روابط آنکارا و واشنگتن در سه سال اخیر یعنی پس از کودتای نافرجام 15 ژوئیه 2016 دچار تنش های زیادی شده است.

ترکیه پس از شکست این کودتا، آمریکا را در طرح ریزی و اجرای آن دخیل دانست و همین مساله موجب سردی روابط دو کشور شد.

بر خلاف امید مقامات ترک درباره بهبود روابط دو کشور با روی کار آمدن دونالد ترامپ، اما در عمل اختلافات دو کشور بشدت تشدید شده است.

یکی از اختلافات مهم آمریکا و ترکیه، پافشاری آنکارا بر خرید سامانه موشکی ضد هوایی و ضد موشکی اس -400 از روسیه است.

در دسامبر 2017، ترکیه با روسیه قرارداد خرید این سامانه را امضا کرد و پس از آن فشارهای آمریکا بر آنکارا برای لغو این قرارداد آغاز شد.

این مساله نه فقط با مخالفت شدید کنگره آمریکا و پنتاگون مواجه شده، بلکه واشنگتن گام های عملی برای جلوگیری از این خرید تسلیحاتی انجام داده است.

ترکیه یکی از کشورهای عضو پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) است و واشنگتن مدعی است که ورود سامانه اس-۴۰۰ به شبکه پدافند هوایی ناتو می‌تواند نقاط ضعف جنگنده‌های کشورهای عضو این پیمان از جمله جنگنده نسل پنجمی اف -35 را برای روسیه آشکار کند.

همچنین دولت ترامپ نگران است که خرید تسلیحات روسی و وابستگی تسلیحاتی به روسیه، آنکارا را بیش از پیش به سمت مسکو سوق دهد.

به رغم فشارهای آمریکا، اما آنکارا همچنان بر خرید این سامانه موشکی از روسیه تاکید می کند. 

مولود چاووش اوغلو وزیر خارجه ترکیه بااشاره به تهدیدهای آمریکا گفت: کسی نمی تواند به آنکارا بگوید که بین غرب و روسیه یکی را انتخاب کند. 

با توجه به رد دلایل مطرح شده از سوی آنکارا برای خرید سامانه اس-400، واشنگتن از چندی قبل اقداماتی را به منظور وادار کردن ترکیه به تغییر تصمیم خود انجام داده است.  

دولت ترامپ ضمن خودداری از تحویل هواپیماهای جنگنده نسل پنجمی اف -35 به ترکیه تهدیدات جدیدی را نیز علیه آن مطرح کرده است.

پیش از این قرار بود جنگنده‌های اف-۳۵ در سال ۲۰۱۹ به ترکیه تحویل داده شود.

واشنگتن همچنین مساله اخراج ترکیه از ناتو را مطرح کرده است. 

«مایک پنس» معاون رئیس جمهور آمریکا 3 آوریل به ترکیه به دلیل اصرار برای خرید سامانه موشکی اس-400 روسیه هشدار داد و گفت: ترکیه باید بین ماندن در ناتو و خرید اس-400 یکی را انتخاب کند. این تهدید آمریکا البته با واکنش منفی مقامات ارشد ترک مواجه شد.

در تهدیدی جدید علیه ترکیه ، «رابرت منندز»، سناتور ارشد دموکرات آمریکایی تاکید کرد که اگر ترکیه به روند خرید و توسعه سامانه اس- 400 روسیه ادامه دهد، آمریکا تحریم هایی را علیه ترکیه وضع و تحویل جنگنده اف- 35 را متوقف خواهد کرد.

از دیدگاه وی، اقدام ترکیه در خرید اس -400 به منزله خرید تجهیزات نظامی مهمی از روسیه خواهد بود و از دیدگاه واشنگتن یک فعالیت قابل تحریم برای هر کشوری در جهان از جمله ترکیه محسوب می شود. 

منندز تاکید کرد: به هیج وجه نمی توانیم جنگنده اف-35 را در کنار سامانه اس- 400 قرار دهیم، زیرا می تواند فناوری مورد استفاده در اف- 35 را کشف کند.

مساله دیگری که این سناتور آمریکایی مورد بحث قرارداد، احتمال تشدید تنش ها بین واشنگتن و آنکارا و گسست قابل توجه در روابط نظامی کنونی این دو عضو ناتو بود. 

منندز در پاسخ به این سوال که آیا آمریکا درصورت وخیم تر شدن روابط بین واشنگتن و آنکارا، پایگاه های نظامی خود را از ترکیه خارج خواهد کرد، گفت: هر چند که باور ندارد چنین اتفاقی رخ دهد اما این کشور هر اقدامی برای حفاظت از امنیت ملی خود انجام می دهد که از جمله انتقال پایگاه هایش از خاک یک کشور است.

به نظر می رسد مساله خرید سامانه موشکی اس -400 توسط ترکیه از این پتانسیل برخوردار است تا به تنهایی به مهمترین و چالش‌ برانگیزترین مسئله در روابط آنکارا و واشنگتن تبدیل شده و آینده روابط میان دو کشور عضو ناتو را در هاله‌ای از ابهام قرار دهد.

135/118

نویسنده: سيدرضا مير طاهر

بیشتر بخوانید: 

تاکید ترکیه بر تحویل سامانه موشکی اس 400 از روسیه/تحلیل

اردوغان: ترکیه سامانه اس - 400 را به زودی تحویل می گیرد

هشدار کنگره آمریکا به ترکیه درباره خرید سامانه اس 400 روسیه