظامی کند.
با این حال در مقطع کنونی جنگ روسیه و اوکراین شرایط را تغییر داده است و اروپا بیش از پیش احساس نا امنی وخطر می کند. در حال حاضر مقامات اروپایی به طور جدی تری بر تشکیل نیروی دفاعی مستقل از آمریکا تاکید می کنند.
در واقع رقابت های سیاسی و امنیتی آمریکا با روسیه موجب شده است که اکنون اروپا نه تنها با حمایت از اوکراین وارد جنگ شود، بلکه در تامین انرژی، بویژه بهره مندی از منابع وسیع انرژی روسیه نیز به واسطه تبعیت از سیاست های تحریمی آمریکا دچار مشکل شود. این وضعیت، زندگی میلیون ها اروپایی را که به انرژی ارزان و پاک وابسته هستند، به مخاطره انداخته است.
«شارل میشل» رئیس شورای اروپا با اشاره به پیامدهای ناشی از اختلافات واشنگتن و مسکو می گوید: "اتحادیه اروپا باید استقلال بیشتری در تصمیم گیری و ظرفیت اقدام در سطح جهانی داشته باشد."
مقامات اروپا اکنون بیش از پیش داشتن نیروی نظامی مستقل اروپا را در راستای حفظ منافع و مرزهای خود می دانند با این حال، تجربه نشان داده است که اروپایی ها برای اتخاذ سیاست های مستقل از آمریکا، یا حداقل، کاهش وابستگی های خود به این کشور، عزم و اراده کافی ندارند.
در این راستا به نظر می رسد این اتحادیه به گفته جوزپ بورل، ابزار سیاسی دیگران باقی بماند ضمن اینکه تامین مالی، همکاری وهماهنگی کشورهای اروپایی با هم نیز موضوع مهمی است. چنانکه «ینس استولتنبرگ» دبیر کل ناتو هشدار داده که پیشنهاد تشکیل ارتش اتحادیه اروپا، منابع کم مالی و نظامی این قاره را بیش از پیش پراکنده کرده و موجب جدایی کشورهای اروپایی خواهد شد.
نویسنده: آتوسا دینیاریان
117
