چنانکه مؤسسۀ بین‌المللی پژوهش‌های صلح استکهلم گزارش داده، میزان تجارت اسلحه بین سال‌های 2012 تا 2016 بیش از هر دورۀ پنج سالۀ دیگری بعد از سال 1990 بوده و در این میان خاورمیانه میزان واردات سلاح خود را در پنج سال گذشته، تقریباً 2 برابر کرده است.
در حال حاضر عربستان‌سعودی، دومین واردکنندۀ بزرگ اسلحه پس از هند است؛ میزان واردات سلاح عربستان در این دوره زمانی که بیشتر از کشورهای آمریکا و بریتانیا صورت می‌گیرد، 212 درصد افزایش داشته است.
بی تردید تهاجم نظامی عربستان به یمن و نیز حمایت ریاض از تروریست های تکفیری در سوریه و عراق و نیز تنش آفرینی آل سعود در لبنان و بحرین از مهمترین دلایل خرید تسلیحات بوده است.
نیاز عربستان به جنگ و بی ثبات سازی منطقه
طبیعی است کشوری که به انباری از مهمات تبدیل شده، برای استفاده از این سلاح های انباشته شده، نیاز به جنگ و بی ثبات سازی منطقه دارد.
اظهارات دیروز «عادل الجبیر» وزیر امور خارجه عربستان که بار دیگر تهران را متهم به دخالت در امور سایر کشورها کرد، به خوبی نشان داد که رژیم سعودی چطور می خواهد با فرافکنی، تهران را به جای خود، عامل اصلی مشکلات منطقه نشان دهد.
طنز ماجرا اینجاست که برخی دولتمردان غربی نیز در چنین اظهارنظرهایی با سعودی ها هم کلام شده و به دلیل رونق تجارت اسلحه، سعی می کنند از طریق حمله لفظی به ایران، مشتری های عرب خود را راضی نگه دارند.
در تازه ترین اظهارات ضدایرانی مقامات اروپایی، درست در همان روزی که پارلمان اروپا صادرات سلاح به عربستان را ممنوع اعلام کرد، «ترزا می»، نخست وزیر بریتانیا در ریاض، اتهاماتی را علیه کشورمان مطرح کرده و قاطعیت بیشتر جهان غرب نسبت به ایران را خواستار شد.
ترزا می به جای اینکه از موضع پارلمان اروپا در قبال عربستان دفاع کند، چشم های خود را بر روی جنایت های سعودی در یمن بست تا مبادا کارخانجات اسلحه سازی انگلیس در میانه ژست حقوق بشری لندن، زیان اقتصادی ببینند.
در همین حال وزارت خارجه فرانسه نیز به تکرار مواضع خود علیه برنامه های دفاعی ایران پرداخت تا بار دیگر معلوم شود پاریس و لندن برای آنکه جای واشنگتن در خاورمیانه را پر کنند، مشغول رقابت با یکدیگر بوده و در این بین برای خوش خدمتی به آل سعود که مشتری ثروتمندی برای سلاح های آنان است، حاضرند مواضعی ضدایرانی اتخاذ کنند.
موضع گیری های ضد ایرانی غربی ها، سنخیتی با روح برجام ندارد
روشن است که این دست موضع گیری ها، هیچ سنخیتی با روح برجام ندارد و اصرار بر تداوم فشارها بر ایران، می تواند به روابط تهران و اروپا که همچنان رو به گسترش است، لطمه وارد کند.
درک این نکته چندان مشکل نیست که «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا عامل اصلی فشار بر اروپا برای همراهی با ریاض علیه تهران است.
با این همه به نظر می رسد که اگر اروپا نتواند موضعی مستقل در قبال تحولات منطقه ای ایفا کند، بازنده اصلی معادلات منطقه، اروپا خواهد بود.
منافع کوتاه مدت معامله اسلحه با ریاض نمی تواند اهمیتی بیش از منافع بلند مدت در همکاری راهبردی با برنده تحولات منطقه ای یعنی ایران داشته باشد و این نکته ای است که اگر دولت مردان اروپایی قادر به درک آن نباشند، در آینده جایی در صفحه شطرنج خاورمیانه نخواهند داشت.
نویسنده: مصطفی انتظاری هروی
115/116
بیشتر بخوانید:
اینفوگرافی: صادرات سلاح از انگلیس به عربستان
انتقاد ایران از انگلیس به سبب فروش سلاح به عربستان برای کشتار مردم یمن
