یکی از صفت های بارز پیامبر اکرم (ص) خلق و خوی نیکوی ایشان بود و در تاریخ بشریت هیچ شخصی نتوانسته گروه های سنگدل و بیابانگرد آن زمان را یک جا در کنار هم جمع کند و در بین آنان وحدت و مودت ایجاد نماید. پیامبر اکرم (ص) با رفتار و خلق خوب خود توانست همه مشرکان و قوم های زمان خود را به دور خود جمع کند و دین اسلام را به دنیا عرضه کند. وحدت میان مسلمانان و اتحاد بین فرقه های اسلامی امری لازم است. یکی از نکات برجسته پیامبر اکرم (ص) اصل وحدت بود که توانست با این اصل، مردم دوران خود را با هم متحد و یکپارچه کند. بی شک، وحدت و همدلی بین مسلمانان، احیای کرامت انسانی و نفی قوم گرایی از برکات رسالت نبی مکرم اسلام بود.
برگزاری کنفرانس وحدت با حضور ۲۰۰ میهمان از ۶۰ کشور جهان
بعثت پیامبر (ص) واقعه عظیم تاریخی و نقطه عطف بزرگی در تاریخ بشریت است که خداوند از آن به‌عنوان نعمت برتر به انسان‌ها یاد می‌کند، زیرا خداوند از میان انسان‌ها یک نفر را به درجه‌ای از کمال رسانده تا حلقه وصل زمین و آسمان باشد و راه رسیدن به معارف و حقایق هستی را به انسان‌ها یاد دهد. تمدن نوین اسلامی به‌عنوان یک مدنیت جدید بر پایه احکام اسلامی، جز با وحدت امت اسلامی محقق نخواهد شد، زیرا تمدن اسلامی برای همه بشریت است تا در سایه آن در کمال معنویت و عدالت زندگی کنند.
پیامبر (ص) مبعوث شد تا انسان‌ها را از تاریکی، نادانی و ظلمت عبور داده و در مسیر حرکت به کمال قرار دهد. در واقع، نخستین کار پیامبر (ص) برای انسان‌ها ارائه معارف و حقایق هستی، توحید ناب، شناخت خداوند و مبدأ و مقصد زندگی بود تا در سایه آنها انسان به کمال و سعادت برسد. بعثت نبی مکرم اسلام (ص) تجلی نورانیت در اوج ظلمات و جاهلیت بود و پیامبر (ص) همگان را از کفر و تاریکی به سمت نور و خداپرستی هدایت کرد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی، یکی از هدف های نظام جمهوری اسلامی را ایجاد تمدّن نوین اسلامی خوانده و تأمینِ هدفِ مهمِ ایجاد تمدن نوین اسلامی را جز با اتحاد شیعه و سنّی ممکن ندانسته و فرموده اند: «شاخص اصلی برای اتحاد مسلمانان قضیه فلسطین است و هرچه جدیت بیشتری برای احیاء حقوق فلسطینیان به خرج داده شود، اتحاد اسلامی تقویت می‌شود».
ایشان همچنین، خطاب به جوانان می فرمایند: «جوان شیعه و جوان سنّی، باید بدانند هماهنگی و هم‌زیستی و هم‌کلامی و همدلی‌ای که بین آنهاست، خیلی چیز بزرگی است؛ این بزرگ‌ترین حربه است بر ضدّ دشمن ایران، اسلام و قرآن. این را بدانند و حفظ کنند. امروز هر حرکتی که به اتّحاد امّت اسلامی بیانجامد مبارک است، یک حسنه است؛ نیّت دشمنان اسلام ایجاد تفرقه است؛ نیّت ما مؤمنینِ به اسلام بایستی ایجاد وحدت در دنیای اسلام و میان امّت اسلامی باشد».
وحدت میان مسلمانان باعث جلوگیری از تفرقه می شود و امنیت را فراهم می آورد. وحدت، منازعات مذهبی میان مذاهب اسلامی را از بین می برد؛ در واقع، اگر وحدت وجود نداشته باشد، سرزمین و منطقه دچار ناامنی می گردد. مسلمانان باید بدانند که اگر نتوانند به مقدسات یکدیگر احترام بگذارند، جان، مال، شهر و زندگی خودشان در معرض خطر قرار می گیرد و این موضوعی است که در جای جای تمدن اسلامی، چه در عصر حاضر و چه در تاریخ اسلام و دوران های پیشین، تجربه شده است.
وحدت اسلامی باعث اقتدار امت شده و از طمع ورزی دشمنان خارجی و از دخالت آنان در امور داخلی کشورهای اسلامی جلوگیری می کند. در دهه های اخیر شاهد بودیم که دولت های استکباری به بهانه تأمین امینت در برخی کشورهای اسلامی به آن کشورها حمله نظامی کردند و نه تنها امنیت ایجاد نکردند، بلکه زمینه ساز آسیب های مختلف تمدنی در بخش های مختلف یک کشور مسلمان شدند. برای نمونه، در کشوری مانند عراق با سابقه تمدنی چند هزار ساله، حمله نظامیان آمریکایی نه تنها باعث خرابی های فراوان، غارت نفت و سایر منابع ملی و حتی موزه های آن کشور گردید، بلکه باعث مرگ نیم میلیون زن و کودک مسلمان شد.
حضرت آیه الله خامنه ای در دیدار جمعی از مهمانان شرکت‌کننده در کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی، در سال 1400 وظیفه امت اسلامی را «تبیین و ترویج جامعیت اسلام در همه شئون زندگی بشر» معرفی کردند و فرمودند: «قدرت های سیاسی و مادی از گذشته اصرار دارند که اسلام را نه یک دین جامع و دارای برنامه برای همه شئون زندگی بشر، بلکه منحصر در عمل فردی و عقیده قلبی معرفی نمایند، و با تئوریزه کردن آن از زبان نویسندگان و روشنفکران، این گونه القاء کنند که اسلام در مسائل مهمی مانند «تمدن‌سازی و مدیریت جامعه»، «اقتصاد و تقسیم قدرت و ثروت»، «جنگ و صلح»، «سیاست داخلی و خارجی»، «اقامه عدل و مقابله با ظلم و اشرار» مرجع فکری و راهنمای عملی نیست.
خداوند در قرآن کریم وعده پیروزی به مسلمانان داده، اما تأکید کرده که راه تحقق آن در دوری از نزاع ها و درگیری های فرقه ای و تکیه بر مشترکات و همگرایی میان امت اسلامی است. از همین رو، در آیه 46 سوره انفال می فرماید: «وَأَطِیعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَا تَنَازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَتَذْهَبَ رِیحُکُمْ وَاصْبِرُوا إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِینَ»، « و همه پیرو فرمان خدا و رسول باشید و هرگز راه اختلاف و تنازع نپویید که در اثر تفرقه ترسناک و ضعیف شده و قدرت و عظمت شما نابود خواهد شد، بلکه همه باید یکدل، پایدار و صبور باشید، که خدا همیشه با صابران است».
دشمنان و دولت های استکباری همواره علیه دین اسلام موضع کینه ورزانه داشته اند و با انتشار دروغ و توهین به اسلام و خاندان پیامبر اکرم (ص) سعی در تفرقه افکنی میان مسمانان دارند و از این مسیر نیز به بسیاری از اهداف خود رسیده اند.
مسئله اسلام هراسی به ویژه در کشورهای غربی سبب شده تا ضرورت موضوع وحدت و شکل گیری امت اسلامی، بیش از گذشته احساس شود. دولت های اسلامی به ویژه در این دوران حساس کنونی، نباید اجازه دهند دشمنان اسلام با تفرقه افکنی، امت واحد اسلام را دچار تفرقه کنند. مسلمانان باید هوشیار باشند که اختلاف در حوزه های فکری، نظری یا فقهی می تواند وجود داشته باشد، اما اصالت و اصل را باید بر وحدت قرار داد.
مسلمانان باید برای تحقق تمدن اسلامی از مسیر وحدت و همگرایی حرکت کنند. البته نکته ای که باید بدان توجه داشت این است که صحبت از وحدت به معنی این است که تمامی مذاهب اسلامی با حفظ گرایش های خود، حول محور اشتراکات حرکت کنند. برای نمونه می توان به پدیده ای که در چند سال اخیر اوج پیدا کرده و پیاده روی اربعین حسینی است، اشاره نمود که خود گویای ظرفیت عظیم شکل گیری تمدن اسلامی است.
پیاده روی اربعین را می‌توان در سه سطح شیعه، جهان اسلام و جامعه بشری ارزیابی کرد. نزدیک به 20 میلیون انسان اعم از شیعه و سنی، مسلمان و مسیحی یا از هر دین دیگری در پیاده روی اربعین شرکت می کنند. بی شک این حضور مردمی و صلح طلبانه هویتی اجتماعی را با محوریت امام حسین(ع)، شکل می دهد که تمدن اسلامی را به نمایش گذاشته است. در حقیقت، مسیر و مقصد مشترک، یکی از ویژگی های مهم اربعین است که می تواند در زمینه شکل گیری تمدن اسلامی مؤثر باشد و برای جهان الگویی ثابت و پایدار ارائه بدهد.
پریسا عسگری سمنانی
