«رجب طیب اردوغان» در مراسم صدمین سالگرد آزادسازی باکو در پایتخت جمهوری آذربایجان اعلام کرد: در حالی که بیست درصد ازخاک جمهوری آذربایجان در اشغال است، توقع ارمنستان از ترکیه برای گشودن مرزهایش به روی ارمنی‌ها بیهوده است.
کارشناسان، مواضع حمایتی ترکیه از جمهوری آذربایجان در جریان مناقشه آذری - ارمنی بر سر مالکیت منطقه قره باغ را صرفا شعاری و غیرواقعی تلقی می‌کنند و بر این باورند، بعید است که این مواضع دولت آنکارا در آینده همچنان تداوم داشته باشد.
روابط مستحکم اقتصادی ترکیه و ارمنستان
در واقع، چنین به‌نظر می‌رسد که، در صورت تامین منافع ملی ترکیه، مقام‌های آنکارا بسیاری از وعده‌های جاری خود را به مقام‌های باکو فراموش خواهند کرد و دست دوستی به ارامنه خواهند داد.
از جمله این که، به‌رغم بسته‌بودن مرزهای ترکیه با ارمنستان، کالاهای ساخت ترکیه در ارمنستان به وفور یافت می‌شود. تمامی این شرایط نشان دهنده روابط مستحکم اقتصادی ترکیه و ارمنستان است.
در این ارتباط، «ارسطو اروج‌اف» کارشناس سیاسی جمهوری آذربایجان گفته است: «ترکیه به عنوان بازیگر منطقه‌ای برای وارد شدن به صحنه قفقاز تلاش می‌کند و بهبود مناسبات با ارمنستان را ضروری می‌داند و آمریکا و اتحادیه‌اروپا نیز از این ایده حمایت و طرفداری می‌کنند.»
با وجود این، مقام‌های دولت آنکارا تلاش می‌کنند برخی مناسبات اقتصادی و تجاری با ارمنستان را انکار کنند. به همین دلیل، کارشناسان، حمایت‌های ترکیه از جمهوری آذربایجان را ناکارآمد، محدود و تابع منافع اقتصادی و مصالح سیاسی ترکیه می‌دانند.
این واقعیت زمانی آشکار شد که، در سال 2009 دولت ترکیه با میانجی‌گری آمریکا در زوریخ سوئیس با ارمنستان بر سر دو پروتکل توافق کردند.
امضای این توافق‌نامه که با مخالفت‌های جدی رهبران جمهوری آذربایجان مواجه گردید، نشان داد که، مقام‌های دولت آنکارا بر اساس منافع ملی ترکیه در روابط با ارمنستان موضع‌گیری می‌کنند.
این واقعیت را نباید نادیده گرفت که، دولت ترکیه از قطع رابطه با ارمنستان از جمهوری آذربایجان منافع زیادی دارد. به‌عنوان مثال، ترکیه از گاز طبیعی صادراتی جمهوری آذربایجان استفاده‌های زیاد و متنوعی می‌کند. درحالی که در صورت برقراری رابطه ترکیه با ارمنستان این امتیازها از دست خواهد رفت.
باید گفت در تهدیدهای دولتمردان باکو علیه دولت آنکارا بین سال‌های 2009 و 2010 بر قطع این امتیازها به صورت ضمنی تاکید شده است. این تهدیدها همواره در روابط جمهوری آذربایجان و ترکیه وجود داشته است.
به عبارت دقیق‌تر کارشناسان بر این باورند که، آن چه مقام‌های دولت باکو تصور می‌کنند که دولت ترکیه از جمهوری آذربایجان مقابل تهاجم ارمنستان حمایت می‌کند، صحیح نیست.
دولت آنکارا، بر سر موضوع آن چه که «نسل‌کشی ارامنه بین سال‌های جنگ جهانی اول» خوانده می‌شود، با دولت ایروان مشکلاتی دارد. این مشکلات سبب شده است که ترکیه از مناقشه قره‌باغ کوهستانی در جهت منافع خود بهره‌برداری کند.
در واقع، ترکیه از اشغال اراضی جمهوری آذربایجان به عنوان بهانه‌ای برای به مذاکره کشاندن ارمنستان و دریافت مطالبات از این کشور در مذاکرات صلح مطرح می‌کند.
135/120
نویسنده : محمد علی طالبی خاکیانی
بیشتر بخوانید :
سفر رییس‌جمهوری ارمنستان به قره باغ/ تحلیل
متفکر آزاد: قدرت‌های خارجی در حل مناقشه قره‌باغ صداقت ندارند
تاکید اردوغان بر حل مناقشه «قره باغ»
گزارش: مناقشه قره باغ و 20 سال مذاکرات نافرجام
قره‌باغ؛ محور مذاکرات روسای جمهوری آذربایجان و ارمنستان
