سناتورهای آمریکایی روز دوشنبه با 85 رأی موافق در برابر تنها 10 رأی مخالف، طرح ممنوعیت فروش جنگنده اف-35 را به ترکیه تصویب کردند.
تصویب این طرح قرارداد فروش 100 فروند جنگنده اف-35 به ارزش 10 میلیارد دلار را لغو و تنش آمریکا را با یکی از کلیدی‌ترین متحدان سازمان ناتو افزایش می‌دهد.
اعضای مجلس نمایندگان آمریکا نیز باید این طرح را تصویب کنند که در نهایت به قانون تبدیل شود. با توجه به موضع قبلی مجلس نمایندگان به احتمال بسیار زیاد این طرح در این مجلس نیز به تصویب خواهد رسید. آنکارا امید زیادی داشت با در اختیار گرفتن این هواپیماها، توان نیروی هوایی خود را به طور قابل توجهی افزایش یابد.
به نظر می‌رسد روابط آمریکا و ترکیه که اکنون نیز به دلایل مختلف دچار تنش است، از این پس وارد مرحله بی‌سابقه‌ای از اختلافات و تنش‌ها شود. ازجمله اختلاف‌ها، موضع متفاوت دو کشور درباره نحوه برخورد با کردهای سوریه و نیز پاسخ منفی واشنگتن به استرداد فتح الله گولن است که از سوی آنکارا به عنوان هدایت کننده کودتای نافرجام ژوئیه 2016 در این کشور شناخته شده است. قبل از تصویب این طرح در مجلس سنا، ۴۴ قانونگذار آمریکایی در 15 ژوئن در نامه‌ای خطاب به جیمز ماتیس وزیر دفاع آمریکا فروش جنگنده‌های اف -35 به ترکیه را اقدامی «غیرقابل درک و تصور» توصیف کردند.
در این نامه تصریح شده بود که: نگرانی ما درخصوص فروش جنگنده اف-35 به ترکیه به برنامه این کشور برای خرید سامانه موشکی اس-400 از روسیه برمی‌گردد. قابل تصور نیست که ما فناوری جنگنده اف-35 را در اختیار روابط در حال تعمیق روسیه و ترکیه قرار دهیم.
هر چند بهانه آمریکاییها درباره لغو فروش اف-35 به ترکیه معامله تسلیحاتی با روسیه برمی‌گردد، اما با این حال آشکار است که واشنگتن رفتار تبعیض آمیزی درباره فروش تسلیحات به اعضای ناتو در پیش گرفته است. مصداق این امر ، مخالفت یا گذاشتن شروط متعدد برای فروش تسلیحات به ترکیه به عنوان عضو مهم بخش جنوبی ناتو و در مقابل فروش انواع تسلیحات پیشرفته بدون هیچ شرط به لهستان به عنوان عضو جناح شرقی ناتو است.
این رفتار آمریکا اعتراض شدید ترکها را برانگیخته است. بعد از پاسخ مبهم آمریکا درباره فروش سامانه موشکی پاتریوت، دولت ترکیه در رفتاری متقابل برای نشان دادن توانایی خود در تامین تجهیزات نظامی مورد نیازش در دسامبر 2017 اعلام کرد که طی قراردادی با روسیه، دو سامانه دفاع هوایی اس-400 را از این کشور خریداری کرده که تا سال 2020 مستقر می‌شود. این مساله نارضایتی شدید واشنگتن را برانگیخت. کما اینکه "مایک پمپئو" وزیر خارجه آمریکا در تلاش برای منصرف کردن ترکیه، مدعی شد این سامانه دفاع هوایی با سامانه‌های مشابه ناتو ناسازگار است، اقدامی که انتقاد شدید روسیه را بهمراه داشت.
امتناع آمریکا از فروش هواپیمای جنگنده نسل پنجمی اف -35 به ترکیه نیز مسلما واکنش تند ترکها را بر خواهد انگیخت. رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه اخیرا تهدید کرد که در صورت امتناع واشنگتن از عمل به تعهدات خود، آنکارا مجبور خواهد بود هواپیماهای جنگنده پیشرفته مورد نیاز خود را از کشوری دیگر خریداری کند و روسیه یکی از گزینه‌های احتمالی آنکارا خواهد بود.
به گفته "هیتر ویلسون" Heather Wilson مسئول نیروی هوایی آمریکا در پنتاگون: سیاست‌های واشنگتن در زمینه صادرات و فروش تجهیزات نظامی ممکن است رابطه بین این کشور و اعضای ناتو را تحت تاثیر قرار دهد.
واشنگتن با این اقدام خود زمینه گرایش و همکاری بیشتر ترکیه با روسیه در زمینه‌های نظامی و تسلیحاتی را فراهم کرده است، امری که خود باعث دوری هرچه بیشتر ترکیه از آمریکا و نیز افزایش شکاف بین اعضای ناتو خواهد شد. 120/140
نویسنده: سيدرضا ميرطاهر
بیشتر بخوانید:
ناکامی آمریکا در احیای روابط گرم با ترکیه
تهدید وزیر خارجه ترکیه به قطع روابط با آمریکا
چاووش اوغلو: آمریکا و ترکیه باید برای ترمیم روابط تلاش کنند
تهدید «اردوغان» به قطع روابط ترکیه با آمریکا
درخواست معاون حزب جمهوری خلق ترکیه برای قطع روابط با آمریکا
