صنعت فولاد کشور در طول دهه‌های اخیر به شدت توسعه یافته است. ظرفیت تولید فولاد که پیش از انقلاب اسلامی ایران به حدود ۱.۸ میلیون تن محدود بود، اکنون به نزدیکی ۴۵ میلیون تن افزایش یافته است.

این توسعه چشمگیر، مرهون عوامل مختلفی از جمله سرمایه‌گذاری‌های دولتی و خصوصی، پیشرفت‌های فناوری و افزایش بهره‌وری است. شرکت گرفت نیز یکی از بازیگران مهم در این توسعه بوده است. این شرکت با ارائه خدمات متنوع و کاربردی، به تسهیل خرید و فروش محصولات فلزی در کشور کمک کرده است.

گرفت با در اختیار داشتن انواع محصولات فلزی از تولیدکنندگان مختلف، امکان مقایسه قیمت و خرید این محصولات را برای کاربران خود فراهم می‌کند. این امر به تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان کمک می‌کند تا با قیمت مناسب‌تری به محصولات مورد نیاز خود دسترسی داشته باشند.

اما در حال حاضر، صنعت فولاد ایران با مواجهه با مشکلات و چالش‌های جدید، به خطر از دست دادن تاب‌آوری در آینده می‌افتد. این مشکلات اساساً به متزلزل شدن مزیت‌های صنعت فولاد، از جمله مشکلات اصلی واحدهای فولادسازی اشاره دارد. اگر تدابیر و راهکارهای مناسبی برای حل این مشکلات اتخاذ نشود، احتمالاً آینده این صنعت با چالش‌ها و ناپایداری‌های بیشتری مواجه خواهد شد. بنابراین، ضروری است که به جهت تضمین پایداری و رشد صحیح صنعت فولاد، تدابیر و اقدامات لازم از سوی مسئولان این حوزه اتخاذ گردد.

یکی از چالش‌های مهمی که فولادسازان را در معرض خطر قرار داده و تاب‌آوری صنعت فولاد را به چالش می‌کشاند، عدم تناسب واحدهای تولیدی با فناوری‌های جدید است. بر اساس تحلیل کارشناسان این حوزه، اگر صنعت فولاد قادر به به‌روزرسانی و پیشرفت با فناوری‌های نو نشود، احتمالاً تاب‌آوری خود را از دست خواهد داد و نقش پایدار خود را در بازارهای جهانی ممکن است از دست بدهد.

در حالی که صنعت فولاد به عنوان یکی از صنایع اساسی و کلان کشور، تاکنون به توسعه و افزایش ظرفیت تولید پرداخته است، اما عدم توجه به فناوری‌های نوین می‌تواند باعث از دست رفتن توانمندی‌ها و رقابت‌پذیری این صنعت شود. فرآیند نوسازی و به‌روزرسانی واحدهای فولادسازی با استفاده از فناوری‌های پیشرفته، علاوه بر بهینه‌سازی عملکرد و افزایش کارایی، می‌تواند به تقویت تاب‌آوری صنعت فولاد در برابر چالش‌ها کمک کند.

چالش های بحران زا

محمدحسین بصیری، کارشناس فولاد، به دو چالش اساسی که صنعت فولاد در کشور با آن روبرو است، اشاره کرد و بر ضرورت اتخاذ تصمیمات جدی توسط تصمیم‌گیران تاکید کرد. او تاکید دارد که اولین چالش مهم صنعت فولاد در جهان، نیاز به استفاده از انرژی‌های جدیدتر است. به عبارت دیگر، جهانیان به دنبال تغییر رویه هستند و از سوخت‌های فسیلی به سمت سوخت‌های نوین و پاکتر حرکت می‌کنند.

محصولات فولادی

بصیری توجه می‌کند که این تغییر رویه در استفاده از انرژی در صنعت فولاد نیز باید به‌طور جدی مدنظر قرار گیرد. او اظهار داشته که کمیته معدن و صنایع معدنی سازمان ملل به تازگی این مسئله را بررسی کرده و به نتیجه‌گیری رسیده که لازم است از سوخت‌های فسیلی، از جمله نفت و گاز، کنار گذاشته شود و به سمت استفاده از انرژی‌های پاک با آلایندگی‌های کمتر حرکت شود.

از این رو، برای حل این چالش، باید تصمیمات مؤثری در زمینه استفاده از انرژی‌های جدید و پاک در صنعت فولاد اتخاذ شود. این اقدامات می‌توانند نقش مهمی در افزایش توانمندی و تاب‌آوری صنعت فولاد در مقابل چالش‌های آینده ایفا کنند و همچنین به حفظ محیط زیست کمک کنند.

بصیری در ادامه به اهمیت تطابق صنعت فولاد با تغییرات فناوری در جهان اشاره کرده و بیان کرده است که در حال حاضر، جهان در حال تحول و استفاده از فناوری‌های نوین و پیشرفته است. او بیان کرده که بهره‌گیری از این فناوری‌ها جهت بهینه‌سازی مصرف انرژی و کاهش آلایندگی در صنعت فولاد، موضوعی است که به شدت در اهداف جوامع بین‌المللی تأکید دارد. این هدف به منظور گذر از فناوری نسل سوم به فناوری نسل چهارم و حتی نسل پنجم مطرح شده است.

با این حال، بصیری به نکته مهمی اشاره کرده و بیان کرده است که در حالی که جهان به سمت فناوری‌های جدید حرکت می‌کند، متأسفانه در ایران هنوز از فناوری‌های قدیمی و منسوخ استفاده می‌شود. این استفاده از تکنولوژی‌های قدیمی باعث افزایش میزان آلایندگی و همچنین افزایش هزینه‌های تمام‌شده می‌شود. این واقعیت به نظر بصیری، موضوعی است که در آینده باعث مواجهه با چالش‌های جدی در رقابت با بازارهای صادراتی خواهد شد.

در ادامه، این موضوع به تاکید بر تأمین انرژی به عنوان یکی از مسائل اساسی برای فولادسازان کشور تبدیل شد. بیان شده است که تأمین انرژی، به‌ویژه انرژی الکتریکی و گاز، به یک چالش اساسی برای این صنعت تبدیل شده است. این امر به گونه‌ای حائز اهمیت است که تامین پایدار و قابل اعتماد انرژی به عنوان یکی از نیازمندی‌های حیاتی فولادسازی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

محصولات آهنی

بصیری به تأکید بر وظیفه دولت در این زمینه اشاره کرده و اظهار کرده است که باید دولت به شکل اساسی در تأمین زیرساخت‌های مرتبط با انرژی مشارکت داشته باشد. این تدابیر اساسی می‌توانند شامل ایجاد و بهبود شبکه‌های برق و گاز، افزایش ظرفیت تولید انرژی، و اجرای برنامه‌های کارآمد جهت پیشگیری از قطعی در فصل‌های تابستان و زمستان باشند.

با تأکید بر این نکته که قطع مداوم انرژی می‌تواند به افزایش هزینه‌ها و قیمت تمام‌شده محصولات فولادی منجر شود، باید دولت به سرعت اقدامات لازم را برای حل این چالش اساسی صنعتی انجام دهد. اینگونه اقدامات نه تنها به حفظ توانمندی و رقابت‌پذیری فولادسازان کمک می‌کنند بلکه اثرات مثبتی بر قیمت‌ها و استقرار پایداری در بازارها خواهند داشت.

راهکارهای تاب آورانه

این کارشناس فولاد، با اشاره به چالش‌هایی که در مقابل صنعت فولاد کشور قرار دارد، راهکارهایی برای تاب‌آوری این صنعت در آینده ارائه کرده است. او تصریح کرده است که اولین اقدام باید در جهت مسلح کردن صنعت فولاد با فناوری‌های جدید باشد. این فناوری‌ها می‌توانند به کاهش مصرف انرژی و در نتیجه کاهش قیمت تمام‌شده محصولات فولاد کمک کنند. توجه به این نکته ضروری است که در دنیای امروز که تغییرات فناورانه به سرعت اتفاق می‌افتد، استفاده از فناوری‌های جدید یکی از عوامل اصلی برای حفظ توانمندی صنعت فولاد به حساب می‌آید.

بصیری همچنین به اهمیت ایجاد زیرساخت‌های لازم برای تأمین انرژی فولادسازان اشاره کرده است. او بر ضرورت حفظ پایداری تامین انرژی برای واحدهای صنعتی این صنعت تأکید دارد. این اقدامات می‌توانند باعث جلوگیری از وقفه در تولید و خسارت به این صنعت گردند. از سوی دیگر، با حفظ تامین پایدار انرژی، افزایش قیمت تمام‌شده محصولات نیز جلوگیری خواهد شد و صنعت فولاد می‌تواند در بازارهای بین‌المللی با رقابت‌پذیری بالا حضور داشته باشد.

به طور خلاصه، این راهکارها به منظور افزایش تاب‌آوری و توانایی رقابتی صنعت فولاد در مقابل چالش‌های اقتصادی و فناورانه در آینده مورد تأکید قرار گرفته‌اند.