با این حال این اقدامات نتیجه عکس داده و به افزایش برخوردها و تنشها در این حوزه ژئواستراتژیک منجر شده است.
این مساله موجب انتقاد مقامات ارشد روسیه به عنوان قدرتی بین المللی که حضوری موثر در غرب آسیا دارد، شده است. در این زمینه «سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه در مصاحبه ای که متن آن را وزارت خارجه روسیه منتشر کرده است، گفت: اوضاع در منطقه خلیج فارس به خاطر اقدامات آمریکا، از جمله خروج این کشور از برجام و اقدامات تحریک‌آمیز علیه ایران، وارد مرحله بسیار خطرناکی شده و خطر بروز درگیری نظامی گسترده افزایش یافته است.
لاوروف یادآور شد: وضع خطرناک کنونی در خلیج فارس، در بسیاری از موارد، نتیجه تصمیم گیری واشنگتن برای خروج یکجانبه از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) درباره برنامه هسته‌ای ایران است که در قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد هم مورد تایید قرار گرفته است.
از دیدگاه لاوروف، چنین وضعیتی موجب نگرانی جدی است. به نظر وی منطقه در آستانه رویارویی مسلحانه و نابودکننده قرار دارد که می‌تواند پیامدهای فاجعه باری نه تنها برای کشورهای غربی بلکه برای کل جهان داشته باشد.
این از شدید ترین هشدارهایی است که روسیه درباره اقدامات یکجانبه گرایانه و تنش آفرین آمریکا در یکی از مناطق استراتژیک جهان یعنی خلیج فارس طرح کرده است.
نه فقط روسیه بلکه بسیاری از اعضای گروه 1+4 نیز بر این اعتقاد هستد که یکی از دلایل عمده وضعیت کنونی در خلیج فارس، تصمیم غیرقانونی «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا در خروج از برجام در مه 2018 و اقدامات پس از آن به ویژه تحریم نفتی ایران و تلاش برای به صفر رساندن صادرات نفتی آن بوده است.
چنین وضعیتی طبعا واکنش تهران را به دنبال داشته و واشنگتن نیز به بهانه حمایت از متحدان منطقه ای خود در برابر آنچه به اصطلاح تهدیدات ایران خوانده، به حضور نظامی خود در خلیج فارس افزوده و در عین حال در صدد ایجاد ائتلاف دریایی به منظور تضمین آزادی کشتی رانی در خلیج فارس و تنگه هرمز برآمده است.
با این حال حضور نظامی پر رنگ آمریکا در این منطقه برای حفاظت از متحدان خود بی فایده بوده و کمترین نتیجه مثبتی نداشته است. نمونه این مساله ناتوانی آمریکا در حمایت از تاسیسات شرکت نفتی عربستان "آرامکو" در حمله پهپادی اخیر مقاومت یمن بوده است. البته واشنگتن برای پوشاندن این نقطه ضعف خود ایران را عامل حمله اخیر به تاسیسات نفتی بقیق و خریص در استان الشرقیه عربستان سعودی دانسته است.
با این حال هیچ یک از قدرت های جهانی مانند روسیه و چین این ادعا را باور نکرده اند. «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه تاکید کرد: مدرکی برای مقصر دانستن ایران در حمله به پالایشگاه و میدان نفتی شرکت سعودی آرامکو وجود ندارد.
با توجه به روند کنونی رفتار آمریکا در قبال ایران با خروج از برجام و تشدید تحریم‌ها و نیز اقدامات تحریک آمیز در خلیج فارس، مسکو خواستار تغییر رفتار و رویکرد غرب به ویژه آمریکا درباره ایران شده است تا بدین ترتیب زمینه ثبات و آرامش در خلیج فارس فراهم شود.
هرچند گفتمان و مواضع دولت ترامپ صرفا بر افزایش فشارها علیه ایران متمرکز شده و واشنگتن بدون توجه به تاثیرات منفی مواضع و اقدامات خود صرفا بر سیاست فشار حداکثری علیه ایران به منظور محروم سازی و در نهایت واداشتن تهران به پیروی از خواستههای آمریکا تاکید دارد.
در این زمینه «مایک پمپئو» وزیر امور خارجه آمریکا پنجشنبه 3 اکتبر در مصاحبه ای مطبوعاتی گفت: راهبرد واشنگتن محروم ساختن ایران از ثروت‌هایش است.
با این حال تجربه 40 سال گذشته نشان می دهد که ایران هیچ گاه تسلیم فشارهای آمریکا نشده و روز به روز بر توان و نفوذ منطقه ای آن افزوده شده است.
نویسنده: سید رضا میرطاهر
141/116
بیشتر بخوانید:
انتقاد شدید وزیر دفاع روسیه از مداخلات نظامی آمریکا در جهان/ تحلیل
درخواست پوتین برای تشکیل سازمان تأمین امنیت در خلیج فارس/ تحلیل
