شرکت دولتی نفت روسیه ،انتقال نفت به چند کشور در مرکز اروپا که وابسته به نفت روسیه هستند را متوقف کرد.شرکت «ترانس نفت» به عنوان شرکت دولتی خدمات نفتی روسیه اعلام کرد که انتقال نفت از طریق شاخه جنوبی خط لوله نفتی «دروژبا» را که با عبور از اوکراین به جمهوری چک، اسلواکی و مجارستان می‌رسد متوقف کرده است.
شرکت ترانس‌نفت مشکلات ناشی از تحریمهای اتحادیه اروپا را عامل این اختلال دانسته و خاطرنشان کرده از مبادله پولی میان این شرکت با همتایش در اوکراین ممانعت به عمل آمده است. بخش شمالی خط لوله دروژبا که با گذر از بلاروس به لهستان و آلمان می رسد هم چنان به فعالیت خود ادامه می دهد.
سران کشورهای اتحادیه اروپا در مه 2022 توافق کردند بخش عمده واردات نفت از روسیه را تا پایان سال جاری میلادی در راستای اعمال تحریمهای این اتحادیه علیه روسیه تحریم کنند.این تحریم ها نفت روسیه که از طریق دریا به کشورهای اروپایی منتقل می شود را هدف قرار می دهد اما با تحویل موقت نفت از طریق خط لوله دروژبا به مجارستان و چند کشور دیگر حوزه مرکز اروپا موافقت کرده است.
با این حال اکنون روسیه در اقدامی پیش دستانه با عنوان کردن مساله اختلال در مبادلات مالی عملا اقدام به توقف صادرات نفتی خود حتی از طریق خطوط لوله به کشورهای اروپای مرکزی کرده و بدین ترتیب آنها را در تنگنای بزرگی گرفتار کرده است.
پیش از این نیز روسیه در زمینه صادرات گاز به اروپا سیاست مشابهی را در پیش گرفت. شرکت گازپروم روسیه انتقال گاز از طریق خط لوله گازی نورد استریم 1 را به دلایل فنی ناشی از تحریم های غرب به میزان قابل توجهی کاهش داده است. این اقدام غول گازی روسیه در واقع گام جدید مسکو در زمینه اعمال فشار به اروپا محسوب می شود که همراه با آمریکا و دیگر اعضای بلوک غرب شدید ترین تحریم ها را علیه روسیه اعمال کرده و اکنون نیز مدعی تلاش جدی برای کاهش قابل ملاحظه وابستگی گازی به روسیه است.
در واقع مسکو خواهان فهماندن این مساله به اروپایی ها است که اقدامات ضد روسی و هم خوانی آنها با آمریکا در تحمیل تحریم های سخت علیه روسیه ، صرفا موجب زیان برای این کشور نشده بلکه کشورهای اروپایی نیز از هم اکنون وحتی قبل از آمدن زمستان باید شرایط دشواری را با توجه به کاهش قابل توجه نفت و گاز روسیه تجربه کنند و با بحران های اقتصادی و اجتماعی بی سابقه ای روبرو شوند. «الکس مونتون» کارشناس بازارهای جهانی گاز می‌گوید: این شدیدترین بحران انرژی است که تا به حال در اروپا رخ داده است. اروپا به چشم‌انداز واقعی فقدان گاز کافی در زمانی که این سوخت بیشتر مورد نیاز است، یعنی در سردترین ماه‌های سال، نگاه می‌کند.
ضمن اینکه مقامات ارشد روسی مدام بر این مساله تاکید می کنند که غربی ها قادر به منزوی کردن روسیه و اقتصاد آن نخواهند شد.روسیه تلاش کرده تا در پاسخ به تحریم های غرب روابط اقتصادی و تجاری خود را با دیگر کشورها و مناطق جهان توسعه داده و آنها را جایگزین اروپا نماید. در این راستا به عنوان نمونه بر اساس داده‌های وزارت اقتصاد برزیل، صادرات روسیه به این کشور آمریکای جنوبی در نیمه نخست سال ۲۰۲۲ میلادی در مقایسه با بازه زمانی مشابه در سال 2021 افزایش ۹۵ درصدی را نشان می دهد. به این ترتیب، همزمان با تداوم جنگ اوکراین و تلاش‌های غرب برای منزوی کردن روسیه از طریق اعمال تحریم‌ها، برزیل نه تنها تجارت قوی خود با روسیه را حفظ کرده بلکه این بزرگ‌ترین اقتصاد آمریکای لاتین، واردات خود از روسیه را افزایش داده است.
از سوی دیگر روسیه به دنبال بازارهای جدیدی برای نفت و گاز خود بوده و آمارها در این زمینه حاکی از افزایش قابل توجه صادرات انرژی به دیگر مناطق و کشورها به ویژه چین است. در این زمینه باید ازافزایش صادرات 10 میلیون بشکه‌ای نفت روسیه به چین در 6 ماه نخست 2022 یاد کرد. ضمن اینکه روسیه در صدد است تا صادرات انرژی خود به هند را نیز بشدت افزایش دهد.همه این موارد نشان می دهد که تلاش غربی ها برای در هم شکستن اقتصاد روسیه تا حد زیادی با ناکامی مواجه شده است.
119
نویسنده:سیدرضا میرطاهر
