زهراب مناتساکیان در دیدار شماری از اصحاب رسانه ترکیه در ایروان، گفت: رویدادهای ناگواری درروابط گذشته ارمنستان و ترکیه به وجود آمد، اما ایروان آماده مذاکرات بدون پیش شرط با آنکارا است.
موضوع عادی سازی روابط میان ارمنستان و ترکیه موضوع تازه ای نیست. اما این حقیقت که، دولت جدید ارمنستان حاضر شده است بدون پیش شرط به گفت وگو با رهبران ترکیه اقدام کند ، طی چند سال اخیر بارها مطرح شده است.
رهبران دولت ایروان همواره پذیرش آن چه که نسل کشی ارامنه توسط امپراطوری عثمانی در طول سال‌های جنگ جهانی اول بین سال های 1914 تا 1918 میلادی می خوانند از سوی دولت ترکیه را، به عنوان پیش شرط برای گفتگو با آنکارا مطرح می کردند. اما دولت جدید ایروان حاضر شده است این پیش شرط را با هدف عادی سازی روابط با ترکیه از سر راه بردارد.
در مقابل، ترکیه عادی سازی مناسبات با ارمنستان را به خودداری ایروان از پیگیری مساله کشتار ارامنه توسط امپراطوری عثمانی مشروط کرده است.
این پیش شرط در حالی مطرح می شود که، بسیاری از محافل سیاسی ارمنستان این موضوع را که در قانون اساسی این کشور نیز به آن اشاره شده است، خط قرمزی برای منافع ملی شان می دانند.
«بن علی ییلدریم» رئیس پارلمان ترکیه پیش از این ، گفته بود :«اگر ارمنستان رویکردهای گذشته را درقبال مسائل مرزی و همگرایی منطقه ای با ترکیه کنار بگذارد، ترکیه آماده مذاکره است».
رهبران ترکیه و ارمنستان طی سال‌های اخیر گام هایی به منظور عادی سازی روابط متقابل برداشته اند، اما این تلاش ها با شکست مواجه شده است.
در واقع، با اصرار و میانجیگری آمریکا، وزیران امور خارجه ارمنستان و ترکیه در ماه اکتبر سال 2009 میلادی دو سند مهم همکاری امضا کردند. این اسناد شامل توافقنامه‌های مربوط به «برقراری روابط دیپلماتیک میان ارمنستان و ترکیه» و «گسترش روابط میان دوکشور» بود که در زوریخ سوئیس توسط وزیران وقت امور خارجه دوکشور امضا شد.
با وجود این، نه تنها دوکشور موفق به عادی سازی روابط متقابل نشدند، بلکه مخالفت پارلمان دوکشور و فشارهای خارجی نشان داد که، عمق اختلاف بیش از این است که به سادگی قابل حل شدن باشد.
در این ارتباط، «فیونا هیل» ( (Fiona Hill) پژوهشگر موسسه بروکینگز گفته است: «سیاست فشار و بسته نگه داشتن مرزهای ارمنستان توسط ترکیه تاکنون موجب تغییر سیاست‌های دولت ایروان در مقابل دولت‌های باکو و آنکارا نشده است».
در مجموع ، باید گفت: پیشنهاد دولت جدید ارمنستان به ترکیه برای عادی سازی روابط دوجانبه بدون پیش شرط از اهمیت زیادی برخوردار است.
طرح این پیشنهاد در کمتر از 48 ساعت پس از پیروزی جناح «نیکول پاشینیان» درانتخابات پارلمانی ارمنستان، نشان دهنده عزم راسخ دولت ایروان برای برقراری ارتباط با جهان خارج است.
در این راستا، این احتمال را نیز نباید نادیده گرفت که، دولت ایروان امتیازهایی به طرف مقابل ارائه کند.
نویسنده: محمد علی طالبی
141/118
بیشتر بخوانید:
افشای بخش دیگری از همکاری های ترکیه و ارمنستان در رسانه های باکو/ تحلیل
