ظریف پس ازمذاکراتش در پکن، در مسکو و «بروکسل» نیز با مقام‌های روسیه و اتحادیه اروپا گفت و گو خواهد کرد.
روسیه، چین و سه کشور اروپایی هیچ یک اقدام ترامپ را تایید نکردند.
برخی تحلیلگران اما در ارزیابی نقش سه کشور اروپایی طرف برجام معتقدند که اروپا برای حفظ مولفه‌های اقتصادی برجام تلاش می‌کند، اما اینکه این ایستادگی با چه هزینه‌ای تمام خواهد شد؛ مسئله‌ای جدی است و ادامه ایفای نقش اروپا در برجام به این مولفه بستگی زیادی دارد.
در مواضع کشورهای اروپایی ابهامات و تردیدهایی وجود دارد که نشان می‌دهد اعتماد به آنها نیز بدون گرفتن تضمین‌های قطعی به نوعی تکرار تجربه اعتماد به امریکا است.
روزنامه «تاگس اشپیگل» نوشت:
"«آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان در مناقشات با آمریکا درباره برجام، درباره انتظارات بیش از حد از اروپا هشدار داده و در سخنانی در مونستر گفت: ما نباید خود را قوی‌تر از آنچه هستیم نشان دهیم... اروپا نمی‌تواند به تنهایی خود را به عنوان قدرت صلح نشان دهد."
«پیتر آلتمایر» وزیر اقتصاد آلمان هم در سخنانی اظهارات صدراعظم را تایید کرده و گفته است دولت آلمان این امکان را ندارد که از شرکت‌های آلمانی علیه تحریم‌های اقتصادی آمریکا ضد ایران حمایت کند.
فرانسه و آلمان هم ملاحظات خاص خود را دارند؛ اما وضعیت چین و روسیه مشخص تر به نظر می‌رسد، چراکه حتی قطع نظر از برجام، این دو کشور در مقابل آمریکا هستند و در یک صف نمی گنجند.
از نگاه پکن و مسکو نقش ایران در منطقه اهمیتی راهبردی دارد.
نقش راهبردی ایران در منطقه
توافق برجام هم نشان داد که ایران دارای ظرفیت‌های بزرگی در جهت تعاملات منطقه‌ای و بین‌المللی برای حل و فصل مسائل جهانی است.
بنابراین ماندن در کنار ایران نه فقط برای دو کشور بزرگ عضو دائم شورای امنیت هزینه محسوب نمی‌شود، بلکه در جهت حفظ صلح و ثبات و امنیت جمعی در منطقه و جهان کاملا ضروری است، زیرا می‌تواند مانع از یکجانبه‌گرایی آمریکا شود.
«وانگ یی»، وزیر خارجه چین با بیان‌که برجام به پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای، حفظ صلح و ثبات منطقه‌ای و همچنین حل مسائل مهم دیگر در جهان کمک خواهد کرد، گفته است: تداوم نگهداری و اجرای برجام مسئولیت تمامی طرف‌های درگیر بوده و آرزوی مشترک جامعه جهانی است.
جدای از مسائل راهبردی امنیتی از منظر تجارت آزاد جهانی نیز ایستادن مقابل تحریم‌های یکجانبه آمریکا؛ اهمیتی کلیدی دارد.
در واقع اجماع ضد واشنگتن به معنای دفاع از منافع جهانی و فراتر ازمسئله ایران و برجام است. تهران ماندن در این توافق را به دریافت تضمین برای برآورده شدن انتظارات و منافع اقتصادی از برجام منوط کرده است.
صف بندی مقامات غربی در برابر تصمیم ترامپ
ضمن انکه توانمندی‌های اقتصادی و ظرفیت‌های اقتصاد ایران با سال‌های پیش از برجام تفاوت‌های زیادی دارد.
با این حال حتی با این فرض که از برجام تنها پوسته‌ای باقی مانده است؛ بازهم قدرت دیپلماسی باید نشان دهد که همه راهها لزوما به واشنگتن ختم نمی‌شود.
از نگاه اقتصادی دنیا محدود به نیمی از اروپای غربی و آمریکای شمالی نیست و آمریکا قطعا بازنده بازی ضد برجامی خود خواهد.
نویسنده: جمشید امین زاده
116/120
