صرف نظر از اینکه آیا این خبر صحت دارید یا خیر، این سوال مطرح می شود چرا گمانه‌زنی ها در خصوص کاهش اختیارات بن سلمان افزایش یافته است؟
در این خصوص سه دیدگاه وجود دارد.
یک دیدگاه این است که "ملک سلمان"، پادشاه عربستان، با ولیعهد سعودی به دلیل اتخاذ سیاست تهاجمی در داخل و خارج دچار اختلاف های جدی شده است.
آل سعود در اثر سیاست‌های بن سلمان تحت فشارهای شدید داخلی و خارجی قرار گرفته، فشارهایی که کم سابقه است.
ولیعهد سعودی در بعد داخلی، اصلاحات نمادینی در حوزه حقوق زنان انجام داد اما درعین حال از قدرت مفتی های وهابی کاسته و سرکوب علیه فعالان سیاسی و مدنی و مبلغان مذهبی و به خصوص علیه شاهزادگان سعودی را شدت بخشیده است.
ازاین رو، مخالفت های آشکار و پنهان شاهزادگان سعودی و فعالان سیاسی و مدنی و مفتی های وهابی علیه بن سلمان روند صعودی گرفته است، به نحوی که حتی آوریل ۲۰۱۸ نیز شبه کودتایی علیه ملک سلمان و پسرش رخ داد که موفق نبود.
علاوه بر این، در بعد خارجی محمد بن سلمان طراح و فرمانده جنگ علیه یمن است، جنگی که بزرگترین فاجعه انسانی دهه های اخیر جهانی را رقم زده و به عاملی برای انتقادهای جهانی علیه آل سعود تبدیل شده است.
بن سلمان تنش با قطر را ایجاد کرده است، تنشی که با اتخاذ رویکرد مستقل قطر و تاکید دوحه بر حفظ حاکمیت خود به شکستی برای ریاض در مقابل یک کشور کوچک عربی تبدیل شده است.
قتل "جمال خاشقجی" که به دستور بن سلمان انجام شد، فشارهای جهانی علیه آل سعود را به سطح بی سابقه ای رسانده است، به نحوی که افکار عمومی جهانی، ولیعهد سعودی را یک جنایتکار جنگی می داند.
با توجه به این وضعیت، دیدگاه غالب این است که ملک سلمان برای ممانعت از تضعیف بیشتر جایگاه عربستان در خارج و ممانعت از شکل گیری یک ائتلاف درون خاندانی علیه خود و پسرش، از اختیارات محمد بن سلمان کاسته است تا وی را در ساختار قدرت عربستان حفظ کند.
در واقع، ملک سلمان برای اینکه بن سلمان کرسی پادشاهی را ازدست ندهد، موقتا از اختیارات وی کاسته است تا فشارهای علیه بن سلمان کم شود.
دیدگاه دوم این است که ملک سلمان از جاه طلبی های قدرت طلبانه بن سلمان و عجله وی برای رسیدن به پادشاهی حتی در زمانی که پدرش در قید حیات است، رضایت ندارد.
در واقع، ملک سلمان رفتارهای محمد را نشانه تلاش وی برای کودتا علیه پادشاه می داند.
از این رو، با کاستن ازاختیارات بن سلمان سعی دارد ضمن مهار جاه طلبی های قدرتمندانه، مانع کودتای پسر علیه پدر شود.
در همین خصوص روزنامه بریتانیایی گاردین حتی از بی اعتمادی ملک سلمان به محافظانش که توسط محمد بن سلمان منصوب شده بودند، و تغییر این محافظان خبر داده است.
دیدگاه سوم را مجتهد، فعال توئیتری سعودی ارائه کرد.
مجتهد در جدیدترین توییت خود، محمد بن سلمان را مسئول اصلی ترویج شایعات مربوط به کاهش اختیارات ولیعهد عربستان دانسته و تأکید کرده است که بن سلمان تلاش دارد به این ترتیب اعتماد دنیا را بار دیگر به خود جلب کند.
از دید مجتهد، هدف بن سلمان از این اقدام، قانع کردن دنیا در خصوص این موضوع است که نقش وی در حاکمیت عربستان محدود است و مشکلات کنونی در داخل و خارج بر عهده ملک سلمان است.
نکته پایانی اینکه، به نظر می رسد که شدت گرفتن اختلاف در راس هرم قدرت عربستان، واقعیتی است که بروز کرده و جنگ قدرت نه تنها میان نوادگان عبدالعزیز بلکه به نوعی میان سلمان و پسرش نیز شدت گرفته است.138/118
نویسنده: سید رضی عمادی
بیشتربخوانید:
الخلیج آنلاین:سلب اختیارات مالی و اقتصادی بن سلمان
العربی الجدید: تلاش بن سلمان برای سرپوش نهادن بر جنایات خود
