روزنامه ی بریتانیایی مورنینگ استار(1) به همین بهانه به پیشینه ی استفاده از آدمک شخصیت ها و چهره های سیاسی – فرهنگی در غرب و بویژه در بریتانیا همزمان با برگزاری رویدادهای اعتراض آمیز پرداخت و نوشت؛ بسیاری در بریتانیا از جمله صاحب نظران، کارشناسان و اقشار مختلف مردم تصمیم صادق خان، شهردار لندن را ستودند و از او به خاطر موافقت با به پرواز درآمدن آدمک غول پیکر "دونالد ترامپ"، رئیس جمهوری آمریکا در آسمان مرکز لندن که او را در هیبت کودکی پوشک پوشیده نشان می دهد قدردانی کردند.
این آدمک همزمان با سفر «احمق نارنجی»، لقبی که برای ترامپ در نظر گرفته شده در آسمان لندن بالا می رود.
البته یکی از منتقدان این اقدام نمایشی، "نایجل فراژ" (رئیس پیشین حزب استقلال بریتانیا) است. او همچون همیشه که در کل درباره ی همه چیز از سرغفلت و نادانی موضع گیری می کند این بار هم سنت دیرینه ی مردم بریتانیا را نادیده گرفت. بریتانیایی ها از دیرباز، آدمک های چهره ها و شخصیت های نامحبوب و بدنام را هنگام اعتراض خیابانی در دست می گیرند و گاهی وقت ها می سوزانند.
فراژ مدعی شد این بالون که هزینه ی ساخت آن را مردم از جیب خودشان پرداخت کرده اند، بزرگترین توهین به رئیس جمهوری آمریکاست.
اگر چنین ادعایی درست باشد پس رئیس جمهوری آمریکا به توهین و اهانت عادت کرده است؛ زیرا به تازگی آدمک های او را در رویدادهای اعتراض آمیز در شهرهای پاناما سیتی، مانیل و مونترآل به چشم خود دیده ایم.
در واقع به نظر می رسد آدمک های ترامپ دارند به پدیده ای بین المللی تبدیل می شوند.
در دوران حکمرانی ملکه ویکتوریا در قرن نوزدهم میلادی، رسم بود آدمک ها را روز پنجم نوامبر در خیابان ها می چرخاندند اما آدمک های آن دوران بسیار متنوع تر از ماسک های "گای فاوکس" (2) ( ماسکی که از چهره فردی به همین نام ساخته شده و معترضان از آن استفاده می کنند) بود.
Guy Fawkes
رسم چرخاندن آدمک ها و گاهی وقت هم آتش زدن آنها بخشی کوچک از رویدادی بود به نام چاری واری، اقدامی اعتراض آمیز که با موزیک ناموزون و شورش عمومی همراه می شد. انتظار می رود همزمان با ورود ترامپ به لندن برخی از این رویدادها اتفاق بیافتد.
به گفته ی "رابرت استورچ" (3)، مورخ اجتماعی، در واکنش به قانون مجوزها که سال 1872 در بریتانیا تصویب شد، معترضان تصمیم گرفتند آدمک وزیر کشور را در شهر اکستر (4) بسوزانند اما در عوض با مرثیه سرایی و همنوایی اندوهناک روبرو شدند.
استورچ خاطرنشان کرد، در دهه ی هفتم قرن نوزدهم، کارگران فروشگاه ها آدمک کارفرمایان خود را می سوزاندند زیرا آنها با تعطیل کردن پیش از موعد کارگاه ها موافقت نمی کردند.
درضمن در "بریج واتر" (5)، آدمک یک مباشر را به نام "رئیس پیر" از چوبه دار آویزان کردند و مردم پنجره های خانه او را شکستند و دیوارهایش را تخریب کردند.
"رابرت نونان" (6) هم آدمک مباشری را ساخت که از مهارت های نقاشان انتقاد کرده بود. او هم همچون "رابرت ترِسِل" (7)، رمان کلاسیک جنبش کارگری را به نام "نیکوکاران پاچه پاره" به نگارش درآورده بود.
آداب و رسوم فراگیر چاری واری را می توان با رویدادهایی درک کرد که در سال 1867 در "تین ماوس" (8) و در اعتراض به بالا رفتن قیمت نان اتفاق افتاد.
رویدادهای سرشار از خشم و نفرت همچون هو کردن و آدمک افراد را در خیابان چرخاندن همچنان زنده و با مفهوم است.
مردم بریتانیا، "جورج آزبورن" (9)، وزیر خزانه داری دولت محافظه کار وقت را در جریان حضور او در بازی های المپیک لندن در سال 2012 هو کردند.
در نخستین کارناوال گروه های مخالف (آلمان) نازی در سال 1978، مردمی که از میدان " ترافالگار" به سوی پارک ویکتوریا در "هکنی" (10)، راهپیمایی می کردند، آدمک های غول پیکری از سران فاشیست آن دوران "جان تیندال" (11) و "مارتین وبستر" (12) را در دست داشتند.
اما با پیدایش جنبش سازمان یافته ی کارگری، عادت های مردم در زمینه ی ساخت آدمک (شخصیت ها) که اغلب سرشار از هرج و مرج بود و روز به روز هم گسترش می یافت، جای خود را به اعتراض های منظم و سازمان یافته داد.
در تازه ترین دوره ها، تصویر و شکل نارضایتی در دوران ملکه ویکتوریا با چارچوب اعتراض سازمان یافته ترکیب شد.
در سال 1887، یکی از زندانیان ندامتگاه چلسی متهم شد در اعتراض به پایین بودن کیفیت غذا آدمک رئیس زندان را ساخته است. قاضی دادگاه پلیس، زندانی را تبرئه کرد و به رئیس زندان گفت: «شخصیت های مردمی همچون شما نباید از کمی استهزاء و مسخره شدن برنجند. این مجازات بزرگ بودن است.»
از این رو شاید دونالد ترامپ این را درک کند که آدمک او در قامت کودکی که پوشک بر تن دارد یکی دیگر از تعریف و تمجیدهایی است که گهگاه از او می شود و یا بیشتر خودش، خودستایی می کند.
سفر دونالد ترامپ به بریتانیا به ناچاراحساسات بسیاری را برانگیخته و همچون دیگر دیدارهای او از بسیاری بخش ها و شهرهای آمریکا با اعتراض های پرسر و صدا روبرو خواهد شد. ترامپ تصمیم دارد نیمی از سفرش به بریتانیا را در اسکاتلند و در زمین های بازی گلف خود بگذراند و دیدارش از لندن تنها به یک شب توقف در اقامتگاه سفیر آمریکا خلاصه می شود. از این رو، او این فرصت را از دست خواهد داد و از دیدن آدمک غول پیکر خود محروم می ماند. آدمک را در آسمان "وست مینستر" (13)، محل استقرار دولت بریتانیا در مرکز لندن به هوا می فرستند.
روابط بین دو کشور بریتانیا و آمریکا همواره دستخوش رویدادهای مختلف ملی و بین المللی قرار گرفته و شکاف بین آنان در دوره هایی از تاریخ، بسیار عمیق تر از چیزی بوده که هم اکنون شاهدش هستیم.
در آستانه ی جنگ جهانی دوم و سال های ابتدایی پس از آغاز جنگ، جنبش "مک کارتیزم" (14) در دهه ی پنجاه (1950s ) و بحران سوئز در سال 1956، بخشی از تنش های بحران زا در روابط دو کشور بوده است.
منافع درازمدت بریتانیا و آمریکا در دو حوزه ی کلیدی و کانونی تلاقی می کنند و این پیوند ادامه خواهد داشت: نخست اینکه اروپا باید منطقه ای سیاسی و اقتصادی آرام، شاداب و موفق باقی بماند و دوم اقتصاد دنیا در کل باید رو به شکوفایی داشته باشد. اما این دو حوزه به علت تصمیم گیری های دموکراتیک در دو کشور دستخوش آشوب و ناآرامی قرار گرفت. همه پرسی برگزیت (خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا) و برگزیده شدن دونالد ترامپ به ریاست جمهوری در آمریکا مهم ترین این تصمیم گیری ها بود.
از یک سو تردید و دودلی ترامپ نسبت به ناتو (پیمان آتلانتیک شمالی) سبب خواهد شد، "ولادیمیر پوتین" رئیس جمهوری روسیه جسورتر شود و موضع سرسختانه تری ضد کشورهای شرق اروپا اتخاذ کند. ازسوی دیگر، ترامپ گفته این تردید به ناتو را طراحی کرده تا کشورهایی همچون آلمان را زیر فشار قرار بدهد تا منابع بیشتری به دفاع از خود اختصاص بدهند.
در ضمن رئیس شورای اروپا در پی انتقادهای پی در پی رئیس جمهوری آمریکا از اروپا به ترامپ هشدار داده است، قدردان کشورهای هم پیمان خود باشد.
"دونالد توسک" (15)، در آستانه برگزاری نشست مهم ناتو در بروکسل به ترامپ هشدار داد که او در صحنه ی جهانی منزوی شده و به او پیشنهاد کرد پیش از ادامه ی انتقاد از اتحادیه اروپا، بیشتر بیاندیشد.
نخست وزیر پیشین لهستان پس از امضای بیانیه ی همکاری دفاعی بین اتحادیه اروپا و ناتو در نشست خبری گفت: « آمریکای عزیز، قدردان کشورهای هم پیمان باش، زیرا شرکای زیادی برای خود باقی نگذاشته ای!»
توسک افزود: « مدت مدیدی است، ترامپ تقریبا هر روز دارد از اروپا انتقاد می کند.»
او سپس مستقیم ترامپ را خطاب قرار داد و گفت: «رئیس جمهور ترامپ عزیز؛ آمریکا هم پیمانی بهتر از اروپا نداشته و نخواهد داشت. امروز اروپایی ها چندین برابر روسیه و همسان با چین دارند در زمینه ی مسائل دفاعی هزینه می کنند و فکر می کنم تردیدی وجود ندارد آقای رئیس جمهور! که این سرمایه گذاری در بخش امنیت و دفاعی اروپا و آمریکا مشترک است.»
توسک که در صحنه ی بین المللی با عنوان نماینده ی سران ملی اتحادیه اروپا شناخته می شود پیشتر به کشورهای عضو اتحادیه هشدار داده بود در دوران ریاست جمهوری ترامپ در آمریکا باید خودشان را برای روبرو شدن با بدترین سناریوها آماده کنند. /141/110
مترجم: مرتضی لطفی
1 - Morning Star
2 – Guy Fawkes
3 – Robert Storch
4 – Exeter
5 – Bridgwater
6 – Robert Noonan
7 – Robert Tressell
8 – Teignmouth
9 – George Osborne
10 – Hackney
11 – John Tyndall
12 – Martin Webster
13- Westminster
14 – McCarthyism
15- Donald Tusk
بیشتر بخوانید:
آغاز نشست پر چالش سران ناتو در بروکسل/ تحلیل و ویدئو
