به گزارش پارس‌تودی؛ حجت الاسلام و المسلمین «حسن روحانی» روز یکشنبه در اجلاس سران کشورهای ساحلی دریای خزر در قزاقستان تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران با داشتن دسترسی دریایی در شمال و جنوب، آمادگی دارد تا نسبت به ایفای نقش راهبردی و منطقه‌ای خود برای توسعه تجارت و حمل و نقل اقدام نماید.
حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی با بیان اینکه امروز دریای خزر، به عنوان منطقه‌ای بسیار مهم و راهبردی، کانون دوستی، همکاری و همگرایی بین دولت و ملت‌های آن است، گفت: اکنون این منطقه به الگویی موفق برای تضمین صلح، ثبات، دوستی، حسن همجواری و پیشرفت تبدیل شده است و این اجلاس یک قدم دیگر در جهت همگرایی بیشتر در منطقه است که باید با برداشتن قدم‌های دیگر تقویت شود.
رئیس جمهور تصریح کرد: پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، همکاری کشورهای ساحلی با امضای «کنوانسیون محیط زیست تهران» آغاز شد که به اعلامیه 25 ماده‌ای، به عنوان اولین سند سیاسی منعقده میان پنج کشور انجامید. در نشست تاریخی امروز نیز ما شاهد امضای کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر خواهیم بود که به «حاکمیت»، «حقوق حاکمه»، «صلاحیت» و به انحصار حق تصمیم‌گیری در این دریا، به کشورهای ساحلی آن تأکید می‌‌کند.
روحانی تاکید کرد: این کنوانسیون، به لحاظ حقوقی یک سند مادر است که ناظر بر کلیات حقوق و تکالیف کشورهای ساحلی در دریای خزر است. البته تبیین جزئیات مربوط به مسایل تخصصی، موکول به تدوین موافقتنامه‌های جداگانه دیگر خواهد بود.
نشست سران کشورهای ساحلی در قزاقستان
رئیس جمهور تصریح کرد: در این کنوانسیون، اصول مهمی همچون؛ «تصریح بر ممنوعیت حضور نیروهای مسلح بیگانه»، «انحصار هرگونه دریانوردی صرفاً با پرچم پنج کشور ساحلی»، «ممنوعیت دراختیار قراردادن قلمرو کشورهای ساحلی به بیگانگان برای اقدام و تجاوز علیه دیگر کشور ساحلی» قید شده‌اند.
روحانی گفت: دریای خزر متعلق به کشورهای ساحلی آن است و هر نوع احداث و واگذاری پایگاه‌های نظامی به کشورهای خارجی، عبور شناورهای جنگی و حتی ترانزیت محموله‌های نظامی خارجی متعلق به غیر کشورهای ساحلی از دریای خزر ممنوع است.
رئیس جمهور افزود: پیش‌بینی برقراری سازوکاری منظم برای تضمین اجرای موثر کنوانسیون و بررسی همکاری‌ها و رایزنی‌های پنج جانبه منظم درسطح عالی، یکی دیگر از مشخصه‌های این توافق است. چنین سازوکاری فرصت مناسبی برای توسعه همکاری‌ها در تمامی زمینه‌ها خصوصاً در حوزه‌های اقتصادی و نیز تشکیل کنفرانس‌های منظم اقتصادی خواهد بود. از این‌رو ضروری است کشورهای ساحلی نسبت به نظارت مستمر بر حسن اجرای کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر و همچنین سایر توافقات چندجانبه براساس ساز و کارهای مشخص شده در این اسناد متعهد باشند.
روحانی گفت: جای خشنودی که کشورهای ساحلی دریای خزر با تأکید بر چند جانبه‌گرایی و مخالفت با یک جانبه‌گرایی که امروز توسط برخی کشورها دنبال می‌شود، تصمیم بر آن دارند که همکاری‌های اقتصادی و تجاری خود را بیفزایند در این زمینه تأکید کشورهای ساحلی بر حفاظت از برجام به عنوان یک توافق با ارزش بین‌المللی در جهت تقویت همکاری منطقه‌ای و گسترش روابط فی‌مابین کشورهای ساحلی خزر است.
رئیس جمهور خاطرنشان کرد: امروز دریای خزر، به عنوان منطقه‌ای بسیار مهم و راهبردی، کانون دوستی، همکاری و همگرایی بین دولت‌ها و ملت‌های آن است و این منطقه به الگویی موفق برای تضمین صلح، ثبات، دوستی، حسن همجواری و پیشرفت تبدیل شده است.
نشست سران کشورهای حاشیه دریای خزر
نشست سران پنج کشور حاشیه دریای خزر ساعتی پیش در کاخ دوستی شهر آکتائو قزاقستان برگزار شد.
رئیس جمهوری اسلامی ایران با استقبال «نور سلطان نظربایف» رئیس جمهوری قزاقستان وارد محل برگزاری پنجمین اجلاس سران کشورهای ساحلی دریای خزر شد.
پس از پایان این نشست، کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر و بیانیه مشترک توسط سران پنج کشور ساحلی امضاء می‌شود.
علاوه بر آن اسنادی نیز در زمینه همکاری‌های پنج کشور، از سوی مقامات عالی‌رتبه این کشورها به امضاء خواهد رسید.
یکی از نکات پیش‌نویس کنوانسیون رژیم حقوقی، درباره نیروهای دریایی در دریای خزر است که طی ماده سه این پیش‌نویس، حضور ناوها و دیگر شناورهای نظامی خارجی در دریای خزر ممنوع است.
نکته دیگر درباره لوله‌های زیرآبی برای انتقال نفت و گاز است.
بر پایه ماده ۱۴ پیش‌نویس کنوانسیون رژیم حقوقی، کشورهای حاشیه خزر می‌توانند لوله‌های انتقال انرژی را در بستر دریا کار گذارند، به شرطی که رضایت کشورهایی را که لوله‌ها از بخش آنها می‌گذرد، جلب کنند.
116/120
بیشتر بخوانید:
آغاز نشست سران پنج کشور ساحلی دریای خزر با حضور روحانی + ویدئو
روحانی: مسائل حقوقی دریایخزر با اتفاق‌نظر پنج کشور ساحلی عملی است
نشست آکتائو؛ امضای نخستین قراداد پنج‌جانبه درباره دریای خزر
ظریف: اتفاق‌نظر برای منع حضور نظامیان بیگانه در دریایخزر وجود دارد
