جنگ ائتلاف سعودی علیه یمن از روز جمعه گذشته (26 مارس) وارد هفتمین سال شده است. هفته گذشته «فیصل بن فرحان»، وزیر خارجه عربستان سعودی طرح پیشنهادی دولت ریاض در خصوص بحران یمن را ارائه داد. دولت سعودی پیشنهاد داد در مقابل توقف حملههای ارتش و کمیته‌های مردمی یمن به عربستان، این کشور نیز با بازگشایی بندر الحدیده و فرودگاه صنعا موافقت کند. دولت سعودی پیشنهاد داد این طرح با نظارت سازمان ملل متحد انجام شود.
اگرچه دولت نجات ملی یمن هرگونه آتش بس را به توقف حملههای ائتلاف سعودی و پایان محاصره مشروط کرده، اما گفتگوهایی در مسقط با حضور هیئت دولت صنعا، نماینده سازمان ملل و همچنین نماینده دولت جو بایدن در امور یمن جریان دارد. به نظر می‌رسد محور مذاکرات مسقط، گفتگو درباره طرح پیشنهادی دولت سعودی برای آتش بس در یمن است.
در خصوص این مذاکرات ذکر چند نکته حایز اهمیت است.
اوضاع انسانی، بهانه ظاهرای مذاکرات
نکته نخست مربوط به وخامت اوضاع انسانی در یمن است. «عبدالمحسن طاووس»، دبیرکل شورای عالی هماهنگی امور بشردوستانه در صنعا گفت: «تجاوز و محاصره طی شش سال باعث شد، ۲۴.۸ میلیون نفر معادل ۶۷ درصد از جمعیت یمن نیاز به کمک‌های غذایی داشته باشند و ۵.۱ میلیون نفر یک قدم با قحطی فاصله دارند و ۴.۵ میلیون نفر نیز آواره شدند.» با این حال، وخامت اوضاع انسانی در یمن صرفاً بهانه‌ای برای دور جدید تحرکات سیاسی است. در همین راستا نیز شبکه الجزیره اعلام کرد انصارالله در گفت‌وگوهایش در مسقط گشایش فرودگاه صنعا و بندر الحدیده را بی‌هیچ قید و شرطی خواستار شد، موضوعی که تاکنون عربستان سعودی با آن موافقت نکرده است.
شکست‌های عربستان؛ دلیل واقعی مذاکرات
نکته دیگر این است که دور جدید تحرکات سیاسی که به نظر می‌رسد با جدیت بیشتری پیگیری می‌شود، با افزایش حملههای ارتش و کمیته‌های مردمی یمن علیه ارتباط سعودی ارتباط دارد. واقعیت میدانی جنگ این است که آل سعود در اثر تقویت قابلیت موشکی و پدافندی ارتش و کمیته‌های مردمی یمن که عمق عربستان را بارها هدف قرار داد، هراسان شده است و شرایط کنونی جنگ به نفع ریاض پیش نمی‌رود. «عبدالملک الحوثی»، دبیرکل انصارالله یمن در پایان ششمین سال جنگ گفت: «هر گاه ائتلاف متجاوز به یمن در تنگنای اخلاقی، میدانی و سیاسی قرار می‌گیرد، سازمان ملل ورود می‌کند و به یمنی‌ها می‌گوید که دست از جنگ بردارید.»
مرگ دولت مستعفی منصور هادی
نکته سوم این است که در مذاکرات مسقط هیچ هیئتی از دولت مستعفی یمن حضور ندارد. روزنامه اخبار الیوم در این زمینه نوشت: «دولت منصورهادی هیچ نماینده‌ای در گفت‌وگوها ندارد و به نظر می‌رسد از مفاد مذاکرات و اتفاقاتی که در عمان می‌افتد نیز کاملا بی‌خبر باشد، به این معنا که دولت منصورهادی جایگاهی در هرگونه راه‌حل و توافق احتمالی ندارد و تمامی توافقات قرار است میان دولت نجات ملی یمن و دولت عربستان سعودی با تغییراتی که در طرح ریاض صورت می‌گیرد، انجام شود.» این وضعیت حاکی از موقعیت برتر دولت نجات ملی یمن و به تعبیر اخبار الیوم «مرگ دولت منصور هادی» است.
نکته پایانی نیز این است که اگر مذاکرات مسقط برای پایان دادن به جنگ یمن نتیجه نداشته باشد، شانس دستیابی به هر نوع توافقی در آینده به شدت کاهش خواهد یافت زیرا از یک سو ریاض هم تحت فشار جنگ و هم تا حدودی تحت فشار جهانی قرار دارد و از سوی دیگر با روی کار آمدن دولت جو بایدن در آمریکا، رویکرد این کشور در قبال بحران یمن نیز تا حدودی دچار تغییر شده و حمایت واشنگتن از ریاض در این جنگ کاهش یافته است. // 114
نویسنده: سید رضی عمادی
بیشتر بخوانید:
نوسازی قابلیت موشکی و پهپادی و تقویت قدرت بازدارندگی یمنی‌ها در 6 سال
سخنگوی نیروهای مسلح یمن: سال هفتم جنگ، سال غافلگیری بیشتر دشمن خواهد بود
ادامه حملات جنگنده های ائتلاف سعودی به استان "مارب" یمن
