سه ناو اوکراینی روز 25 نوامبر با عبور از تنگه«کرچ» بین دریای سیاه و دریای آزوف وارد محدوده آب‌های روسیه در شبه جزیره کریمه شدند.
این اقدام اوکراین با واکنش روس‌ها روبه رو شد و شناورهای نظامی دو کشور با یکدیگر درگیر شدند که نتیجه آن توقیف شناورهای اوکراینی و خدمه آن از سوی نیروی دریایی روسیه بود. پس از این درگیری نظامی، مسکو از تحکیم موقعیت نظامی خود در کریمه از جمله استقرار سری جدید سامانه موشکی اس 400 در این شبه جزیره خبر داد.
کشورهای غربی و سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) از موضع اوکراین آشکارا حمایت کرده و اقدامات مسکو را محکوم کردند که این موضع با استقبال مقامات کی یف مواجه شده است. در عین حال «پترو پروشنکو» رئیس جمهور اوکراین تلاش دامنه داری برای وارد کردن غرب به مناقشه بین مسکو و کی یف و کسب حمایت نظامی ناتو انجام داده و از ناتو درخواست کمک کرده است.
پروشنکو اظهار داشت: امیدواریم که کشورهای ناتو آماده باشند ناوهای خود را در دریای آزوف مستقر نمایند تا در تامین امنیت اوکراین را همراهی کنند.
در واقع اوکراین خواهان پاسخی جامع از جانب ناتو علیه آنچه «رویکرد خصمانه روسیه» در دریای آزوف نامیده، است.
«پاولو کلیمکین» Pavlo Klimkin وزیر خارجه اوکراین گفت: پس از توقیف کشتی ها و ملوانان اوکراینی در تنگه کرچ، دست کم یک عضو ناتو حاضر به افزایش حضور خود در منطقه دریای سیاه شد.
این اقدام یکی از اعضای ناتو که البته نام آن ذکر نشده بیشتر یک اقدام انفرادی محسوب شده و ناتو در برهه کنونی با توجه به حساسیت زیاد مسکو به تحرکات این سازمان نظامی در حوزه دریای سیاه و نیز دریای آزوف، تلاش می کند از هر گونه اقدامی که تحریک آمیز به نظر برسد احتراز کند.
در این راستا درخواست های اوکراین برای حضور نظامی ناتو از طریق اعزام ناوهای رزمی کشورهای عضو این سازمان نظامی با واکنش منفی ناتو مواجه شده است. بدین ترتیب با وجود اینکه روز سه شنبه در نشست وزرای خارجه کشورهای ناتو در بروکسل، تحولات دریای آزوف مورد بحث قرار گرفت، اما هیچ تصمیم و یا اقدام مشخص و ملموسی برای کمک به اوکراین اتخاذ نشد.
سران کشورهای اروپایی نیز درخواست های اوکراین را برای افزایش حمایت از این کشور در برابر روسیه رد کرده اند. بدین ترتیب و با وجود فشارهای اوکراین، ناتو به دلیل هراس از افزایش بیشتر تنش ها، رفتاری محتاطانه در پیش گرفته است. البته «ینس استولتنبرگ»، دبیرکل ناتو چند بار از روسیه خواسته است تا شناورها و ملوانان توقیف شده اوکراینی را بازگرداند و آزادی دریانوردی را در دریای آزوف تضمین کند.
به نظر می رسد هدف اصلی اوکراین این است تا با بزرگ نمایی تهدیدات از جانب روسیه، غربی ها را وادار کند واکنش های جدی در قبال مسکو با صف آرایی نظامی در برابر آن اتخاذ کنند. با این حال دولت های غربی با توجه به تجربه جنگ روسیه و گرجستان در اوت 2008 به خوبی از این مساله آگاهند که مسکو در قبال تهدیدات علیه امنیت ملی خود واکنش سختی نشان می دهد و حتی تا پای جنگ نیز پیش خواهد رفت.
در عین حال از دیدگاه روسیه، اقدامات تحریک‌آمیز اخیر اوکراین، تحرکاتی عمدی و طراحی شده از جانب پروشنکو است تا با اعلام حکومت نظامی و تشدید موضع گیری های ضد روسی موجب افزایش محبوبیت خود با توجه به برگزاری انتخابات ریاست جمهوری اوکراین در مارس 2019 شود.
با این حال، نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد محبوبیت پروشنکو به‌شدت کاهش یافته و شکست وی در انتخابات آتی قطعی است. به همین دلیل این احتمال هم وجود دارد که وی با افزایش تنش ها به بهانه غیرعادی بودن وضعیت، به دنبال لغو برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و ادامه حکومت خود باشد.
نویسنده: میرطاهر
117/118
بیشتر بخوانید:
فراخوان نیروهای ذخیره در ارتش اوکراین
آمادگی ناتو برای گفت وگو با روسیه درباره اوکراین
