نقد فیلم؛
ماموریت غیرممکن

ایران پرس: هالیوود در سال های اخیر برای تولید فیلم هایی، که قهرمان اصلی آن مامور ویژه اطلاعاتی البته با توانمندی های ذهنی و فیزیکی بالااست سرمایه گذاری گسترده ای کرده است.

در دوران جنگ سرد و رقابت بین اتحاد جماهیر شوروی و آمریکا نماد اصلی ابرقهرمان غربی که قادر بود پیچیده ترین و دشوار ترین ماموریت های مخفی را اجرا کند جیمز باند بود. یان فلمینگ، نویسنده بریتانیایی دهه 1950 میلادی خالق شخصیت جیمز باند بود که مامور مخفی سرویس اطلاعاتی ام آی سیکس (MI6)  بود و با کد 007 شناخته می شد. باند، به عنوان مامور مخفی سازمان اطلاعاتی غربی مهمترین عامل جاسوسی و عملیاتی بلوک غرب علیه بلوک شرق بود. هرچند باند یک مامور مخفی بریتانیایی بود  اما سرمایه گذاراصلی فیلم های این مامور مخفی نیز هالیوود و کمپانیهای فیلمسازی آمریکایی بودند. اولین بازیگر نقش جیمز باند، شان کانری، اسکاتلندی بود و آخرین بازیگر این نقش نیز دانیل کریگ، بازیگر آمریکایی- بریتانیایی است. جیمز باند تا دهه 1990 میلادی قهرمان و یکه تاز سینمای غرب بود و با فروپاشی نظام های کمونیستی نیز ادامه  فیلم ها با محوریت شخصیت این مامور مخفی  ساخته شد.

اما، در سال های اخیر جیمز باند رقبای دیگری پیدا کرد که تفاوت ها و همچنین  ویژگی های مشترکی با او داشتند. سری فیلم های ماموریت غیرممکن که از دهه 90 میلادی به پرده سینماهای جهان آمد و قهرمان اصلی آن یتان هانت با بازی تام کروز، بازیگر سرشناس آمریکایی بود را می توان نسل جدید فیلم های ژانر جاسوسی دانست که به نوعی داستان پردازی و قهرمان اصلی آن رقیبی جدی برای جیمز باند در پرده سینما ها بود.

 

ایتان هانت مقابل جیمز باندها 

 

ماموریت غیر ممکن، برخلاف سری فیلم های سینمایی جیمز باند که نویسنده آن فلمینگ بود  برگرفته از سریال تلویزیونی بود که دهه 1960 میلادی در آمریکا پخش می شد. ( در ایران این سریال با نام بالاتر از خطر به مخاطبان معرفی می شد) برخلاف سریال تلویزیونی که بیشتر داستان های آن تم ( موضوع )  پلیسی داشت و قهرمان آن با تبهکاران مقابله می کرد اما سری فیلم های ماموریت غیرممکن  هیچ شباهتی با قهرمان سریال های دهه 60 و 70 میلادی نداشت و ایتان هانت به عنوان شخصیتی معرفی می شد که همواره از پس سخت ترین و غیرممکن ترین چالش ها برمی آمد و در کنار آشنایی با فن آوری های جدید توانایی های فیزیکی مختلفی هم داشت. دشمنان ایتان هانت،  تبهکاران و جنایتکارانی بودند که برای استفاده از مخرب ترین سلاح ها و کشتار انسان ها هیچ محدودیتی برای خود قائل نبودند. اگر جیمزباندها، در بیشتر  فیلم ها  با تکیه بر توتانایی های شخصی خود سعی می کردند با بدمن ها ( شخصیت های منفی )  مقابله کنند اما ایتان هانت همواره درکنار خود با گروهی کار می کرد که مانند خود او توانایی های ویژه ای داشتند. ماموریت غیرممکن،  در 30 سال اخیر با 7 داستان متفاوت به پرده سینماها عرضه شده و فروش قابل توجه آن سازندگان را برای ساخت قسمت های دیگر ترغیب کرده است. 

بازیگران نقش جیمز باند، دربیشتر مواقع برای مقابله با خطر از توانایی های فردی خود درکنار تجهیزات پیشرفته از موقعیت های خطرناک عبور می کردند اما ایتان هانت در کنار خصوصیات فردی و توانایی های فیزیکی و ذهنی که او را مقابل دشمنانش توانمندتر نشان می دهد از همکاری گروه خود نیز استفاده می کند. جیمز باندها و ایتان هانت اما یک ماموریت مشترک دارند و آن بیشتر مواقع  مقابله با بحرانی است که کره زمین را در خطر قرار داده است.  سری فیلم های ماموریت غیر ممکن با 4 کارگردن متفاوت راهی پرده سینماها  شده است. برای آشنایی با ساختار داستان ها و تکنیک های پیشرفته فیلمسازی به داستان این مجموعه فیلم ها اشاره می شود.

 

ماموریت غیرممکن

 

 ماموریت غیر ممکن 1 و 2 و 3   شکل گیری شخصیت جاسوس همه فن حریف 

 

فیلم ماموریت  غیر ممکن (1)،  محصول سال 1996 میلادی کمپانی پارمونت پیکچرز است که برایان دی پالما کارگردان آمریکایی ساخته است. ایتان هانت مامورسازمان مخفی نیروی ماموریتهای غیرممکن  یا IMF  زیرمجموعه سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا سی آی ای است. هانت پس از شکست یک ماموریت در پراک پایتخت جمهوری چک گروه خود را جمع می کند تا عامل نفوذی در  تشکیلات داخلی را شناسایی کنند.  لوتر با بازی وینگ راهاماس از اعضای تیم هانت  به دنبال فردی هستند که به گروه و تشکیلات آنها ضربه زده است. هانت همچنین از دید روسای اطلاعاتی  خودش به عنوان یکی از افراد مورد سوء ظن قرار گرفته است. پس از یک عملیات طولانی هانت، در کنار تیم خودش مخفیانه  به هسته اطلاعاتی نهادهای امنیتی نفوذ می کند و اطلاعات مورد نظر را از رایانه ها خارج می کند.  جیم فلپس با بازی جان وویت عامل نفوذی است که سرانجام در انتهای فیلم در قطار سریع السیر و در عملیات متهورانه  گروه هانت کشته می شود.

ماموریت غیر ممکن ( 2 ) به کارگردانی جان وو کارگدان هنگ کنگی سینمای هالیوود است که سال 2000 اکران شد. داستان قسمت دوم نیز به نوعی امتداد خط داستانی قسمت اول است و  ایتان هانت برای مقابله با توطئه خطرناک شان آمبروز با بازی داگری اسکات  سرکرده یک باند تبهکار وارد عمل می شود. ایتان هانت یکی از اعضای گروه خود نیا با بازی  تندی نیوتون  را به جزیره اختصاصی آمبروز می فرستند. آمبروز به دنبال ویروسی خطرناک است تا انسانها را قتل عام کند. نیا  باید نقشه ها و اهداف  آمبروز را در اختیار هانت قرار دهد.  آمبروز از نقشه هانت آگاه می شود و نیا را گروگان می گیرد تا گروه نیروی ماموریتهای غیرممکن را شکست دهد. هانت این بار نیز با همکاری گروه خود از جمله لوتر به عنوان یک هکر و برنامه نویس کامپیوتری  موفق می شود  در نبرد طولانی اعضای گروه آمبروز را شکست دهد و  خود او را نیز به قتل برساند. برخلاف فیلم اول در ماموردیت غیر ممکن 2 خود تام کروز یکی از سرمایه گذاران اصلی است.

ماموریت غیر ممکن ( 3 ) محصول سال 2006  کمپانی پارامونت است، که جی جی آبرامزاین فیلم را کارگردانی کرده است.  ایتان هانت در این قست نیز باید برای مقابله با توطئه اون داویان با بازی  فیلیپ سیمور هافمن  که سرکرده یک باند تبهکار است به واتیکان برود و او را برباید. نقشه گروه ایتان هانت  به نتیجه می رسد و داویان پیش از انجام توطئه به دام می افتد اما او با نفوذ در تشکیلات نهادهای امنیتی  در آمریکا فرار می کند و جولیا همسر هانت  با بازی میشله  موناهان را به گروگان می گیرد. هانت باید عامل نفوذی را پیدا کند و با خرابکاری داویان نیز مقابله کند. سرانجام هانت موفق می شود داویان را ره گیری کند و به قتل برساند و همسرش را نیز نجات دهد. سه قسمت اول ماموریت غیرممکن ترکیبی از فیلم های جاسوسی و اکشن است که هانت به عنوان قهرمان داستان باید افراد شرور را با کمک همکارانش از بین ببرد. هانت، همچنین خود نیز در بخشی از داستان مظنون به خرابکاری و توطئه می شود و باید با پیدا کردن مظنون اصلی از خودش رفع اتهام کند. 

 

ماموریت غیرممکن

 

ماموریت غیر ممکن قسمت های  4، 5 و 6  و 7  داستان وظایف سخت مامور مخفی و ادعای حفظ امنیت جهانی

 

قسمت چهارم ماموریت غیر ممکن، با نام  پروتکل شبح  سال 2011 به کارگردانی جی جی آبرامز به پرده سینماها آمد. در این قسمت ایتان هانت پس از انفجاری مهیب در کرملین برای ردیابی کرت هندریکس با بازی مایکل انکویست  با تیم عملیاتی وارد عمل می شود. هندریکس با هدف فعال کردن یک بمب اتمی به کشور  هند می رود و تیم همیشگی هانت از جمله جین کارتر با بازی پائولو پاتن درکنار ویلیام با بازی جرمی رتنر همچنین بانجی با بازی سایمون پگ  و لوتر نیز  به دهلی می روند تا ماهواره ای را که هندریکس از یک ثروتمند هندی بدست اورده متوقف کنند و مانع انفجار موشک اتمی شوند. هندریکس، از طریق ماهواره ای که خریده به زیردریایی اتمی روس ها نفوذ می کند و موشک اتمی به سمت آمریکا شلیک می شود.  هانت و تیمش این عملیات را با موفقیت پیش می برند و سرانجام  مانع شلیک موشک اتمی می شوند که هندریکس کنترل  آن را در اختیار خود داشته است.

فیلم ماموریت غیر ممکن 5 با نام  ملت یاغی سال 2015  با کارگردانی  کریستوفر مک کواری  به پرده سینماهای جهان آمد. ایتان هانت، اینبار هم با تیم همراه خودش باید توطئه ای خطرناک را خنثی کند که سندیکایی جهانی آن را هدایت می کند. هانت، در کنار گروه خودش به تعقیب فرد مظنون  اقدام  می کند و متوجه می شود این تشکیلات  زیرنظر سایمون لین با بازی  شان هریس است. تشکیلات سندیکا ابتدا زیرنظر نخست وزیر بریتانیا و سازمان جاسوسی ام.آی.سیکس بوجود می آید اما ازکنترل آنها خارج می شود و اسناد و مدارک تمام جاسوسان و نیروهای مخفی دراختیارآنها قرار می گیرد. سرانجام هانت، سایمون لین را در یک محفظه بدام می اندازد.

قسمت ششم ماموریت غیرممکن سقوط سال 2018 اکران شد و کارگردان این قسمت نیز کریستوفر مک کواری بود. ایتان هانت، در این قسمت باید بدنبال کد رمزی باشد که می تواند سه بمب پلوتونیومی را  منفجر کند. تشکیلات سندیکایی در ادامه قسمت قبل  این بار با نام حواریون فعالیت می کنند و سایمون لین قصد دارد این سه بمب را درسه شهر مذهبی مهم جهان   منفجر کند. هانت به پاریس می رود و خودش را به جای جان لارک یک تبهکار شناخته شده جا می زند تا به رمز مخفی  دست پیدا کند اما عملیات او به نتیجه نمی رسد.  مامور مخفی همراه ایتان هانت، که سازمان های امنیتی با او همراه کرده اند مامور نفوذی تشکیلات حواریون است. هانت در تعقیب اعضای گروه  حواریون به دوبی می رود اما باز نمی تواند به هدف خود برسد. اعضای گروه هانت متوجه می شوند که قرار است بمب ها در کشمیر منفجر شود پس به آنجا می روند و سرانجام هانت موفق می شود دستگاه ریموت انفجار بمب ها را از کار بیاندازد. 

قسمت هفتم ماموریت غیر ممکن با نام  روزشمار مرگ قسمت اول سال  2023 با کارگردانی کریستوفر مک کواری به پرده سینماها آمد. ایتان هانت در این قسمت بدنبال فناوری مرموز به نام انتیتی است که نوعی هوش مصنوعی است. هانت برای ردیابی و مقابله با گروه تبهکار مقابل از گروهش استفاده می کند و برای ردیابی این فن آوری پیشرفته به رم پایتخت ایتالیا نیز می رود. سرانجام هانت، که  خودش با چند گروه مختلف تبهکار درگیر شده از گریس با بازی هایلی اتول که مجرمی سابقه دار است می خواهد با گروه آی ام اف  همکاری کند و با تغییرچهره خود را به عنوان سرکرده یکی از گروههای تبهکارجا بزند. هانت و گروهش مانند داستان قسمت اوا سرانجام درقطاری سریع السیرعملیات خودشان را به پیش می برند و موفق می شوند فن آوری پیشرفته انتیتی را بدست آورند.

 

ماموریت غیرممکن

 

ساختار داستانی همسان برای ماموریت های عجیب و غیر ممکن

 

هفت قسمت مختلف ماموریت غیر ممکن، با ویژگی های مشابهی شکل می گیرند تا قهرمان داستان در دشوارها و شرایط بحرانی بتواند به اهداف خود برسد. ایتان هانت، در سه قسمت اول داستان فیلم اگرچه ماموریتی دشوار را پشت سرمی گذارد اما تشکیلات مخوف مقابل او سازمانهایی هستند که طرح های خطرناک خود را  پیش می برند اما بیشتر اقدامات خطرناک این گروهها  محصول فکر سرکرده های آنها است تا اینکه کارگروهی و تیمی باشد. اما از قسمت چهارم به بعد هانت باید با توطئه هایی مواجه شود و مقابله کند که محصول یک کار تشکیلاتی و سازمانی است. محدوده عملیاتی هانت، نیز این بار در نقاط مختلف جهان تعریف شده تا با شخصیت های منفی و سازمان زیر نظر آنها مقابله کند. ماموریت غیر ممکن، ازجمله فیلم هایی سینمایی است که از تکنولوژی ( فن آوری ) جدید برای پیشبرد داستان آن بارها استفاده شده است. نوع  تصویربرداری ماموریت غیر ممکن نیز با دیگر فیلم های اکشن متفاوت است. یکی از ویژگی های متفاوت ماموریت غیر ممکن استفاده از ماسک های صورتی است که قهرمانان داستان برای تغییر چهره خود استفاده می کنند. 

 

ایتان هانت مامور مخفی مطلوب سرویس های جاسوسی غرب

 

مهمترین ویژگی شخصیت ایتان هانت، در هفت قسمت  ماموریت غیر ممکن نماد آشکاری از مامور مخفی پرورش یافته در سازمان های جاسوسی آمریکا است که توانایی مقابله با توطئه ها و بحران هایی را دارد که که کره زمین را تهدید می کنند. هانت، در ماموریت های خودش در برخی موارد حمایت روسای سازمان های جاسوسی  را ندارد و باید خودسرانه نیز عمل کند. اگر مامور مخفی سازمان آی ام اف  برای رسیدن به اهداف خود هر خشونتی را نیز انجام دهد توجیه پذیر است چون مقابل افرادی قرا گرفته اند  که برای دیگر انسانها خطرناک هستند. شخصیت هانت، نمادی آشکار از نیروهای اطلاعاتی و امنیتی در سازمان های جاسوسی آمریکا است که به بهانه حفظ امنیت انسانها و زمین هر عملی را توجیه پذیرمی دانند. ایتان هانت هرچند گاهی اوقات در دام افراد و سازمان های تبهکار می افتد اما این توانایی را دارد که در کنار گروهش عملیات را به پیش برد.

سود سرشار از فروش  هفت قسمت قبلی ماموریت غیر ممکن، سازندگانش را به ساختن فسمت هشتم ترغیب کرده و این فیلم نیز به پرده سینماها خواهد آمد. باتوجه به محتوای داستان های سری قبل قسمت جدید نیز در محتوای فیلمنامه و شخصیت ایتان هانت ادامه داستان فیلم های  قبلی خواهد بود.

نویسنده: احسان شاه ابراهیم

116

بیشتر بخوانید: