در بیانیه وزارت امور خارجه قزاقستان ضمن واکنش به اظهارات کارشناسان رسانه‌های منطقه در ارتباط با حضور نظامیان آمریکایی در سواحل قزاقستانی دریای خزر، بر ندادن مجوز دسترسی آمریکا به دریای خزر توسط دولت قزاقستان تاکید شده است.
این نخستین بار نیست که دولت قزاقستان از مخالفت خود با حضور آمریکا در مناطق ساحلی خود در دریای خزر سخن می گوید.
دریای خزر
واکنش دولت قزاقستان به اظهارنظرهای کارشناسان و تحلیلگران سیاسی منطقه و انتشار بیانیه و اطلاعیه دراین ارتباط؛ نشان دهنده حساسیت های زیاد پیرامون حضور نظامی بیگانگان در دریای خزر است.
در واقع، کشورهای حاشیه دریای خزر هیچ بهانه ای را برای باز کردن پای بیگانگان به دریای خزر نمی پذیرند. این در حالی است که گفته می شود، آمریکا به بهانه های مختلف درصدد امضای اسنادی با سه کشور حاشیه خزر شامل قزاقستان، ترکمنستان و جمهوری آذربایجان است تا بتواند به حضور نظامی خود در خزر رسمیت ببخشد.
در حالی که پیش از این و بر اساس توافقنامه همکاری میان پنج کشور حاشیه دریای خزر شامل جمهوری اسلامی ایران، روسیه، جمهوری آذربایجان، قزاقستان و ترکمنستان، حضور نظامیان کشورهای دیگر در سواحل این گستره آبی ممنوع شده است. به همین دلیل، وزارت امور خارجه قزاقستان با استناد به مفاد همین توافقنامه در بیانیه اخیر خود، از هرگونه تلاش دولت قزاقستان برای حضور نظامیان کشورهای دیگر از جمله تأسیس پایگاه‌های نظامی در سواحل خزر جلوگیری به عمل خواهد آورد.
تلاش قزاقستان برای همکاری نزدیک با آمریکا و ناتو
برغم تاکید نهادهای دولت قزاقستان، مجلس ملی این کشور در ماه فوریه سال جاری میلادی طی نشستی موافقتنامه ترانزیت محموله‌های ویژه ارتش آمریکا و سازمان پیمان آتلانتیک شمالی - ناتو- به مقصد افغانستان از طریق بنادر "آکتائو" و "کورکیک" در دریای خزر را تصویب کرد. در حقیقت، ترانزیت محموله‌های ویژه آمریکا و ناتو از طریق بنادر قزاقستان اقدام جدیدی نیست، اما این توافق ابعاد فعلی همکاری‌های موجود میان دولت قزاقستان با آمریکا و ناتو را گسترش می‌دهد. در این ارتباط، "الکساندر کنیازف" (Alexander Konyazov) کارشناس سیاسی روس گفته است: گسترش تعاملات قزاقستان و آمریکا در زمینه نقل و انتقال تجهیزات نظامی، گامی جدید در جهت افزایش نفوذ سیاسی و نظامی واشنگتن در دریای خزر است که در بلندمدت، زمینه را برای افزایش نفوذ ژئوپولیتیک واشنگتن در دریای خزر و گستره وسیع اوراسیا فراهم خواهد کرد.
قزاقستان؛ شریک فعال طرح های منطقه‌ای آمریکا
در عین حال، باید گفت: از زمان آغاز عملیات آیساف در افغانستان، دولت قزاقستان در چارچوب موافقتنامه‌های دوجانبه با آمریکا، آلمان، فرانسه، اسپانیا و انگلیس به سازمان نظامی ناتو کمک می‌کند. همین موضوع بهانه ای است تا کارشناسان سیاسی روسیه، عمق آلودگی قزاقستان به همکاری نظامی با آمریکا را ارزیابی کرده و به سواحل قزاقستانی خزر تعمیم دهند.
در واقع، ترانزیت محموله‌های آمریکا و ناتو از طریق دریای خزر تنها بخشی از فرایندی است که در آن قزاقستان در حال تبدیل شدن به یک شریک فعال طرح های منطقه‌ای آمریکا است و در میان مدت، ممکن است به صورت فعال‌تری به همکاری با این کشور سلطه‌گر ترغیب شود. 134/110
نویسنده: محمد علی طالبی خاکیانی
بیشتر بخوانید:
امضای طرح همکاری دفاعی میان قزاقستان و آمریکا/ تحلیل
