«حشد الشعبی» در سال 2014 تشکیل شد. مبنای تشکیل این گروه که بیش از 100 هزار عضو دارد، مذهبی و هدف آن امنیتی است.
حشد الشعبی بر اساس فتوای «آیت الله سیستانی»، مرجع عالیقدر شیعیان و برای مقابله با تهاجم گروه تروریستی داعش تاسیس شد.
سوال مهم این است که چرا آمریکا و برخی متحدان عرب آن در جهت انحلال «حشد الشعبی» تلاش می کنند؟
مهم‌ترین پاسخ به این سوال این است که حشد الشعبی به لحاظ هویتی و کارکردی، نیرویی همسو با منافع آمریکا نیست. به لحاظ هویتی، «حشد الشعبی» در زمره گروه هایی در عراق به طور خاص و در سطح منطقه خاورمیانه به طور عام محسوب می شود که بر ساخت امنیت «درون منطقه ای» و استقلال عراق از هر گونه مداخله بازیگران مداخله گر غربی تاکید دارد.
آمریکا بازیگرانی نظیر «حشد الشعبی» را بازیگرانی «ناهمسو» با منافع خود می داند و مخالف تقویت موقعیت چنین بازیگرانی در خاورمیانه بوده و از همه ابزارهای خود علیه این بازیگران استفاده می کند که نمونه آن تروریستی اعلام کردن حزب الله لبنان و فشار بر انصارالله در یمن است.
به لحاظ کارکردی، حشد الشعبی در چهار سال حیات خود در روند پاکسازی عراق از وجود تروریست های داعشی و در امنیت سازی در عراق و مناطق مرزی آن با سوریه نقش اساسی ایفا کرد.
ارتش عراق در سال 2014 غیرمنسجم و تقریباً فروپاشیده بود زیرا همچنان بعثی ها در کادر آن به خصوص در رده رهبری حضور داشته و وفادار به نظام سیاسی جدید عراق نبودند که یکی از نشانه های آن نیز عدم مقاومت جدی در مقابل تهاجم داعش در سال 2014 بود.
حشد الشعبی؛ نماینده قانونی مردم عراق
تاسیس «حشد الشعبی» که اعضای آن داوطلبانه به این گروه پیوستند، اقدامی دفاعی بود که اعضای آنرا مردم عراق تشکیل داده و وفادار به نظام سیاسی جدید و تمامیت ارضی عراق هستند. در همین راستا، «لیث العذاری» عنوان کرد که «حشد الشعبی به عنوان نماینده قانونی مردم عراق، فداکاری های بسیاری در مسیر پاکسازی این کشور از تروریسم کرده است.»
این کارکرد نیز در راستای منافع آمریکا قرار ندارد زیرا واشنگتن درصدد است امنیت سازی در عراق را به حضور خود در این کشور مربوط ساخته و امنیت سازی بومی را ناسازگار با منافع خود می داند.
موضوع دیگر در حوزه عملکردی این است که اگرچه حشد الشعبی از حضور در عرصه سیاسی منع شده است، اما گروههای وابسته به آن حضور پررنگی در عرصه سیاسی عراق داشته و فهرست «النصر» که رهبان حشد الشعبی از آن حمایت کردند در انتخابات اخیر پارلمانی با کسب 47 کرسی، پس از فهرست «سائرون» حایز بیشترین کرسی های پارلمان شد.
آمریکا بار دیگر با اعمال فشار بر دولت عراق برای انحلال حشد الشعبی سعی دارد مانع نقش آفرینی این گروه در ساخت قدرت عراق در چارچوب پارلمان آینده شود.
تلاش های آمریکا برای انحلال حشد الشعبی، اما طی دو سال اخیر نتیجه ای نداشته زیرا حشد الشعبی به واسطه هویت و عملکرد خود هم از مقبولیت مردمی و هم به واسطه مصوبه سال 2016 پارلمان عراق که این گروه را تحت فرماندهی وزارت کشور و فرماندهی کل نیروهای مسلح عراق قرار داد، از مشروعیت حقوقی برخوردار است.
بر این اساس نیز مقامات و گروههای عراقی به توطئه های آمریکا برای انحلال «حشد الشعبی» واکنش نشان دادند.
«حیدر العبادی» نخست وزیر عراق حشد الشعبی را نهادی قانونی تحت رهبری دولت و مرجعیت دینی عنوان کرده که به هیچ عنوان منحل نخواهد شد. 118/110
نویسنده: سید رضی عمادی
بیشتر بخوانید:
آمریکا به دنبال تضعیف حشد الشعبی عراق
هشدار حشد الشعبی به تحرکات آمریکا ضد ارکان دفاعی عراق/ تحلیل
