وزیران دارایی هفت کشور صنعتی جهان موسوم به گروه 7 روز جمعه 2 سپتامبر در یک نشست آنلاین درباره تعیین سقف قیمت برای نفت صادراتی روسیه به توافق رسیدند. آنها در بیانیه‌ای اعلام کردند که قصد دارند محدودیت هایی را روی حمل و نقل دریایی نفت خام و فرآورده های نفتی روسیه اعمال کنند و تنها در صورتی که مسکو سقف قیمتی را رعایت کند، خدمات حمل و نقل به نفت صادراتی این کشور ارائه خواهد شد.
وزیران کشورهای گروه 7 از ایجاد سازوکار های کاهش هدفمند قیمت خبر دادند تا اطمینان حاصل شود که کشورهای آسیب پذیر همچنان به بازارهای انرژی، از جمله روسیه دسترسی خواهند داشت.آنها در عین حال خواستار افزایش تولید نفت شده و از تصمیم اوپک برای افزایش تولید استقبال کردند. واشنگتن با استقبال از این اقدام، نسبت به آسیب جدی به صادرات نفت روسیه ابراز امیدواری کرده است. جنت بلن، وزیر خزانه‌داری آمریکا از «گام قاطع گروه 7» برای دستیابی به یک هدف دوگانه سخن گفت؛ کاهش قیمت جهانی انرژی و محروم کردن پوتین از درآمدی که هزینه جنگ در اوکراین می‌شود. یلن گفت : مشتاقانه منتظر اجرایی شدن تصمیم نهایی گروه7 و سایر متحدان در هفته‌های آتی است: «این امر هم بر توان روسیه در عملیات جنگی در اوکراین اثر می‌گذارد و هم زوال اقتصاد روسیه را تسریع می‌کند.»
این اقدام گروه 7 که آشکارا با هدف تضعیف هر چه بیشتر اقتصاد روسیه و کاهش درآمدهای ارزی آن صورت گرفته با واکنش تند مسکو مواجه شد. پیش از برگزاری نشست مجازی گروه 7، دیمیتری پسکوف سخنگوی کرملین اعلام کرده بود که تعیین سقف قیمت برای نفت روسیه به بی‌ثباتی در این بازار منجر خواهد شد.
در عین حال روسیه رویکرد اقدامات متقابل و فشار بر مشتریان غربی گاز خود در قاره اروپا را برای مقابله با کنش های خصمانه غربی ها در پیش گرفته است. شرکت گاز پروم روسیه روز جمعه اعلام کرد در پی بروز نشتی در خط لوله نورد استریم 1، صادرات گاز از طریق این خط که از اصلی ترین خطوط انتقال گاز به اروپا محسوب می شود به صورت کامل قطع شد. توقف جریان گاز به اروپا از طریق این خط لوله ، تا زمان رفع کامل نقص عملکرد تجهیزات متوقف می شود.بدین ترتیب این خط لوله حیاتی برای رساندن گاز به اروپا تا مدت زمان نامشخص بسته شده است. پیش‌تر عنوان شده بود که صدور گاز از خط لوله یاد شده از شنبه به روال معمول بر می‌گردد.«ویاچسلاو ولودین» رئیس دومای روسیه با تاکید براینکه تحریم های غرب علیه روسیه منجر به بحران انرژی برای دولت های غربی و اروپایی شده است، گفت: امنیت انرژی اروپا بدون روسیه غیرممکن است.
از دیدگاه مسکو فقط دو راه برای کشورهای اروپایی وجود دارد. راه نخست، لغو تحریم ها علیه روسیه و راه انداختن خط لوله گازی نورد استریم۲ است که در واقع مکمل خط لوله نورد استریم 1 بوده و اکنون آماده بهره برداری است، اما با کارشکنی دولت آلمان بلااستفاده مانده است. راه دوم تداوم رویکرد و سیاست خصمانه کنونی علیه روسیه است که این امر منجر به تشدید مشکلات اقتصادی و پیچیده تر شدن هرچه بیشتر وضعیت زندگی شهروندان اروپایی خواهد شد.
بدین ترتیب به نظر می رسد که رویارویی و در واقع جنگ انرژی بین روسیه و غرب وارد مرحله جدیدی شده است. مرحله ای که در آن هر دو طرف از همه ابزارهای در دسترس برای ضربه وارد کردن به طرف مقابل بهره برداری می کنند.به ویژه بلوک غرب در قالب گروه 7 با اعمال سقف قیمت بر نفت صادراتی روسیه بر این گمان است که ضربه ای کاری به اقتصاد روسیه و عملیات جنگی آن در اوکراین وارد خواهند کرد. در مقابل مسکو نیز فشار گازی خود بر اروپا را تشدید کرده است.با این حال تبعات این جنگ انرژی که در ابعاد بی سابقه ای در جریان است به ویژه در زمینه گازی بیشتر متوجه کشورهای اروپایی خواهد شد که با توجه به وابستگی زیاد به گاز وارداتی از روسیه با چشم انداز ناامید کننده ای یعنی زمستان سرد و نبود منابع گازی کافی برای گرمایش و تولید برق و تداوم فعالیت صنایع روبرو هستند.
119
نویسنده: سیدرضا میرطاهر
